Ματέο Ρέντσι: «Να αλλάξουμε την Ευρώπη για να τη σώσουμε»

Μία γοητευτική συνέντευξη του Ματέο Ρέντσι στη Μοντ παραθέτουν «ΤΑ ΝΕΑ» – όχι τόσο επειδή βγάζει ειδήσεις, αλλά επειδή ο 39χρονος ιταλός πρωθυπουργός, που έλαβε 41% στις ευρωεκλογές με το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα του, εμφανίζεται αποφασισμένος να αλλάξει την Ευρώπη «για να τη σώσει» όπως ισχυρίζεται.

Τα τελευταία χρόνια – λέει – η Ευρώπη έχει χάσει την αίσθηση της περιπέτειας, των προκλήσεων και των ονείρων. Εκείνος, λοιπόν, θέλει να εργαστεί για να της δώσει μια ψυχή. Και σ’ αυτή την αποστολή θέλει τη Γερμανία μαζί του, όχι απέναντι, γιατί «η Γερμανία δεν είναι ένας εχθρός, αλλά ένα μοντέλο».
Αντιθέτως, η μιζέρια δυναστεύει την ελληνική Κεντροαριστερά: γκρίνιες, καβγάδες, εγωισμοί, ανταγωνισμοί, ηγεμονισμοί. Στο ΠαΣοΚ, ο πρώην πρόεδρος βάζει τρικλοποδιές στον σημερινό, ενώ μια σειρά από στελέχη διαφωνούν με το εγχείρημα της Ελιάς.
Η ΔΗΜΑΡ βρίσκεται στα πρόθυρα της διάλυσης – τη στιγμή που ο αρχηγός του Ποταμιού ενημέρωσε ότι το κόμμα δεν ανήκει καν στην Κεντροαριστερά. Κάποιοι αναλυτές αθροίζουν τα ποσοστά των τριών αυτών κομμάτων για να δείξουν ότι αν η Κεντροαριστερά ήταν ενωμένη, θα είχε εκτοπίσει τη Χρυσή Αυγή από την τρίτη θέση. Αλλά προς το παρόν τίποτα δεν οδηγεί εκεί. Ποιος θα βρεθεί «να το κάνει όπως ο Ματέο»;

Είστε ο τρίτος ιταλός πρωθυπουργός με τον οποίο συνομιλούμε την τελευταία τριετία. Τι μας εγγυάται πως δεν θα είστε κι εσείς ένας διάττοντας αστέρας;

Λυπάμαι, αλλά δεν πιστεύω ότι θα δείτε άλλον πρωθυπουργό για αρκετό διάστημα. Η Ιταλία επέλεξε τη σταθερότητα. Παραδόξως, η σταθερότητα επιτρέπει την αλλαγή, και η αλλαγή χρειάζεται τη σταθερότητα.

Το 40,8% που έφερε το κόμμα σας στις ευρωεκλογές είναι μια πράξη πίστης ή συνέπεια μιας πολιτικής κρίσης;

Ας πούμε πως είναι μια πράξη πίστης βασισμένη σε έναν πολιτικό στοχασμό. Για πρώτη φορά ο λαός κατάλαβε καλύτερα το διακύβευμα αυτών των εκλογών από τους πολιτικούς και τους δημοσκόπους. Την 25η Μαΐου οι επιλογές ήταν σαφείς: ή το θάρρος και το μέλλον ή οι ύβρεις και το παρελθόν.

Η παρένθεση Γκρίλο έκλεισε;

Η παρένθεση Γκρίλο δεν θα κλείσει παρά μόνο αν φανούμε αξιόπιστοι και φέρουμε σε πέρας τις μεταρρυθμίσεις. Αν η πολιτική τάξη πειστεί ότι ο κίνδυνος έχει περάσει και κλειστεί στα γραφεία της, το Κίνημα Πέντε Αστέρων θα επανεμφανιστεί.

Σε ποιον ευρωπαίο αρχηγό κράτους ή κυβέρνησης νιώθετε πιο κοντά;

Δεν ξέρω. Ξέρω όμως ποια είναι η θέση η δική μου και της Ιταλίας. Αν θέλουμε να σώσουμε την Ευρώπη πρέπει να την αλλάξουμε. Μια νέα εποχή ανοίγει στην Ευρώπη με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020, την ανανέωση των θεσμών και των ιθυνόντων τους, την έναρξη της ιταλικής προεδρίας την 1η Ιουλίου, τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης μας με τη Ρωσία και τον μεσογειακό χώρο. Η Ιταλία θα συμμετέχει με θέρμη και αποφασιστικότητα.

Θα στηρίξετε τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ για την προεδρία της Κομισιόν;

Η θέση της ιταλικής κυβέρνησης είναι απλή: πριν συμφωνήσουμε σε ένα όνομα, ας συμφωνήσουμε σε ένα πρόγραμμα. Κανένας από τους υποψηφίους δεν εξασφάλισε την απόλυτη πλειοψηφία, δύσκολα λοιπόν θα βρούμε μια λύση χωρίς μια συνολική συμφωνία. Κατατέθηκαν υποψηφιότητες, αλλά και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει τα προνόμιά του. Θα ήταν φρόνιμο να αποφύγουμε μια σύγκρουση ανάμεσα στο Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Προσωπικά, δεν με ενδιαφέρει η διανομή των χαρτοφυλακίων αλλά οι θέσεις εργασίας. Οσο η Ευρώπη δεν εξοπλίζεται με μια μέθοδο για την καταπολέμηση της ανεργίας κάθε συζήτηση περί θώκων θα είναι μάταιη και αναποτελεσματική.

Η σχέση σας με την Ανγκελα Μέρκελ ποια θα είναι;

Ο τρόπος με τον οποίο κάποια κόμματα θεώρησαν πως θα κέρδιζαν ψήφους υβρίζοντας τη Γερμανία μού φάνηκε χυδαίος και άκομψος. Η Γερμανία δεν είναι εχθρός, είναι ένα μοντέλο σε ό,τι αφορά την αγορά εργασίας, τη διακυβέρνηση. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν έχω διαφορετικές απόψεις από την καγκελάριο Μέρκελ. Είναι σήμερα σαφές πως η Γερμανία έχει κάθε συμφέρον να αλλάξει η Ιταλία ταχύτητα και να ξαναμπεί στον δρόμο της ανάπτυξης, αρκεί να μη βασίζεται η Ευρώπη αποκλειστικά στη λιτότητα.

Ποια είναι η συνταγή σας για να νικήσουμε τον ευρωσκεπτικισμό;

Πρέπει να προβάλουμε τις πιο γοητευτικές πλευρές της Ευρώπης, το όνειρο της Ευρώπης: το πρόγραμμα Εράσμους, την απασχόληση στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τις «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης», που παραμένουν ο ορίζοντάς μου. Το στοίχημα αυτό, όμως, προϋποθέτει ότι ο κόσμος θα ενδιαφερθεί εκ νέου για τα κοινά και ότι θα καταφέρουμε να θέσουμε κοινούς στόχους.

Βλέπετε τον εαυτό σας ως έναν νέο ηγέτη για την ευρωπαϊκή Αριστερά;

Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ηγέτη. Είμαι ένας ευρωπαίος πολίτης που θέλει μια Ευρώπη με ψυχή. Οταν η Ευρώπη μού εξηγεί λεπτομερώς πώς πρέπει να ψαρεύω τον ξιφία αλλά δεν μου λέει τίποτα για το πώς να σώσω έναν μετανάστη που πνίγεται, κάτι δεν πηγαίνει καλά. Το ερώτημα δεν είναι αν είσαι ή δεν είσαι ηγέτης αλλά αν μπορείς να εμπνεύσεις ξανά την ελπίδα. Δεν είναι εύκολο, κυρίως σε μια Ευρώπη που έχει χάσει τα τελευταία χρόνια την αγάπη της περιπέτειας, της πρόκλησης, του ονείρου.

Σας βλέπουν όμως ως ηγέτη είτε το θέλετε είτε όχι…

Η σημασία των ευρωεκλογών δεν είναι η γέννηση ενός νέου ηγέτη ονόματι Ματέο Ρέντσι αλλά το γεγονός ότι η Ιταλία δεν είναι πια ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Αν καταφέρει να μεταρρυθμιστεί, μπορεί να βρεθεί στην εμπροσθοφυλακή της Ευρώπης. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο δεν επιθυμώ να αναζητήσω άξονες ή συμφωνίες με συγκεκριμένες χώρες, αλλά να προσπαθήσω να προστατεύσω την Ευρώπη από την κρίση που βιώνει. Διότι αν δεν ενώσουμε τις δυνάμεις μας, σε είκοσι χρόνια καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν θα συμπεριλαμβάνεται στις μεγάλες δυνάμεις. Εκτός ίσως από τη Γερμανία.

H συνέντευξη του Ματέο Ρέντσι παραχωρήθηκε από κοινού στους δημοσιογράφους Φιλίπ Ριντέ («Λε Μοντ»), Αντρέα Μπάχσταϊν («Ζιντόιτσε Τσάιτουνγκ), Λίζι Ντέιβις («Γκάρντιαν»), Φάμπιο Μαρτίνι («Στάμπα») και Πάολο Ορντάθ («Ελ Παΐς»).