Ισλαμαμπάντ, Πακιστάν – Την Κυριακή, ο τότε πρωθυπουργός του Νεπάλ, KP Sharma Oli, χλεύασε τους νεαρούς διαδηλωτές,
οι οποίοι σχεδίαζαν μια μεγάλη διαμαρτυρία την επόμενη μέρα στην πρωτεύουσα, Κατμαντού, κατά της διαφθοράς και του νεποτισμού.Αποκαλώντας τους εαυτούς τους «Γενιά Ζ», οι διαδηλωτές φάνηκαν να πιστεύουν ότι μπορούσαν να απαιτήσουν ό,τι ήθελαν, είπε.
λίστα 1 από 4 Ποιος ηγείται του Νεπάλ μετά την παραίτηση του Oli, τι ακολουθεί για τις διαμαρτυρίες της Γενιάς Ζ;
λίστα 2 από 4 Παραιτούνται υπουργοί του Νεπάλ μετά από 19 νεκρούς: Γιατί τα «παιδιά των nepo» εξοργίζουν τους νέους;
λίστα 3 από 4 Ο πρωθυπουργός του Νεπάλ αναγκάστηκε να παραιτηθεί, το κοινοβούλιο πυρπολήθηκε εν μέσω θανατηφόρων διαμαρτυριών
λίστα 4 από 4 Ο στρατός κλείνει δρόμους σε μια προσπάθεια να καταστείλει τις αναταραχές στο Νεπάλ
τέλος λίστας
Λιγότερο από 48 ώρες αργότερα, ο Oli ήταν πρώην πρωθυπουργός και το κίνημα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ για το οποίο είχε μιλήσει απαξιωτικά συζητούσε ποιος θα έπρεπε να ηγηθεί του Νεπάλ. Αυτό συνέβη μετά την επίθεση της αστυνομίας εναντίον διαδηλωτών τη Δευτέρα, η οποία σκότωσε τουλάχιστον 19 άτομα, πυροδοτώντας περαιτέρω τα πάθη. Την Τρίτη, διαδηλωτές έβαλαν φωτιά στο κτίριο του κοινοβουλίου και στα σπίτια αρκετών εξέχοντων πολιτικών, καθώς μέλη του υπουργικού συμβουλίου του Όλι παραιτήθηκαν και η πίεση αυξήθηκε στον ίδιο τον πρωθυπουργό - οδηγώντας τελικά στην παραίτησή του. Ο συνολικός αριθμός νεκρών από τις συγκρούσεις τη Δευτέρα και την Τρίτη έχει φτάσει πλέον τους 31.
Αυτά τα δραματικά γεγονότα έχουν μετατρέψει το έθνος των Ιμαλαΐων στο τελευταίο καζάνι πολιτικής αλλαγής, μετά από παρόμοια κινήματα με επικεφαλής νέους στη Σρι Λάνκα το 2022 και στο Μπαγκλαντές το 2024, που οδήγησαν επίσης στην ανατροπή κυβερνήσεων σε αυτά τα έθνη της Νότιας Ασίας.
Οι ειδικοί λένε ότι η πολιτική αναταραχή του Νεπάλ έχει συνέπειες όχι μόνο για το έθνος των 30 εκατομμυρίων κατοίκων, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή και τον κόσμο, με ρίζες στην ταραχώδη πολιτική ιστορία της χώρας και την κληρονομιά της στην εξισορρόπηση των δεσμών μεταξύ Ινδίας, Κίνας και Πακιστάν.
Να τι συνέβη και γιατί έχει σημασία για τον κόσμο:
Τι συμβαίνει στο Νεπάλ;
Στις 8 Σεπτεμβρίου, δεκάδες χιλιάδες νέοι βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν κατά της διαφθοράς και του νεποτισμού. Η κυβερνητική απαγόρευση των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης απλώς επιδείνωσε την οργή τους.
Αφού ορισμένοι διαδηλωτές έσπασαν τα οδοφράγματα και εισήλθαν στο συγκρότημα του κοινοβουλίου, οι δυνάμεις ασφαλείας έριξαν εναντίον τους πραγματικές σφαίρες, δακρυγόνα και κανόνια νερού. Τουλάχιστον 19 άνθρωποι σκοτώθηκαν, προκαλώντας την οργή των νέων σε όλη τη χώρα.
Νέες διαμαρτυρίες - πολύ πιο βίαιες - ξέσπασαν την Τρίτη. Διαρρήχθηκαν τα σπίτια πολιτικών και τα γραφεία πολιτικών κομμάτων και πυρπολήθηκαν. Το κτίριο που στέγαζε τις Εκδόσεις Kantipur, τον μεγαλύτερο οίκο μέσων ενημέρωσης του Νεπάλ, πυρπολήθηκε επίσης.
Μέχρι το απόγευμα, ο Όλι είχε ανακοινώσει την παραίτησή του, αλλά οι διαδηλωτές, οι οποίοι έχουν χαρακτηρίσει την αγανάκτησή τους ως «κίνημα της Γενιάς Ζ», απαιτούν τώρα τη διάλυση του κοινοβουλίου, νέες εκλογές, μια προσωρινή κυβέρνηση που θα βοηθήσουν να εκλεγεί μέχρι τότε και τη δίωξη όσων διέταξαν την απόλυση στις 8 Σεπτεμβρίου.
Ο στρατός έχει καταλάβει τους δρόμους και έχει επιβληθεί απαγόρευση κυκλοφορίας στο Κατμαντού.
Αλλά αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που το Νεπάλ αντιμετωπίζει μαζικές φοιτητικές αναταραχές. Η σύγχρονη πολιτική ιστορία της χώρας είναι γεμάτη με φοιτητικά κινήματα, παρεμβάσεις στο παλάτι και κύκλους βίας, συμπεριλαμβανομένου ενός δεκαετούς εμφυλίου πολέμου.
Από την κυριαρχία των Ράνα έως την εποχή των Παντσαγιάτ
Αρκετοί μορφωμένοι Νεπαλέζοι είχαν συμμετάσχει στον αγώνα της Ινδίας για την ελευθερία ενάντια στους Βρετανούς και, εμπνευσμένοι από την ανεξαρτησία της υποηπείρου από την αποικιακή κυριαρχία το 1947, έγιναν μέρος ενός ευρύτερου κινήματος που ζητούσε τον τερματισμό της άμεσης κυριαρχίας από τη μοναρχία Ράνα του Νεπάλ.
Το 1951, η αντίθεση στους Ράνα - συμπεριλαμβανομένων και μορφωμένων τμημάτων της ελίτ - κορυφώθηκε σε αυτό που ήταν η πρώτη σύγχρονη επανάσταση της χώρας. Οι Ράνα αναγκάστηκαν να αποδεχτούν την έμμεση κυριαρχία μέσω τριμερούς συμφωνίας. Ο βασιλιάς Τριμπουβάν του Νεπάλ, ο οποίος είχε καταφύγει στην Ινδία στις διαμαρτυρίες, επέστρεψε. Σχηματίστηκε κυβέρνηση με μέλη της φυλής Ράνα και του Νεπαλικού Κογκρέσου (NC) - του κύριου πολιτικού κόμματος εκείνη την εποχή.
Στη συνέχεια, το 1959, η χώρα διεξήγαγε τις πρώτες γενικές εκλογές, με τον Bishweshwar Prasad Koirala του Εθνικού Κόμματος να αναλαμβάνει πρωθυπουργός. Αλλά μόλις ένα χρόνο αργότερα, ο βασιλιάς Mahendra Bir Bikram απέλυσε την κυβέρνηση Koirala, αφού οι δημοφιλείς μεταρρυθμίσεις της για την γη εξόργισαν τμήματα της άρχουσας ελίτ της χώρας. Αντ' αυτού, ο βασιλιάς επέβαλε αυτό που έγινε γνωστό ως σύστημα «panchayat», μια ακομματική τάξη που κυβέρνησε το Νεπάλ για σχεδόν τρεις δεκαετίες, με τον μονάρχη στο τιμόνι.
Με τον περιορισμό της πολιτικής δραστηριότητας, οι φοιτητικές διαμαρτυρίες έγιναν μια από τις λίγες διεξόδους διαφωνίας. Οι αναταραχές στις πανεπιστημιουπόλεις για πολιτικές και εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις έλαβαν χώρα κατά τη δεκαετία του 1970 και του 1980.
Η συνεχής πολιτική διαμαρτυρία όλα αυτά τα χρόνια τελικά ανέτρεψε το σύστημα panchayat το 1990 και άνοιξε ξανά την πόρτα στην κοινοβουλευτική πολιτική.
Η ένοπλη εξέγερση και η ανάδυση μιας δημοκρατίας Μεταξύ 1996 και 2006, το Κομμουνιστικό Κόμμα του Νεπάλ (Μαοϊκό) διεξήγαγε έναν πόλεμο υπό την ηγεσία των ανταρτών με στόχο την ανατροπή της μοναρχίας για δημοκρατική διακυβέρνηση. Η σύγκρουση σκότωσε περισσότερους από 10.000 ανθρώπους.
Το 2006, διαμαρτυρίες στις οποίες συμμετείχαν πολιτικά κόμματα, η κοινωνία των πολιτών και φοιτητές ανάγκασαν τον μονάρχη, βασιλιά Γκιανέντρα, να παραιτηθεί από την εξουσία. Το κίνημα άνοιξε το δρόμο για την κατάργηση της μοναρχίας και, το 2008, την ανακήρυξη του Νεπάλ ως δημοκρατικής δημοκρατίας.
Από τότε, οκτώ άνδρες από τα τρία κύρια κόμματα - το Κομμουνιστικό Κόμμα του Νεπάλ (Ενωμένο Μαρξιστικό-Λενινιστικό) (CPN-UML), το Κομμουνιστικό Κόμμα του Νεπάλ (Μαοϊκό Κέντρο) (CPN-MC) και το Νεπαλέζικο Κογκρέσο (NC) - έχουν ηγηθεί της χώρας 14 φορές μαζί. Ο Όλι, ο οποίος παραιτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου, υπηρετούσε την τέταρτη θητεία του.
Γεωγραφία, γείτονες και πολιτική εξουσίας
Ωστόσο, αυτό που συμβαίνει στο Νεπάλ έχει σημασία πολύ πέρα από τα σύνορα της ηπειρωτικής χώρας που βρίσκεται στις νότιες πλαγιές των Ιμαλαΐων και φιλοξενεί οκτώ από τις 14 υψηλότερες κορυφές του κόσμου, συμπεριλαμβανομένου του Έβερεστ.
Εκτεινόμενο περίπου 885 χλμ. (550 μίλια) από ανατολικά προς δυτικά και περίπου 193 χλμ. (120 μίλια) από βορρά προς νότο, βρίσκεται ανάμεσα σε δύο περιφερειακούς γίγαντες: την Κίνα στα βόρεια και την Ινδία στα νότια, ανατολικά και δυτικά.
Αν και ιστορικά κοντά στην Ινδία, οι εξωτερικές ευθυγραμμίσεις του Νεπάλ έχουν μετατοπιστεί με την εσωτερική πολιτική. Ο Όλι θεωρούνταν ευρέως ότι κλίνει προς το Πεκίνο, και η απομάκρυνσή του έχει προκαλέσει εικασίες για μια αναπροσαρμογή της επιρροής στο Κατμαντού.
Ο Λοκραντζάν Παρατζαούλι, κοινωνικός επιστήμονας που έχει γράψει εκτενώς για τα κοινωνικά κινήματα και την πολιτική, υπονόησε ότι ο επόμενος ηγεμόνας είναι πιθανό να είναι μια «ανεξάρτητη» προσωπικότητα που δεν θα είναι ευθυγραμμισμένη με κανένα κόμμα.
«Δεν είναι απολύτως σαφές ποιος θα είναι αυτό το νέο πρόσωπο, αλλά θα είναι κάποιος στον οποίο ο στρατός μπορεί να εμπιστευτεί ή να βασιστεί», δήλωσε ο Parajauli στο Al Jazeera.
Ορισμένοι αναλυτές υποδεικνύουν τη Sushila Karki, την πρώην αρχιδικαστή, ως πιθανή ενδιάμεση επιλογή.
«Είναι η πιο αποδεκτή υποψήφια και έχει μεγάλες πιθανότητες να ηγηθεί της επόμενης κυβέρνησης, αλλά δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση», δήλωσε η Tripathy, προσθέτοντας ότι οι πολιτικές και διπλωματικές πεποιθήσεις της Karki είναι ασαφείς.
Διαδηλωτές πυρπολούν το κοινοβούλιο του Νεπάλ καθώς ο πρωθυπουργός παραιτείται εν μέσω αναταραχής
Φωτιά και καπνός υψώνονται από το παλάτι Singha Durbar, το οποίο στεγάζει κυβερνητικά και κοινοβουλευτικά κτίρια, μετά την εισβολή διαδηλωτών στις εγκαταστάσεις κατά τη διάρκεια βίαιων διαδηλώσεων στο Κατμαντού στις 9 Σεπτεμβρίου [Narendra Shreshta/EPA]
Άλλοι πιστεύουν ότι ο δήμαρχος του Κατμαντού, Balendra Shah, ένας 35χρονος ράπερ μουσικός που ηγείται της πόλης από το 2022, θα μπορούσε να είναι η άλλη επιλογή.
Ωστόσο, ένας μακροχρόνιος ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Κατμαντού, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι ανεξάρτητα από την ταυτότητα του νέου ηγέτη, τόσο η Ινδία όσο και η Κίνα θα επιδιώξουν σταθερότητα και μια κυβέρνηση που «σέβεται τα συμφέροντά τους».
«Κανένας γείτονας δεν θέλει να δει τον άλλον να ασκεί υπερβολική επιρροή στο Νεπάλ», δήλωσε ο ακτιβιστής στο Al Jazeera.
Το Tripathy τόνισε την ιστορική ισορροπία του Νεπάλ.
«Το Νεπάλ είχε πάντα φιλικούς δεσμούς και με τους δύο γείτονές του, την Κίνα και την Ινδία. Πολιτισμικά, είμαστε πιο κοντά στην Ινδία στο νότιο τμήμα, ενώ το βόρειο τμήμα έχει πολιτισμικές ομοιότητες με την Κίνα. Αλλά το σύνθημά μας ήταν πάντα να διατηρούμε μια ισορροπημένη σχέση μεταξύ των δύο χωρών και θα συνεχίσουμε την ίδια ιδέα», είπε.
Περιφερειακός υπολογισμός
Ο Ali Hassan, ειδικός στη Νότια Ασία στην Healix με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, μια εταιρεία διαχείρισης κινδύνων, υποστήριξε ότι η πτώση του Oli θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως οπισθοδρόμηση για το Πεκίνο στο Κατμαντού και ως πιθανό άνοιγμα για το Νέο Δελχί.
Τμήματα του Κόμματος Bharatiya Janata (BJP) του Ινδού Πρωθυπουργού Narendra Modi έχουν επίσης ευθυγραμμιστεί με το φιλομοναρχικό κίνημα στο Νεπάλ, το οποίο υποστηρίζει ότι το έθνος των Ιμαλαΐων χρειάζεται τους Ranas πίσω στην εξουσία. Ο πρώην μονάρχης, Gyanendra, έτυχε τεράστιας δημόσιας υποδοχής στο Κατμαντού νωρίτερα φέτος, υποδεικνύοντας τη συνεχιζόμενη υποστήριξη προς τους πρώην ηγέτες μεταξύ τμημάτων της νεπαλέζικης κοινωνίας. Εάν το φιλομοναρχικό κίνημα επωφεληθεί από την τρέχουσα πολιτική κρίση στο Νεπάλ, αυτό μπορεί να ωφελήσει το BJP, είπε ο Hassan.
Πρόσθεσε όμως ότι οι διαδηλωτές της Γενιάς Ζ που απομάκρυναν τον Oli δεν φαίνεται να τάσσονται υπέρ της επιστροφής του Gyanendra.
Εν τω μεταξύ, το Πακιστάν θα παρακολουθεί επίσης στενά τις εξελίξεις στο Νεπάλ, λένε οι αναλυτές.
Σε σύγκριση με την Ινδία και την Κίνα, οι σχέσεις του Νεπάλ με το Πακιστάν ήταν ιστορικά εγκάρδιες αλλά περιορισμένες σε στρατηγική σημασία.
Ωστόσο, οι ηγέτες του Νεπάλ έχουν χρησιμοποιήσει τους δεσμούς με το Πακιστάν, κατά καιρούς, για να υπενθυμίσουν στην Ινδία τις δικές τους περιφερειακές επιλογές. Το 1960, η ινδική κυβέρνηση υπό τον πρωθυπουργό Τζαβαχαρλάλ Νεχρού επέκρινε την απόλυση της κυβέρνησης Κοϊράλα από τον βασιλιά Μαχέντρα. Ένα χρόνο αργότερα, ο μονάρχης του Νεπάλ επισκέφθηκε το Πακιστάν και στη συνέχεια, το 1963, φιλοξένησε τον Πακιστανό πρόεδρο Αγιούμπ Καν.
Πιο πρόσφατα, στο αποκορύφωμα των εντάσεων Ινδίας-Πακιστάν τον Μάιο, αφού ένοπλοι σκότωσαν 26 πολίτες στο υπό ινδική διοίκηση Κασμίρ, το Νεπάλ φιλοξένησε μια αντιπροσωπεία από το Εθνικό Πανεπιστήμιο Άμυνας του Πακιστάν, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις στο Νέο Δελχί, το οποίο εδώ και καιρό θεωρούσε το Όλι πολύ κοντά στο Πεκίνο - τον στενότερο σύμμαχο του Πακιστάν - για να νιώθει άνετα.
Καθώς το Πακιστάν έχει βιώσει το μερίδιό του στο πολιτικό χάος τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά την απομάκρυνση του πρωθυπουργού Ιμράν Καν μέσω κοινοβουλευτικής ψήφου μομφής το 2022, οι αναλυτές λένε ότι η κρίση του Νεπάλ μπορεί να έχει προκαλέσει ανησυχίες και στην άρχουσα ελίτ του Πακιστάν.
«Οι πακιστανικές ελίτ πρέπει να αναρωτιούνται πόσο ασφαλής είναι η λαβή τους στην εξουσία, δεδομένου ότι συχνά κατηγορούνται για κατηγορίες παρόμοιες με αυτές που είπαν οι διαδηλωτές από το Μπαγκλαντές, τη Σρι Λάνκα και το Νεπάλ για τους ηγέτες τους, ότι η κυβέρνηση είναι αδιάφορη για όλους εκτός από τους ίδιους και είναι εξαιρετικά αυταρχική», δήλωσε ο Χασάν, με έδρα το Λονδίνο.
Ωστόσο, ο ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων με έδρα το Κατμαντού, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί, δήλωσε ότι από την οπτική γωνία του Νεπάλ, το Πακιστάν πιθανότατα δεν θα αποτελέσει προτεραιότητα για τον επόμενο ηγέτη - όποιον κι αν είναι αυτός.
«Το Νεπάλ έχει φιλικές σχέσεις με το Πακιστάν, αλλά σε αντίθεση με την Ινδία ή την Κίνα, οι σχέσεις με το Πακιστάν δεν θεωρούνται παράγοντας στην εσωτερική πολιτική του Νεπάλ, ούτε οι κυβερνήσεις του Νεπάλ έχουν ξεχωριστές πολιτικές απέναντι στο Πακιστάν», είπε.
Πηγή: Al Jazeera
Geography, neighbours and power politics
But what happens in Nepal matters well beyond the borders of the landlocked country that sits on the southern slopes of the Himalayas and is home to eight of the world’s 14 highest peaks, including Mount Everest.
Stretching roughly 885km (550 miles) east to west and about 193km (120 miles) north to south, it lies between two regional giants: China to the north and India to the south, east and west.
Though historically close to India, Nepal’s foreign alignments have shifted with domestic politics. Oli was widely seen as leaning towards Beijing, and his removal has prompted speculation about a recalibration of influence in Kathmandu.
Lokranjan Parajauli, a social scientist who has written extensively on social movements and politics, suggested the next ruler is likely to be an “independent” figure not aligned with any party.
“It is not quite clear who that new person will be, but it will be someone whom the army can trust or rely upon,” Parajauli told Al Jazeera.
Some analysts point to Sushila Karki, the former chief justice, as a possible interim choice.
“She is the most acceptable candidate, and she has a high chance of leading the next government, but no decision has been made,” Tripathy said, adding that Karki’s political and diplomatic allegiances are unclear.
Others believe that the mayor of Kathmandu, Balendra Shah, a 35-year-old rapper musician who has been heading the city since 2022, could be the other option.
However, a longtime human rights activist in Kathmandu, speaking on condition of anonymity, said regardless of the identity of the new leader, both India and China will seek stability and a government that “respects their interests”.
“Neither neighbour wants to see the other exercise too much influence in Nepal,” the activist told Al Jazeera.
Tripathy emphasised Nepal’s historical balancing act.
“Nepal has always had friendly ties with both its neighbours, China and India. Culturally, we are closer to India in the southern part, while the northern part has cultural similarities with China. But our motto has always been to maintain a balanced relationship between both countries, and we will continue the same notion,” he said.
Regional calculus
Ali Hassan, a South Asia specialist at UK-based Healix, a risk management company, argued that Oli’s fall could serve as a setback for Beijing in Kathmandu and a potential opening for New Delhi.
Sections of Indian Prime Minister Narendra Modi’s Bharatiya Janata Party (BJP) have also been aligned with the pro-monarchist movement in Nepal, which argues that the Himalayan nation needs the Ranas back in power. The former monarch, Gyanendra, received a huge public reception in Kathmandu earlier this year, pointing to the continuing support for the former rulers among sections of Nepali society. If the pro-monarchy movement gains from the current politicial crisis in Nepal, that might benefit the BJP, Hassan said.
But he added that the Gen Z protesters who removed Oli do not appear to favour a return of Gyanendra.
Meanwhile, Pakistan will also be watching developments in Nepal closely, say analysts.
Compared with India and China, Nepal’s relations with Pakistan have historically been cordial but limited in strategic significance.
Still, Nepal’s rulers have used ties with Pakistan, at times, to remind India of their own regional options. In 1960, the Indian government under Prime Minister Jawaharlal Nehru criticised King Mahendra’s dismissal of the Koirala government. A year later, the Nepali monarch visited Pakistan, and then, in 1963, hosted Pakistani President Ayub Khan.
More recently, at the height of India-Pakistan tensions in May, after gunmen had killed 26 civilians in Indian-administered Kashmir, Nepal hosted a delegation from Pakistan’s National Defence University, leading to raised eyebrows in New Delhi, which has long viewed Oli as too close to Beijing – Pakistan’s closest ally – for comfort.
With Pakistan having seen its share of political chaos in recent years, particularly after the removal of Prime Minister Imran Khan through a parliamentary vote of no confidence in 2022, analysts say Nepal’s crisis might have raised concerns among Pakistan’s ruling elite, too.
“Pakistani elites must be wondering how secure their grip on power is, given they are often accused of charges similar to what Bangladeshi, Sri Lankan and Nepali protesters said of their leaders, that the government is indifferent to all but themselves and is highly authoritarian,” London-based Hassan said.
But the Kathmandu-based human rights activist who requested anonymity said that from Nepal’s perspective, Pakistan would likely not be a priority for the next leader – whoever it is.
“Nepal has friendly relations with Pakistan, but unlike India or China, Pakistan relations are not seen as a factor in Nepali domestic politics, nor do Nepali governments have distinctive policies towards Pakistan,” he said.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου