Το σχεδόν πλήρως διατηρημένο πλοίο του 16ου αιώνα έχει αποδειχθεί ένα είδος «κάψουλας του χρόνου», διατηρώντας λεπτομέρειες της καθημερινής οικονομίας του παρελθόντος.
Μια τυχαία ανακάλυψη που έγινε επιστημονική αίσθηση
Στις αρχές Μαρτίου 2025, το Γαλλικό Ναυτικό διεξήγαγε ασκήσεις ρουτίνας κοντά στο Ramatuelle, κοντά στο Saint-Tropez. Κατά τη σάρωση του βυθού, το σόναρ ανίχνευσε ένα ανώμαλο αντικείμενο σε βάθος που θεωρείται σχεδόν απρόσιτο για τη συμβατική αρχαιολογική έρευνα. Για να διερευνήσει, ο στρατός έστειλε ένα τηλεχειριζόμενο όχημα με κάμερα και η σιλουέτα ενός ξύλινου κύτους μήκους περίπου 30 μέτρων εμφανίστηκε στην οθόνη.
Έτσι, ένα εμπορικό πλοίο του 16ου αιώνα, με την προσωρινή ονομασία "Camarat 4", "ανακαλύφθηκε ξανά". Σύμφωνα με το Γαλλικό Υπουργείο Πολιτισμού, είναι το βαθύτερο ναυάγιο που ανακαλύφθηκε ποτέ σε γαλλικά χωρικά ύδατα.
Γιατί το Camarat 4 είναι τόσο καλά διατηρημένο;
Το βάθος των άνω των 2.500 μέτρων έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην τύχη του πλοίου. Ήταν απομονωμένο από καταιγίδες, ρεύματα, άγκυρες και, το πιο σημαντικό, από τους επιδρομείς που είχαν λεηλατήσει πολλά ναυάγια της Μεσογείου κατά τη διάρκεια των αιώνων.
Η αρχαιολόγος Marine Sadania της Γαλλικής Υπηρεσίας Υποβρύχιας Αρχαιολογικής Έρευνας (DRASSM) έχει ήδη χαρακτηρίσει το εύρημα ως μια πραγματική «κάψουλα του χρόνου». Εξηγεί ότι αυτό το επίπεδο διατήρησης μας επιτρέπει να μελετήσουμε όχι μόνο το ίδιο το πλοίο, αλλά και την εμπορική του δομή, την εφοδιαστική, ακόμη και τις καταναλωτικές προτιμήσεις της Αναγέννησης.
Φορτίο που λέει περισσότερα από τον χρυσό
Κατά την ανάλυση βίντεο υψηλής ευκρίνειας, οι ερευνητές ανακάλυψαν περίπου 200 κεραμικά βάζα τακτοποιημένα στοιβαγμένα στο αμπάρι. Πολλά από αυτά είναι διακοσμημένα με γεωμετρικά μοτίβα, φυτικά μοτίβα και τα γράμματα «IHS» - το χριστιανικό μονόγραμμα για το όνομα του Ιησού, που χρησιμοποιούνταν ευρέως τον 16ο αιώνα.
Δίπλα στα κεραμικά υπήρχαν στοίβες από κίτρινες πλάκες και μεταλλικές ράβδους, πιθανώς σιδερένιες. Θα μπορούσαν να χρησίμευαν τόσο ως φορτίο όσο και ως έρμα για τη σταθεροποίηση του πλοίου. Έξι κανόνια, μια μεγάλη άγκυρα, μαγειρικά σκεύη και όργανα πλοήγησης βρέθηκαν επίσης στο πλοίο.
Τα συνδυασμένα ευρήματα δείχνουν ότι το Camarat 4 ήταν εμπορικό πλοίο, που πιθανότατα μετέφερε τα προϊόντα των εργαστηρίων χειροτεχνίας της Λιγουρίας στη βόρεια Ιταλία σε λιμάνια της Γαλλίας ή της Ισπανίας. Η Μεσόγειος ως Εμπορική Οδός
Ο Κόλπος του Σεν Τροπέ τον 16ο αιώνα ήταν μια πολυσύχναστη θαλάσσια διαδρομή, ένα είδος «λεωφορειακής γραμμής» για τους εμπόρους. Αυτό επιβεβαιώνεται από άλλα διάσημα ναυάγια στην περιοχή - για παράδειγμα, το Lomellina και το Sainte-Dorohe. Ωστόσο, αυτό το νέο εύρημα προσθέτει ένα σπάνιο και πολύτιμο κομμάτι σε αυτό το μωσαϊκό.
Ενώ τα προηγούμενα πλοία μετέφεραν συχνά μικτά ή κακώς διατηρημένα φορτία, το Camarat 4 αποκαλύπτει μια σχεδόν άθικτη εικόνα του καθημερινού εμπορίου: επιτραπέζια σκεύη, σκεύη κουζίνας και πρώτες ύλες. Αυτά είναι τα είδη αντικειμένων που χρησιμοποιούνταν από απλές οικογένειες και σπάνια βρίσκονταν σε χρονικά ή μουσειακές συλλογές.
Αρχαιολογία χωρίς δύτες
Σε βάθος 2.500 μέτρων, η ανθρώπινη εργασία είναι αδύνατη, επομένως όλη η έρευνα διεξάγεται αποκλειστικά με τεχνολογία. Το πλοίο καταγράφηκε αρχικά χρησιμοποιώντας σόναρ πολλαπλών δεσμών και στη συνέχεια μελετήθηκε από τηλεχειριζόμενα υποβρύχια οχήματα εξοπλισμένα με κάμερες, προβολείς και ρομποτικούς βραχίονες.
Γάλλοι ειδικοί σχεδιάζουν να δημιουργήσουν ένα λεπτομερές τρισδιάστατο ψηφιακό μοντέλο του πλοίου συνδυάζοντας χιλιάδες εικόνες. Μόνο ένας ελάχιστος αριθμός αντικειμένων θα ανακτηθεί για εργαστηριακή ανάλυση, ώστε να διατηρηθεί η ακεραιότητα του μνημείου.
Αυτή η προσέγγιση θεωρείται μια «ήσυχη επανάσταση» στην αρχαιολογία, η οποία προηγουμένως βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό σε δύτες και φυσικές ανασκαφές.
Σύγχρονα σκουπίδια δίπλα στην αναγεννησιακή κληρονομιά
Οι κάμερες κατέγραψαν επίσης μια λιγότερο εμπνευσμένη σκηνή. Μεταξύ των κεραμικών 500 ετών υπάρχουν πλαστικά μπουκάλια, αλουμινένια κουτιά, αποκόμματα διχτυών ψαρέματος, ακόμη και ένα δοχείο γιαουρτιού. Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν την κλίμακα της ρύπανσης στους ωκεανούς του κόσμου και καταδεικνύουν ότι ίχνη σύγχρονου πολιτισμού φτάνουν ακόμη και σε τέτοια δυσπρόσιτα βάθη.
Το μέλλον του ναυαγίου
Προς το παρόν, οι γαλλικές αρχές δεν σχεδιάζουν μια πλήρη ανασκαφή του Camarat 4. Μια τέτοια επιχείρηση θα ήταν εξαιρετικά δαπανηρή, τεχνικά περίπλοκη και δυνητικά καταστροφική για τον ίδιο τον χώρο. Αντ' αυτού, η εστίαση θα είναι στη χαρτογράφηση, τις επιλεκτικές έρευνες και τη δημιουργία ψηφιακών μοντέλων.
Στο μέλλον, αυτά τα υλικά θα μπορούσαν να δωρηθούν σε μουσεία και εκπαιδευτικά ιδρύματα, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να «επισκεφθούν» το πλοίο εικονικά χωρίς να βλάψουν αυτό το μοναδικό μνημείο της ναυτικής ιστορίας.
Ένα ρομπότ DNA που μεταφέρει φάρμακα. Η νανοτεχνολογία γίνεται πραγματικότητα.
Της Alena Malova
Η Alena Malova είναι δημοσιογράφος και ανταποκρίτρια της υπηρεσίας ειδήσεων Pravda.Ru.
Случайная находка, ставшая научной сенсацией
В начале марта 2025 года ВМС Франции проводили плановые учения в районе Раматюэля, неподалёку от Сен-Тропе. Во время сканирования морского дна гидролокатор зафиксировал аномальный объект на глубине, которая считается почти недоступной для классических археологических исследований. Для проверки военные направили дистанционно управляемый аппарат с камерой, и на экране появился силуэт деревянного корпуса длиной около 30 метров.
Так было вновь "открыто" торговое судно XVI века, получившее рабочее название "Camarat 4". По данным Министерства культуры Франции, это самое глубоководное кораблекрушение, когда-либо обнаруженное в территориальных водах страны.
Почему Camarat 4 так хорошо сохранился
Глубина более 2500 метров сыграла ключевую роль в судьбе корабля. Он оказался изолирован от штормов, течений, якорей и, что особенно важно, от мародёров, которые на протяжении веков разоряли многие средиземноморские затонувшие суда.
Археолог Марин Садания из Французской службы подводных археологических исследований (DRASSM) уже назвала находку настоящей "капсулой времени". По её словам, подобная степень сохранности позволяет изучать не только сам корабль, но и структуру торговли, логистику и даже вкусы потребителей эпохи Возрождения.
Груз, рассказывающий больше золота
При анализе видеоматериалов высокого разрешения исследователи обнаружили около 200 керамических кувшинов, аккуратно уложенных в трюме. Многие из них украшены геометрическими орнаментами, растительными мотивами и буквами IHS — христианской монограммой имени Иисуса, широко распространённой в XVI веке.
Рядом с керамикой лежали стопки жёлтых тарелок, а также металлические прутья, предположительно железные. Они могли служить как товаром, так и балластом для стабилизации судна. Кроме того, на борту зафиксированы шесть пушек, крупный якорь, кухонная утварь и навигационные инструменты.
Совокупность находок указывает на то, что "Camarat 4" был торговым судном, вероятно перевозившим продукцию ремесленных мастерских Лигурии на севере Италии в порты Франции или Испании.
Средиземное море как торговая магистраль
Залив Сен-Тропе в XVI веке был оживлённым морским маршрутом, своего рода "автобусной линией" для купцов. Это подтверждают и другие известные кораблекрушения в регионе — например, "Ломеллина" и "Сент-Дорохэ". Однако новая находка добавляет в эту мозаику редкий и ценный фрагмент.
Если предыдущие корабли часто перевозили смешанные или плохо сохранившиеся грузы, то "Camarat 4" демонстрирует почти нетронутую картину повседневной торговли: посуду, кухонные принадлежности, сырьё. Именно такие предметы использовались обычными семьями и редко попадали в хроники или музейные коллекции.
Археология без водолазов
На глубине 2500 метров работа человека невозможна, поэтому все исследования ведутся исключительно с помощью техники. Сначала судно было зафиксировано многолучевыми гидролокаторами, затем изучено дистанционно управляемыми подводными аппаратами, оснащёнными камерами, прожекторами и роботизированными манипуляторами.
Французские специалисты планируют создать подробную трёхмерную цифровую модель корабля, объединив тысячи изображений. Для лабораторных анализов предполагается извлечь лишь минимальное количество предметов, чтобы не нарушать целостность памятника.
Такой подход считается "тихой революцией" в археологии, которая раньше во многом зависела от погружений дайверов и физических раскопок.
Современный мусор рядом с наследием Возрождения
Камеры зафиксировали и менее вдохновляющую картину. Среди пятсотлетней керамики лежат пластиковые бутылки, алюминиевые банки, обрывки рыболовных сетей и даже контейнер от йогурта. Эти находки подчёркивают масштаб загрязнения Мирового океана и показывают, что следы современной цивилизации достигают даже таких недосягаемых глубин.
Будущее кораблекрушения
На данный момент власти Франции не планируют полномасштабную раскопку "Camarat 4". Подобная операция была бы крайне дорогой, технически сложной и потенциально разрушительной для самого объекта. Вместо этого акцент будет сделан на картографирование, выборочные исследования и создание цифровых моделей.
В перспективе эти материалы могут быть переданы музеям и образовательным учреждениям, чтобы люди могли "посетить" корабль виртуально, не нанося вреда уникальному памятнику морской истории.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου