Δύο Έλληνες είναι ανάμεσα στα μεγάλα μυαλά της Ευρώπης που πρωταγωνίστησαν στην ιστορική προσεδάφιση του ρομποτικού οχήματος
Μια
ιστορική στιγμή για τις προσπάθειες δεκαετιών του ανθρωπίνου γένους να
εξερευνήσει το διάστημα σημειώθηκε πριν από λίγες ημέρες όταν το
ευρωπαϊκό ρομπότ «Philae» της αποστολής «Ροζέτα» της Ευρωπαϊκής
Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA), προσεδαφίστηκε με ασφάλεια στον κομήτη
69P/Churyumov-Gerasimenko. Από εκείνη την ώρα όλος ο πλανήτης
παρακολουθεί με αγωνία την εξέλιξη της διαστημικής αποστολής αλλά και
τις κινήσεις των αξιωματούχων της ESA οι οποίοι θα αποφασίσουν αν θα
προσπαθήσουν να μετακινήσουν το «Philae», που βρίσκεται σταθεροποιημένο
μεν, εγκλωβισμένο δε, σε μία απόκρημνη, βραχώδη περιοχή του κομήτη 67P
κινδυνεύοντας να ξεμείνει από μπαταρία. Το ρομποτικό όχημα , που μοιάζει
με μικρό ψυγείο και έχει βάρος περίπου 100 κιλά, είναι εξοπλισμένο με
κάμερες, υπερσύγχρονα όργανα μέτρησης, τρυπάνια και ποικίλους
αισθητήρες.
Οι επόμενες ημέρες θεωρούνται μάλιστα ιδιαίτερα κρίσιμες για τη συλλογή πολύτιμου υλικού, χωρίς βεβαίως αυτό να σημαίνει ότι το «Philae» μετά θα σταματήσει τη δουλειά. Εφοδιασμένο με ηλιακή μπαταρία, η συσκευή έχει αποστολή να πραγματοποιήσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες πειράματα πάνω στα δεδομένα που συνέλεξε και να στείλει αναλύσεις στη Γη μέσω του μητρικού σκάφους (της Ροζέτα) που εξακολουθεί να βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον κομήτη και λειτουργεί ως αναμεταδότης.
Παντελής Παπαδόπουλος
«Η αποστολή είναι επική»
Στην επιχείρηση «Ροζέτα» είχαν την τύχη να δουλέψουν και δύο Έλληνες. Ο καθηγητής Αστροφυσικής του ΑΠΘ κ. Παντελής Παπαδόπουλος και ο επίσης αστροφυσικός στο πανεπιστήμιο του Σικάγο κ. Θανάσης Οικονόμου. «Βρέθηκα στην καμπάνια εκτόξευσης του διαστημόπλοιου πριν από 10 χρόνια ως αστροφυσικός της ευρωπαϊκής υπηρεσίας διαστήματος. Η αποστολή είναι επική και μόνο για την ίδια τη Ροζέτα. Το να μπορέσεις να πας μετά από τροχιά δέκα χρόνων σε έναν κομήτη, να σταματήσεις το διαστημόπλοιο, να το βάλεις δηλαδή σε τροχιά δίπλα από τον κομήτη και να τον ακολουθεις γυρω από τον ήλιο είναι απλά ανεπανάληπτο. Είναι τεχνικά πολύ δύσκολο, δεν είναι συνηθισμένο. Οι ίδιοι οι κομήτες είναι ουσιαστικά τα απολιθώματα του ηλιακού συστήματος στην αυγή του. Κρατανε κλειδωμένη τη σύνθεση του πρώιμου ηλιακού συστήματος. Και φυσικά αυτό σημαίνει νερό που είναι σημαντικότατο αλλά και ότι άλλο μπορέσει να βρει η Ροζέτα. Μπορεί π.χ. να επιβεβαιωσει ότι υπαρχουν οργανικα μόρια ακόμα και να φτασει σε αμινοξέα. Είναι η πιο φιλόδοξη αποστολή της ESA μεχρι τωρα που τις δινει πολλές πρωτιες σε σχεση με τη ΝΑΣΑ», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Παπαδόπουλος.
Οι προκλήσεις
Το «Philae» επρόκειτο να χρησιμοποιήσει ειδικούς γάντζους για να αγκιστρωθεί στην επιφάνεια του κομήτη. Όμως, λίγη ώρα μετά την προσεδάφιση, έγινε γνωστό ότι οι γάντζοι δεν λειτούργησαν. «Το ζήτημα με το «Philae» είναι ότι δεν έχει αγκιστρώσει. Οπότε οτιδήποτε μπορούσαν να κάνουν, να τρυπήσουνε, να σκάψουνε θα έχει τη δράση και αντίδραση που λέμε από το νόμο του Νεύτωνα δηλαδή θα τινάξει το διαστημόπλοιο προς τα πάνω. Αυτή τη στιγμή οι επιστήμονες που το παρακολουθούν μπορούν να κάνουν μόνο παθητικές παρατηρήσεις δηλαδή φωτογραφία, να βάλουν δέκτες ανάλυσης αερίων ή οτιδήποτε εκπέμπει ο κομήτης γύρω. Επίσης έχει 60 περίπου ώρες μπαταρίας επομένως αν δεν αλλάξει ο προσανατολισμός, αν δεν πάει σε κάποιο μέρος με περισσότερο ήλιο δεν θα αντέξει περισσότερο. Για αυτό όπως συνηθίζεται στις αποστολές αυτές, θα γίνουν πρώτα τα εύκολα πράγματα όπως φωτογραφίες και στο τέλος ίσως πούνε, τελειώνει η μπαταρία κάνε ένα τρύπημα μια δειγματοληψία βαλτην στον κλίβανο, κι ας φύγει το διαστημόπλοιο προς τα πάνω. Τουλάχιστον να μπορέσουμε να πάρουμε δεδομένα, ας πούμε ανάλυσης του εδάφους κι ας είναι το τελευταίο πείραμα. Κάπως έτσι πιστεύω ότι θα σκεφτούν οι άνθρωποι αν παραμείνει αυτός ο περιορισμός των 60 ωρών», προσθέτει ο κ. Παπαδόπουλος.
Ο καθηγητής της Αστροφυσικής Θανάσης Οικονόμου, είναι ένας από τους βασικούς συντελεστές της ευρωπαϊκής διαστημικής αποστολής, καθώς δημιούργησε με την ομάδα του το όργανο APXS, το οποίο μεταφέρει το «Ροζέτα» και το οποίο, με την προσεδάφιση του «Philae» στην επιφάνεια του κομήτη, θα είναι σε θέση με ειδικά ραδιοσήματα που θα στείλει στα πετρώματά του, να αναλύσει τη χημική του σύσταση, βοηθώντας στην κατανόηση της προέλευσης και εξέλιξης του Ηλιακού Συστήματος.
Ο επιφανής Έλληνας αστροφυσικός, Senior Scientist του Εργαστηρίου Αστροφυσικής και Διαστημικής Έρευνας του Πανεπιστημίου του Σικάγο βρέθηκε στο κέντρο ελέγχου της ESA στη Γερμανία, προκειμένου να παρακολουθήσει από κοντά την απόπειρα προσεδάφισης του «Philae» στον κομήτη αναφέροντας στον Τύπο πως, «θα είναι μεγάλο κατόρθωμα της ESA, εάν πάνε όλα καλά. Επιτυχίες αυτού του βαθμού δεν ξεχνιούνται εύκολα και γίνονται σύμβολα συγκρίσεως στο μέλλον. Θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος, που μια διαστημική συσκευή κατόρθωσε να προσεδαφισθεί σε έναν κομήτη εις κίνηση με μεγάλη ταχύτητα».
Από το 1997 που η ιστορική αποστολή του Pathfinder έφτασε στον Άρη, μέχρι και τη Rosetta που τώρα ακολουθεί σε απόσταση αναπνοής τον κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko, ο Έλληνας καθηγητής, φρόντιζε πάντα μαζί με συναδέλφους του να εφοδιάζει κάθε διαστημόπλοιο με το μικρό αλλά θαυματουργό όργανο το οποίο εξετάζει τη χημική σύσταση των ουρανίων σωμάτων.
Το αστεροσκοπείο στην Πίνδο
Μπορεί το 2035, που η ΝΑSA υπολογίζει ότι θα καταφέρει να πραγματοποιήσει την πρώτη επανδρωμένη πτήση στον Άρη, να είναι ακόμη μακριά, όμως ο πλανήτης έχει αποκτήσει κάτι από την Ελλάδα, καθώς ο κ. Οικονόμου βαφτίζει με ελληνικά ονόματα αρκετές από τις περιοχές του. Μάλιστα, στα μέρη που συναντά στον πλανήτη το εξερευνητικό όχημα «Opportunity», οι επιστήμονες δίνουν ονόματα ελληνικών νησιών, ενώ σε αυτά που συναντά το «Spirit» δίνουν ονόματα από την Οδύσσεια. Στα όνειρα πάντως του Έλληνα επιστήμονα με καταγωγή από τα Γρεβενα είναι η ανέγερση ενός αστεροσκοπείου στο βουνό Όρλιακα της Πίνδου, στο δημοτικό διαμέρισμα του Ζιάκα, καθώς σύμφωνα με τους επιστήμονες η συγκεκριμένη τοποθεσία είναι από τις καλύτερες στη γηραιά Ηπειρο, σε μια περιοχή με καθαρό ουρανό και καλή πρόσβαση, σε υψόμετρο 1.450 μέτρων και με την ελάχιστη φωτορύπανση στην Ευρώπη.
Χειροκροτήματα, αγκαλιές και ικανοποίηση στο κέντρο ελέγχου της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας.
Στις 18:03 ώρα Ελλάδας το διαστημικό όχημα «Φίλαι» πραγματοποίησε με επιτυχία την προσεδάφιση του στον κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko
.. «Ζούσαμε μαζί και πετούσαμε για 10 χρόνια και τώρα διαχωριζόμαστε για να προσεδαφιστούμε στον κομήτη» δήλωσε ο Αντρέα Ακομάτσο, διευθυντής του προγράμματος «Ροζέτα» νωρίτε όταν το διαστημικό όχημα «Φίλαι» αποκολλήθηκε από το διαστημικό σκάφος «Ροζέτα».
Συνολικά το εγχείρημα διήρκησε επτά ώρες εκ των οποίων τις δύο ώρες υπήρχε απώλεια επικοινωνίας με το κέντρο ελέγχου.
«Αυτό που ανυπομονώ να μάθω με την “Ροζέτα” στον κομήτη είναι να κατανοήσω τη λειτουργία των κομητών εν γένει. Κατ’ εμέ αυτό είναι το βασικό της αποστολής. Η συνάντηση με τον κομήτη και η περιήγηση καθώς βρίσκεται στο περιήλιό του. Κοντά στον Ήλιο όσο τον πλησιάζει και μετά όταν απομακρύνεται. Θα παρατηρήσουμε τις αλλαγές στον κομήτη και στη δραστηριότητά του» λέει ο Ματ Τέιλορ, ένας από τους επιστήμονες της αποστολής «Ροζέτα».
Η προσεδάφιση έγινε σε μία περιοχή, που οι επιστήμονες ονόμασαν «Αγκιλκία». Θεωρείται ως το λιγότερο επικίνδυνο σημείο του παγωμένου κομήτη, ο οποίος έχει σχήμα πάπιας.
πηγη
Μάλιστα, το ρομποτικό όχημα Philae όχι μόνο... σταθεροποιήθηκε, αλλά ανεβάζει τα... κατορθώματά του και στο Twitter!
Tα "τιτιβίσματα" που στέλνει η συσκευή, εξηγούν τα προβλήματα που αντιμετώπισε χθες, κατά την ιστορική προσεδάφισή του στον κομήτη 67P.
"Τώρα που έχω σταθεροποιηθεί στο έδαφος του κομήτη, αυτό είναι το νέο μου σπίτι...", είναι το τελευταίο μήνυμα που ανάρτησε στο Twitter.
Η συσκευή έστειλε το μήνυμα, δίνοντας παράλληλα στη δημοσιότητα την πρώτη φωτογραφία της για τον κομήτη.
Ένα άλλο, χθεσινό μήνυμα του Philae ανέβηκε σήμερα στο Τwitter, αφότου η συσκευή σταθεροποιήθηκε στο έδαφος, στο οποίο το ρομποτικό όχημα περιγράφει την πρώτη, περιπετειώδη μέρα του στον 67P.
"Ένα καθυστερημένο μήνυμα από τον κομήτη 67P. Xθες, ήταν εξοντωτικά. Συνολικά έκανα τρεις προσεδαφίσεις...".
Η Ευρώπη έγραψε την δική της ιστορία στο Διάστημα, επισημαίνουν τα διεθνή ΜΜΕ με τη NASA να επικροτεί με ειρωνικό τρόπο την διαστημική επιτυχία της γηραιάς ηπείρου αγνοώντας τις μέχρι τώρα διαστημικές ευρωπαικές αποστολές: «Έγινε το πρώτο βήμα για να εγκαταλείψει ο άνθρωπος τον πλανήτη Γη και να κατακτήσει το Ηλιακό Σύστημα», ήταν η σχετική ανακοίνωση της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας.
Σύμφωνα με την γερμανική εφημερίδα "Bild", το πιο ενδιαφέρον στοιχείο μέχρι στιγμής είναι ότι τα ραντάρ της συσκευής Philae ανίχνευσαν θερμότητα, άγνωστο όμως από που προέρχεται δεδομένο ότι οι επιστήμονες το μόνο που ξέρουν για το συγκεκριμένο κομήτη είναι ότι πρόκειται για μία χιονόμπαλα, έναν παγωμένο κομήτη. Αξιωματούχοι του Κέντρου Ελέγχου της Ευρωπαικής Διαστημικής Υπηρεσίας προσπαθούν να εντοπίσουν την πηγή της θερμότητας και την ίδια ώρα αναρωτιούνται τους λόγους για τους οποίους το Philae απέτυχε να ενεργοποιήσει τα δύο άγκιστρα που θα το συγκρατούσαν σταθερό στην επιφάνεια. Το ενθαρρυντικό όμως είναι ότι η συσκευή έχει βυθιστεί σε βάθος τεσσάρων εκατοστών, μέσα σε κάποιο σχετικά μαλακό υλικό, και παραμένει σταθερό και υγιές, επισημαίνουν οι ειδικοί.
Λόγω της απόστασης των 510 εκατομμυρίων χιλιομέτρων που χωρίζουν τον κομήτη 67P από τη Γη, ό,τι συμβαίνει στην αποστολή γίνεται γνωστό με καθυστέρηση μισής ώρας.
Το πάνω "χέρι" της αποστολής το έχουν οι Γερμανοί. Το συνολικό κόστος της ευρωπαικής διαστημικής Rosetta αγγίζει τα 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Η συσκευή Philae που απελευθερώθηκε από το σκάφος είναι κατασκευασμένη από μια ευρωπαϊκή κοινοπραξία, με επικεφαλής τη γερμανική διαστημική υπηρεσία "DLR¨". Η συσκευή Philae φέρει εννέα όργανα, καθώς και ένα τρυπάνι που μπορεί να φτάσει σε βάθος 20 εκατοστών για τη συλλογή δειγμάτων. Τις επόμενες ημέρες, τα όργανα του Philae θα μετρήσουν την πυκνότητα και τις θερμικές ιδιότητες της επιφάνειας, θα αναζητήσουν περίπλοκα οργανικά μόρια, και θα εξετάσουν την αλληλεπίδραση του κομήτη με τον λεγόμενο ηλιακό άνεμο, ένα συνεχές ρεύμα σωματιδίων που πηγάζουν από τον Ήλιο.
Τώρα, έπειτα από σχεδόν 24 ώρες πάνω στο ουράνιο σώμα, το Philae θα είναι το πρώτο μηχάνημα στην ιστορία, το οποίο θα μπορέσει να κάνει τομογραφία του κομήτη, ενώ θα μπορέσει να επιβεβαιώσει ή να καταρρίψει την ύπαρξη μαγνητικού πεδίου.
Το έδαφος γύρω από το Philae έχει ήδη αναλυθεί, ενώ οι εικόνες που έχει πάρει με τις κάμερές του το probe, ήδη κάνουν τον γύρο του Διαδικτύου, ενώ πολλές δεν έχουν ακόμη τροποποιηθεί με τρόπο που θα επιτρέπει να φαίνονται με λεπτομέρειες, κοντράστ και φως σε High Definition.
Το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επιστήμονες είναι ότι το ρομπότ έχει βρεθεί στη σκιά. Οι ηλιακοί συλλέκτες του, από τους οποίους θα τροφοδοτηθεί με ενέργεια όταν τελειώσουν οι μπαταρίες του, αύριο Παρασκευή, θα λαμβάνουν μόνο μιάμιση ώρα ηλιακού φωτός την ημέρα αντί για 6-7 ώρες. Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το σύστημα προσγείωσης για να «πηδήξει» το ρομπότ και να φύγει από τη σκιά, όμως η ESA χρειάζεται να συγκεντρώσει περισσότερες πληροφορίες προτού να επιχειρήσει αυτήν την επικίνδυνη μανούβρα.
Το Philae, όμως, έχει δυστυχώς προσεδαφιστεί πολύ κοντά στην άκρη ενός γκρεμού, γεγονός που ανησυχεί τους επιστήμονες μήπως αναποδογυρίσει εάν ξεκινήσει τη διαδικασία συλλογής δειγμάτων ή μήπως εκτιναχθεί στο διάστημα. Η κλίση του είναι κάθετη, σε σχέση με το αρχικό σημείο προσεδάφισης. Από τα τρία του πόδια, το ένα κρέμεται στο απόλυτο κενό, οπότε, όπως είναι ευνόητο, οι κινήσεις που γίνονται για το χειρισμό του πρέπει να είναι πάρα πολύ προσεκτικές.
Η κάθοδος
Από τις εικόνες που έστειλε το Philae, μόλις 40 δευτερόλεπτα πριν από την πρώτη προσεδάφισή του, οι επιστήμονες είδαν και με τα ίδια τους τα μάτια τα επιπλέοντα "σκουπίδια" γύρω από τον κομήτη. Πρόκειται για σκόνη, η οποία επικάθεται ή αναδύεται από τον κομήτη λόγω εξάχνωσης αερίων ή άλλου, ακόμα άγνωστου, λόγου.
Η περιπέτεια με τις αναπηδήσεις
Το ανιχνευτικό μηχάνημα προσεδαφίστηκε με ταχύτητα περίπου ενός μέτρου ανά δευτερόλεπτο. Εξαιτίας, όμως, της έλλειψης βαρύτητας και της δυσκολίας της προσεδάφισης, αναπήδησε, διανύοντας μεγάλη απόσταση, σε ύψος ενός χιλιομέτρου, μέσα σε δύο μόλις ώρες, με ταχύτητα περίπου 38 εκατοστά ανά δευτερόλεπτο.
Με τη δεύτερη προσεδάφιση, αναπήδησε ξανά, με πολύ μικρότερη ταχύτητα, περίπου τριών εκατοστών ανά δευτερόλεπτο, για επτά λεπτά, φτάνοντας στο σημείο που βρίσκεται τώρα.
Τα μηχανήματα
Πολλά μηχανήματα λειτουργούν αυτόματα, χωρίς ενεργοποίηση από τους χειριστές στη Γη. Παρόλα αυτά, πολλά χρειάζονται την ανθρώπινη επίβλεψη, κάτι που είναι δυνατόν, μόνο όταν υπάρχει σύνδεση της Rosetta με τη Γη (σ.σ. η επικοινωνία με τη Rosetta κάνει 28 λεπτά να φτάσει).
Η παρούσα κατάσταση του Rosetta
H κατάσταση του Rosetta probe orbiter, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου, είναι πολύ καλή. Πέρασε πάνω από το σκάφος προσεδάφισης Philae νωρίτερα, με επιτυχή ραδιοζεύξη.
Προφανώς, όσο... πανηγυρική και αν είναι η κατάσταση στο MCR (Mission Control Room), υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει, καθώς θα πρέπει, σε συνεργασία με τα Flight Dynamics, να καταφέρνουν να περνούν πάνω από ένα μικρό όχημα προσεδαφισμένο σε έναν κομήτη εκατοντάδων χιλιομέτρων, για την επίτευξη ραδιόζευξης, ενώ αυτό βρίσκεται στην άκρη ενός γκρεμού.
Η αναζήτηση για την ακριβή τοποθεσία του Philae
Δεν υπάρχει ακόμη επιβεβαιωμένη θέση για το πού ακριβώς βρίσκεται το Philae, αλλά ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος θα μπορέσει να αναγνωρίσει την τοπογραφία, όταν μπορέσει να λάβει καινούριες εικόνες με υψηλότερο κοντράστ (στην άκρη του γκρεμού που βρίσκεται, το φως του ήλιου σπανίζει) και να τις συγκρίνει με τις γενικές φωτογραφίες πριν την προσεδάφιση.
Οι επόμενες ημέρες θεωρούνται μάλιστα ιδιαίτερα κρίσιμες για τη συλλογή πολύτιμου υλικού, χωρίς βεβαίως αυτό να σημαίνει ότι το «Philae» μετά θα σταματήσει τη δουλειά. Εφοδιασμένο με ηλιακή μπαταρία, η συσκευή έχει αποστολή να πραγματοποιήσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες πειράματα πάνω στα δεδομένα που συνέλεξε και να στείλει αναλύσεις στη Γη μέσω του μητρικού σκάφους (της Ροζέτα) που εξακολουθεί να βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον κομήτη και λειτουργεί ως αναμεταδότης.
Παντελής Παπαδόπουλος
«Η αποστολή είναι επική»
Στην επιχείρηση «Ροζέτα» είχαν την τύχη να δουλέψουν και δύο Έλληνες. Ο καθηγητής Αστροφυσικής του ΑΠΘ κ. Παντελής Παπαδόπουλος και ο επίσης αστροφυσικός στο πανεπιστήμιο του Σικάγο κ. Θανάσης Οικονόμου. «Βρέθηκα στην καμπάνια εκτόξευσης του διαστημόπλοιου πριν από 10 χρόνια ως αστροφυσικός της ευρωπαϊκής υπηρεσίας διαστήματος. Η αποστολή είναι επική και μόνο για την ίδια τη Ροζέτα. Το να μπορέσεις να πας μετά από τροχιά δέκα χρόνων σε έναν κομήτη, να σταματήσεις το διαστημόπλοιο, να το βάλεις δηλαδή σε τροχιά δίπλα από τον κομήτη και να τον ακολουθεις γυρω από τον ήλιο είναι απλά ανεπανάληπτο. Είναι τεχνικά πολύ δύσκολο, δεν είναι συνηθισμένο. Οι ίδιοι οι κομήτες είναι ουσιαστικά τα απολιθώματα του ηλιακού συστήματος στην αυγή του. Κρατανε κλειδωμένη τη σύνθεση του πρώιμου ηλιακού συστήματος. Και φυσικά αυτό σημαίνει νερό που είναι σημαντικότατο αλλά και ότι άλλο μπορέσει να βρει η Ροζέτα. Μπορεί π.χ. να επιβεβαιωσει ότι υπαρχουν οργανικα μόρια ακόμα και να φτασει σε αμινοξέα. Είναι η πιο φιλόδοξη αποστολή της ESA μεχρι τωρα που τις δινει πολλές πρωτιες σε σχεση με τη ΝΑΣΑ», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Παπαδόπουλος.
Οι προκλήσεις
Το «Philae» επρόκειτο να χρησιμοποιήσει ειδικούς γάντζους για να αγκιστρωθεί στην επιφάνεια του κομήτη. Όμως, λίγη ώρα μετά την προσεδάφιση, έγινε γνωστό ότι οι γάντζοι δεν λειτούργησαν. «Το ζήτημα με το «Philae» είναι ότι δεν έχει αγκιστρώσει. Οπότε οτιδήποτε μπορούσαν να κάνουν, να τρυπήσουνε, να σκάψουνε θα έχει τη δράση και αντίδραση που λέμε από το νόμο του Νεύτωνα δηλαδή θα τινάξει το διαστημόπλοιο προς τα πάνω. Αυτή τη στιγμή οι επιστήμονες που το παρακολουθούν μπορούν να κάνουν μόνο παθητικές παρατηρήσεις δηλαδή φωτογραφία, να βάλουν δέκτες ανάλυσης αερίων ή οτιδήποτε εκπέμπει ο κομήτης γύρω. Επίσης έχει 60 περίπου ώρες μπαταρίας επομένως αν δεν αλλάξει ο προσανατολισμός, αν δεν πάει σε κάποιο μέρος με περισσότερο ήλιο δεν θα αντέξει περισσότερο. Για αυτό όπως συνηθίζεται στις αποστολές αυτές, θα γίνουν πρώτα τα εύκολα πράγματα όπως φωτογραφίες και στο τέλος ίσως πούνε, τελειώνει η μπαταρία κάνε ένα τρύπημα μια δειγματοληψία βαλτην στον κλίβανο, κι ας φύγει το διαστημόπλοιο προς τα πάνω. Τουλάχιστον να μπορέσουμε να πάρουμε δεδομένα, ας πούμε ανάλυσης του εδάφους κι ας είναι το τελευταίο πείραμα. Κάπως έτσι πιστεύω ότι θα σκεφτούν οι άνθρωποι αν παραμείνει αυτός ο περιορισμός των 60 ωρών», προσθέτει ο κ. Παπαδόπουλος.
Ο καθηγητής της Αστροφυσικής Θανάσης Οικονόμου, είναι ένας από τους βασικούς συντελεστές της ευρωπαϊκής διαστημικής αποστολής, καθώς δημιούργησε με την ομάδα του το όργανο APXS, το οποίο μεταφέρει το «Ροζέτα» και το οποίο, με την προσεδάφιση του «Philae» στην επιφάνεια του κομήτη, θα είναι σε θέση με ειδικά ραδιοσήματα που θα στείλει στα πετρώματά του, να αναλύσει τη χημική του σύσταση, βοηθώντας στην κατανόηση της προέλευσης και εξέλιξης του Ηλιακού Συστήματος.
Ο επιφανής Έλληνας αστροφυσικός, Senior Scientist του Εργαστηρίου Αστροφυσικής και Διαστημικής Έρευνας του Πανεπιστημίου του Σικάγο βρέθηκε στο κέντρο ελέγχου της ESA στη Γερμανία, προκειμένου να παρακολουθήσει από κοντά την απόπειρα προσεδάφισης του «Philae» στον κομήτη αναφέροντας στον Τύπο πως, «θα είναι μεγάλο κατόρθωμα της ESA, εάν πάνε όλα καλά. Επιτυχίες αυτού του βαθμού δεν ξεχνιούνται εύκολα και γίνονται σύμβολα συγκρίσεως στο μέλλον. Θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος, που μια διαστημική συσκευή κατόρθωσε να προσεδαφισθεί σε έναν κομήτη εις κίνηση με μεγάλη ταχύτητα».
Από το 1997 που η ιστορική αποστολή του Pathfinder έφτασε στον Άρη, μέχρι και τη Rosetta που τώρα ακολουθεί σε απόσταση αναπνοής τον κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko, ο Έλληνας καθηγητής, φρόντιζε πάντα μαζί με συναδέλφους του να εφοδιάζει κάθε διαστημόπλοιο με το μικρό αλλά θαυματουργό όργανο το οποίο εξετάζει τη χημική σύσταση των ουρανίων σωμάτων.
Το αστεροσκοπείο στην Πίνδο
Μπορεί το 2035, που η ΝΑSA υπολογίζει ότι θα καταφέρει να πραγματοποιήσει την πρώτη επανδρωμένη πτήση στον Άρη, να είναι ακόμη μακριά, όμως ο πλανήτης έχει αποκτήσει κάτι από την Ελλάδα, καθώς ο κ. Οικονόμου βαφτίζει με ελληνικά ονόματα αρκετές από τις περιοχές του. Μάλιστα, στα μέρη που συναντά στον πλανήτη το εξερευνητικό όχημα «Opportunity», οι επιστήμονες δίνουν ονόματα ελληνικών νησιών, ενώ σε αυτά που συναντά το «Spirit» δίνουν ονόματα από την Οδύσσεια. Στα όνειρα πάντως του Έλληνα επιστήμονα με καταγωγή από τα Γρεβενα είναι η ανέγερση ενός αστεροσκοπείου στο βουνό Όρλιακα της Πίνδου, στο δημοτικό διαμέρισμα του Ζιάκα, καθώς σύμφωνα με τους επιστήμονες η συγκεκριμένη τοποθεσία είναι από τις καλύτερες στη γηραιά Ηπειρο, σε μια περιοχή με καθαρό ουρανό και καλή πρόσβαση, σε υψόμετρο 1.450 μέτρων και με την ελάχιστη φωτορύπανση στην Ευρώπη.
Χειροκροτήματα, αγκαλιές και ικανοποίηση στο κέντρο ελέγχου της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας.
Στις 18:03 ώρα Ελλάδας το διαστημικό όχημα «Φίλαι» πραγματοποίησε με επιτυχία την προσεδάφιση του στον κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko
.. «Ζούσαμε μαζί και πετούσαμε για 10 χρόνια και τώρα διαχωριζόμαστε για να προσεδαφιστούμε στον κομήτη» δήλωσε ο Αντρέα Ακομάτσο, διευθυντής του προγράμματος «Ροζέτα» νωρίτε όταν το διαστημικό όχημα «Φίλαι» αποκολλήθηκε από το διαστημικό σκάφος «Ροζέτα».
Συνολικά το εγχείρημα διήρκησε επτά ώρες εκ των οποίων τις δύο ώρες υπήρχε απώλεια επικοινωνίας με το κέντρο ελέγχου.
«Αυτό που ανυπομονώ να μάθω με την “Ροζέτα” στον κομήτη είναι να κατανοήσω τη λειτουργία των κομητών εν γένει. Κατ’ εμέ αυτό είναι το βασικό της αποστολής. Η συνάντηση με τον κομήτη και η περιήγηση καθώς βρίσκεται στο περιήλιό του. Κοντά στον Ήλιο όσο τον πλησιάζει και μετά όταν απομακρύνεται. Θα παρατηρήσουμε τις αλλαγές στον κομήτη και στη δραστηριότητά του» λέει ο Ματ Τέιλορ, ένας από τους επιστήμονες της αποστολής «Ροζέτα».
Η προσεδάφιση έγινε σε μία περιοχή, που οι επιστήμονες ονόμασαν «Αγκιλκία». Θεωρείται ως το λιγότερο επικίνδυνο σημείο του παγωμένου κομήτη, ο οποίος έχει σχήμα πάπιας.
πηγη
Η ειρωνική ανακοίνωση της αμερικανικής NASA - Tα ραντάρ της συσκευής Philae -που έχει μέγεθος πλυντηρίου ρούχων- ανίχνευσαν θερμότητα, είναι άγνωστο όμως από που προέρχεται - Στέλνει και «tweets» το ρομποτάκι της ESA
Σχεδόν μία ημέρα μετά την ιστορική προσεδάφιση της συσκευής Philae στον κομήτη 67P, η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία ξεπέρασε το εμπόδιο που ενέσκηψε, καθώς, έπειτα από ένα 24ωρο από την προσεδάφισή της στο έδαφος του "Τσουριούμοφ Γκερασιμένκο, (το επιστημονικό όνομα του κομήτη), η συσκευή έχει σταθεροποιηθεί, όπως μετέδωσε το BBC.Μάλιστα, το ρομποτικό όχημα Philae όχι μόνο... σταθεροποιήθηκε, αλλά ανεβάζει τα... κατορθώματά του και στο Twitter!
Tα "τιτιβίσματα" που στέλνει η συσκευή, εξηγούν τα προβλήματα που αντιμετώπισε χθες, κατά την ιστορική προσεδάφισή του στον κομήτη 67P.
"Τώρα που έχω σταθεροποιηθεί στο έδαφος του κομήτη, αυτό είναι το νέο μου σπίτι...", είναι το τελευταίο μήνυμα που ανάρτησε στο Twitter.
Η συσκευή έστειλε το μήνυμα, δίνοντας παράλληλα στη δημοσιότητα την πρώτη φωτογραφία της για τον κομήτη.
Ένα άλλο, χθεσινό μήνυμα του Philae ανέβηκε σήμερα στο Τwitter, αφότου η συσκευή σταθεροποιήθηκε στο έδαφος, στο οποίο το ρομποτικό όχημα περιγράφει την πρώτη, περιπετειώδη μέρα του στον 67P.
"Ένα καθυστερημένο μήνυμα από τον κομήτη 67P. Xθες, ήταν εξοντωτικά. Συνολικά έκανα τρεις προσεδαφίσεις...".
Η Ευρώπη έγραψε την δική της ιστορία στο Διάστημα, επισημαίνουν τα διεθνή ΜΜΕ με τη NASA να επικροτεί με ειρωνικό τρόπο την διαστημική επιτυχία της γηραιάς ηπείρου αγνοώντας τις μέχρι τώρα διαστημικές ευρωπαικές αποστολές: «Έγινε το πρώτο βήμα για να εγκαταλείψει ο άνθρωπος τον πλανήτη Γη και να κατακτήσει το Ηλιακό Σύστημα», ήταν η σχετική ανακοίνωση της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας.
Σύμφωνα με την γερμανική εφημερίδα "Bild", το πιο ενδιαφέρον στοιχείο μέχρι στιγμής είναι ότι τα ραντάρ της συσκευής Philae ανίχνευσαν θερμότητα, άγνωστο όμως από που προέρχεται δεδομένο ότι οι επιστήμονες το μόνο που ξέρουν για το συγκεκριμένο κομήτη είναι ότι πρόκειται για μία χιονόμπαλα, έναν παγωμένο κομήτη. Αξιωματούχοι του Κέντρου Ελέγχου της Ευρωπαικής Διαστημικής Υπηρεσίας προσπαθούν να εντοπίσουν την πηγή της θερμότητας και την ίδια ώρα αναρωτιούνται τους λόγους για τους οποίους το Philae απέτυχε να ενεργοποιήσει τα δύο άγκιστρα που θα το συγκρατούσαν σταθερό στην επιφάνεια. Το ενθαρρυντικό όμως είναι ότι η συσκευή έχει βυθιστεί σε βάθος τεσσάρων εκατοστών, μέσα σε κάποιο σχετικά μαλακό υλικό, και παραμένει σταθερό και υγιές, επισημαίνουν οι ειδικοί.
Λόγω της απόστασης των 510 εκατομμυρίων χιλιομέτρων που χωρίζουν τον κομήτη 67P από τη Γη, ό,τι συμβαίνει στην αποστολή γίνεται γνωστό με καθυστέρηση μισής ώρας.
Το πάνω "χέρι" της αποστολής το έχουν οι Γερμανοί. Το συνολικό κόστος της ευρωπαικής διαστημικής Rosetta αγγίζει τα 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Η συσκευή Philae που απελευθερώθηκε από το σκάφος είναι κατασκευασμένη από μια ευρωπαϊκή κοινοπραξία, με επικεφαλής τη γερμανική διαστημική υπηρεσία "DLR¨". Η συσκευή Philae φέρει εννέα όργανα, καθώς και ένα τρυπάνι που μπορεί να φτάσει σε βάθος 20 εκατοστών για τη συλλογή δειγμάτων. Τις επόμενες ημέρες, τα όργανα του Philae θα μετρήσουν την πυκνότητα και τις θερμικές ιδιότητες της επιφάνειας, θα αναζητήσουν περίπλοκα οργανικά μόρια, και θα εξετάσουν την αλληλεπίδραση του κομήτη με τον λεγόμενο ηλιακό άνεμο, ένα συνεχές ρεύμα σωματιδίων που πηγάζουν από τον Ήλιο.
«Κρεμασμένο» στην άκρη γκρεμού φωτογραφίζει τον κομήτη το «Philae»
Η κλίση του ρομποτικού σκάφους είναι κάθετη - Από τα τρία του πόδια, το ένα αιωρείται στο απόλυτο κενό - Τα επόμενα βήματα της διαστημικής αποστολής «Rosetta» μετά την προσεδάφιση στον 67P
Πολλά μέρη για προσεδάφιση είχαν αναγνωριστεί και εξεταστεί για την προσεδάφιση του Philae στον κομήτη.Τώρα, έπειτα από σχεδόν 24 ώρες πάνω στο ουράνιο σώμα, το Philae θα είναι το πρώτο μηχάνημα στην ιστορία, το οποίο θα μπορέσει να κάνει τομογραφία του κομήτη, ενώ θα μπορέσει να επιβεβαιώσει ή να καταρρίψει την ύπαρξη μαγνητικού πεδίου.
Το έδαφος γύρω από το Philae έχει ήδη αναλυθεί, ενώ οι εικόνες που έχει πάρει με τις κάμερές του το probe, ήδη κάνουν τον γύρο του Διαδικτύου, ενώ πολλές δεν έχουν ακόμη τροποποιηθεί με τρόπο που θα επιτρέπει να φαίνονται με λεπτομέρειες, κοντράστ και φως σε High Definition.
Το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επιστήμονες είναι ότι το ρομπότ έχει βρεθεί στη σκιά. Οι ηλιακοί συλλέκτες του, από τους οποίους θα τροφοδοτηθεί με ενέργεια όταν τελειώσουν οι μπαταρίες του, αύριο Παρασκευή, θα λαμβάνουν μόνο μιάμιση ώρα ηλιακού φωτός την ημέρα αντί για 6-7 ώρες. Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το σύστημα προσγείωσης για να «πηδήξει» το ρομπότ και να φύγει από τη σκιά, όμως η ESA χρειάζεται να συγκεντρώσει περισσότερες πληροφορίες προτού να επιχειρήσει αυτήν την επικίνδυνη μανούβρα.
Το Philae, όμως, έχει δυστυχώς προσεδαφιστεί πολύ κοντά στην άκρη ενός γκρεμού, γεγονός που ανησυχεί τους επιστήμονες μήπως αναποδογυρίσει εάν ξεκινήσει τη διαδικασία συλλογής δειγμάτων ή μήπως εκτιναχθεί στο διάστημα. Η κλίση του είναι κάθετη, σε σχέση με το αρχικό σημείο προσεδάφισης. Από τα τρία του πόδια, το ένα κρέμεται στο απόλυτο κενό, οπότε, όπως είναι ευνόητο, οι κινήσεις που γίνονται για το χειρισμό του πρέπει να είναι πάρα πολύ προσεκτικές.
Η κάθοδος
Από τις εικόνες που έστειλε το Philae, μόλις 40 δευτερόλεπτα πριν από την πρώτη προσεδάφισή του, οι επιστήμονες είδαν και με τα ίδια τους τα μάτια τα επιπλέοντα "σκουπίδια" γύρω από τον κομήτη. Πρόκειται για σκόνη, η οποία επικάθεται ή αναδύεται από τον κομήτη λόγω εξάχνωσης αερίων ή άλλου, ακόμα άγνωστου, λόγου.
Η περιπέτεια με τις αναπηδήσεις
Το ανιχνευτικό μηχάνημα προσεδαφίστηκε με ταχύτητα περίπου ενός μέτρου ανά δευτερόλεπτο. Εξαιτίας, όμως, της έλλειψης βαρύτητας και της δυσκολίας της προσεδάφισης, αναπήδησε, διανύοντας μεγάλη απόσταση, σε ύψος ενός χιλιομέτρου, μέσα σε δύο μόλις ώρες, με ταχύτητα περίπου 38 εκατοστά ανά δευτερόλεπτο.
Με τη δεύτερη προσεδάφιση, αναπήδησε ξανά, με πολύ μικρότερη ταχύτητα, περίπου τριών εκατοστών ανά δευτερόλεπτο, για επτά λεπτά, φτάνοντας στο σημείο που βρίσκεται τώρα.
Τα μηχανήματα
Πολλά μηχανήματα λειτουργούν αυτόματα, χωρίς ενεργοποίηση από τους χειριστές στη Γη. Παρόλα αυτά, πολλά χρειάζονται την ανθρώπινη επίβλεψη, κάτι που είναι δυνατόν, μόνο όταν υπάρχει σύνδεση της Rosetta με τη Γη (σ.σ. η επικοινωνία με τη Rosetta κάνει 28 λεπτά να φτάσει).
Η παρούσα κατάσταση του Rosetta
H κατάσταση του Rosetta probe orbiter, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου, είναι πολύ καλή. Πέρασε πάνω από το σκάφος προσεδάφισης Philae νωρίτερα, με επιτυχή ραδιοζεύξη.
Προφανώς, όσο... πανηγυρική και αν είναι η κατάσταση στο MCR (Mission Control Room), υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει, καθώς θα πρέπει, σε συνεργασία με τα Flight Dynamics, να καταφέρνουν να περνούν πάνω από ένα μικρό όχημα προσεδαφισμένο σε έναν κομήτη εκατοντάδων χιλιομέτρων, για την επίτευξη ραδιόζευξης, ενώ αυτό βρίσκεται στην άκρη ενός γκρεμού.
Η αναζήτηση για την ακριβή τοποθεσία του Philae
Δεν υπάρχει ακόμη επιβεβαιωμένη θέση για το πού ακριβώς βρίσκεται το Philae, αλλά ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος θα μπορέσει να αναγνωρίσει την τοπογραφία, όταν μπορέσει να λάβει καινούριες εικόνες με υψηλότερο κοντράστ (στην άκρη του γκρεμού που βρίσκεται, το φως του ήλιου σπανίζει) και να τις συγκρίνει με τις γενικές φωτογραφίες πριν την προσεδάφιση.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου