«Η ΕΛΛΑΔΑ ΓΕΡΝΕΙ ΠΡΟΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΝ ΜΕΣΩ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ» Spiegel: Ο «Ελβις» Τσίπρας, ο ήπιος Κουβέλης και τα ελληνικά αδιέξοδα

Μία χαρτογράφηση της ελληνικής πολιτικής σκηνής και ειδικά της Αριστεράς που ενώ ενισχύεται μοιάζει αδύναμη να αναλάβει καίριο ρόλο, κάνει το Spiegel σε άρθρο του που τιτλοφορείται «η Ελλάδα γέρνει προς τα Αριστερά εν μέσω σκληρής λιτότητας»..

Οπως γράφει η ανταποκρίτρια του περιοδικού Τζούλια Αμαλία Χέγιερ, ο Αλέξης Τσίπρας κορδώνεται στο βήμα όπως ο Ελβις στη σκηνή, αλλά μόλις αρχίσει να μιλάει, κάθε ίχνος νεανικής φρεσκάδας χάνεται από το πρόσωπό του. Οι ξένοι μεγαλοκαρχαρίες δανειστές έχουν μόνο ένα σκοπό, φωνάζει στο μικρόφωνο «να οδηγήσουν στη φτώχεια το λαό και να ξεπουλήσουν την χώρα μας»!

Χτυπάει τη γροθιά κάτω και συνεχίζει με δυνατή φωνή: οι Ευρωπαίοι, όπως λέει, επιδιώκουν μόνο ένα πράγμα, την κατάλυση της εθνικής κυριαρχίας στην Ελλάδα. «Πρέπει να αποτρέψουμε την μετατροπή της Ελλάδας σε γερμανικό προτεκτοράτο», λέει ο Τσίπρας, ουσιαστικά φωνάζοντας «Δεν είμαστε γερμανική αποικία».

Ο άνθρωπος με την σκληρή ρητορική είναι ο επικεφαλής του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, που οι δημοσκοπήσεις θέλουν να είναι ο δεύτερος σε δημοφιλία Ελληνας πολιτικός, πίσω μόνο από τον Φώτη Κουβέλη, πρόεδρο της μετριοπαθέστερης Δημοκρατικής Αριστεράς.

Θολό το πολιτικό τοπίο
Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά ρευστή, για την παραμονή στην Ευρωζώνη, την ουσιαστική βοήθεια του δεύτερου πακέτου των 130 δισ. ευρώ στην μάχη μείωσης του χρέους, αλλά και στην εφαρμογή των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων.

Η μεταβατική κυβέρνηση Παπαδήμου με τεράστια δυσκολία πέτυχε να νομοθετήσει τις επιβαλλόμενες από ΕΕ, ΕΚΤ και ΔΝΤ αλλαγές και μάλιστα με τεράστιο πολιτικό κόστος, χάνοντας τη στήριξη του ΛΑΟΣ, ενώ ΠΑΣΟΚ και ΝΔ έχασαν συνολικά 43 βουλευτές από διαγραφές και παραιτήσεις.

Στην Ελλάδα ισχύει περισσότερο από ποτέ η ρήση του Ηράκλειτου, «τα πάντα ρει», όλα είναι ρευστά. Ο πολιτικός κόσμος αντιμετωπίζει την μεγαλύτερη κρίση μετά την πτώση της χούντας το 1974, με την Αριστερά να εισπράττει το μεγαλύτερο μέρος των κερδών.

Η Αριστερά... αρνείται να πάρει τα ηνία
Πρόσφατη δημοσκόπηση της Public Issue δίνει τον ΣΥΡΙΖΑ στο 12%, με την ΔΗΜΑΡ του Κουβέλη στο 18%, ενώ το ΚΚΕ, το παλαιότερο κόμμα της Ελλάδας, έχει ένα επιπλέον 12,5%. Μαζί, διαμορφώνουν ένα 42,5% που είναι ικανό να αποδώσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ακόμη και χωρίς το σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ. Το κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, που το 2009 είχε κερδίσει τις εκλογές με 43.9%, έχει καταρρεύσει στο 8%, μία από τις μεγαλύτερες πτώσεις που κατέγραψαν ποτέ εκλογολόγοι στην Ευρώπη.

Η τάση είναι παρόμοια σε όλες τις δημοσκοπήσεις και υποδεικνύει ότι μπορεί να οδηγείται στο τέλος της η κυριαρχία του δικομματισμού, που μοίραζε τις κυβερνητικές θέσεις μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΝΔ επί τέσσερις δεκαετίες. Παρά ταύτα, είναι λάθος να νομίζει κανείς ότι η Αριστερά μπορεί να κυβερνήσει - και αυτό, επειδή παραμένει βαθιά διαιρεμένη.

«Οι συμμαχίες είναι δύσκολες» λέει ο Τσίπρας, ένας πολιτικός μηχανικός με πολιτική δράση από τα μαθητικά χρόνια και στη συνέχεια ηγετικό ρόλο σε ριζοσπαστικές φοιτητικές οργανώσεις. Ισως θα ήθελε να συγκροτήσει κοινό εκλογικό μέτωπο με το ΚΚΕ, αλλά δεν μπορεί. Μπορεί οι Κουμουνιστές, όπως το κόμμα του, να αντιτίθενται στα δάνεια της τρόικα, αλλά παραμένουν και πιστοί στις θέσεις που τους κληροδότησε η περίοδος του Στάλιν: έξοδος από το ΝΑΤΟ, την ΕΕ και φυσικά από το ευρώ.

Από την άλλη ο Τσίπρας θέλει το ευρώ, ώστε η Ελλάδα «να παραμείνει ένα συστημικό πρόβλημα για την Ευρώπη», προκειμένου να διασφαλιστεί η εισροή των δισεκατομμυρίων ευρώ από τα πακέτα βοήθειας, υπό το φόβο της μετάδοσης μίας χρεοκοπίας σε άλλες χώρες. Η Ευρώπη θα μειώσει, ακόμη και θα διαγράψει τα χρέη της Ελλάδας, ποντάρει ο Τσίπρας με μία ωμή, εκβιαστική προσέγγιση.

Οταν μιλάει, φαίνεται λες τα βουνά χρέους έπεσαν στην Ελλάδα από απλή σύμπτωση και επιρρίπτει την ευθύνη στο «διεθνές κεφάλαιο» και την «ψευδοπροτεσταντική ηθική της Μέρκελ». Προτείνει περισσότερα δάνεια για να τονωθεί η ανάπτυξη και τύπωμα επιπλέον χρήματος από την ΕΚΤ για την αύξηση της ρευστότητας. Πέραν των προτάσεων για φορολόγηση των εφοπλιστών, δεν έχει να προτείνει κάτι πραγματικά ριζοσπαστικό.

Η δημοφιλία του απορρέει και από την επιμονή του, την συγκρουσιακή προσέγγιση ή την έλλειψη αυτοκριτικής, αλλά τα ίδια χαρακτηριστικά τον καθιστούν ανεπιθύμητο ως συνεργάτη από τον άλλο δημοφιλή αριστερό, που αυτή την περίοδο ηγείται των δημοσκοπήσεων.

Να γίνει το δεύτερο μνημόνιο ένα σχέδιο ανάπτυξης
Ο 61χρονος Φώτης Κουβέλης έχει μία προσηνή φυσιογνωμία, συνδυασμένη με ένα ίχνος προσμονής, καθισμένος στο δικηγορικό του γραφείο, δίπλα στη Βουλή. Στο κάδρο πίσω του κρέμεται ένα σκίτσο του ίδιου από κάποιον πολιτικό γελοιογράφο. Η μόνη του παρουσία σε κυβερνητικό θώκο ήταν από τις 2 Ιουλίου ως τις 12 Οκτωβρίου 1989, όταν ανέλαβε το υπουργείο Δικαιοσύνης στην συγκυβέρνηση ΝΔ - Αριστεράς υπό τον Τζανή Τζανετάκη, προκειμένου να προωθηθεί η «κάθαρση».

Η ΔΗΜΑΡ έφτασε να θεωρείται από τις δημοσκοπήσεις δεύτερο κόμμα στην Ελλάδα, μετά την συντηρητική Νέα Δημοκρατία. Η αιφνίδια δημοφιλία φαίνεται να κάνει τον Κουβέλη να νιώθει άβολα. Οι δημοσκοπήσεις είναι απλώς δημοσκοπήσεις, λέει. Χαρακτηρίζει εξωπραγματικές τις απαιτήσεις του Τσίπρα, με τον οποίο είναι παλιοί γνώριμοι. Το 2008 συγκρούστηκαν για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, με τον Κουβέλη να ηττάται.

Η χώρα πρέπει να αλλάξει, όπως λέει, επισημαίνοντας ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι κρίσιμες μόνο για τον περιορισμό του χρέους, αλλά και ζωτικής σημασίας για την κοινωνική συνοχή. Στόχος του είναι να αναδιαμορφωθεί η νέα συμφωνία δανεισμού από την τρόικα σε ένα σχέδιο ανάπτυξης, με την συνδρομή κεφαλαίων της ΕΕ και της ΕΤΕΠ. Θέλει η ΕΚΤ να αγοράζει ελληνικά κρατικά ομόλογα και την ΕΕ να είναι λίγο πιο υπομονετική με την Ελλάδα.

Αν και δεν ενδιαφέρεται για κορώνες κατά της Μέρκελ, η Γερμανία τον προβληματίζει. Μϊα γερμανική Ευρώπη δεν είναι αυτό που χρειάζεται, ενώ «η οικονομική και πολιτική ηγεμονία των Γερμανών» τον τρομάζει, όπως παραδέχεται.

Τριγμοί στα κόμματα εξουσίας
Η επιτυχία της ΔΗΜΑΡ οφείλεται κυρίως στην θεαματική κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ και του προέδρου του. Ο Γιώργος Παπανδρέου, τελευταίος «κληρονόμος» μίας μακράς πολιτικής δυναστείας, αρνείται να αποχωρήσει από την ηγεσία του κόμματός του.

Η φθορά των παραδοσιακών δυνάμεων στην Ελλάδα δεν περιορίζεται στο ΠΑΣΟΚ. Στην άλλη όχθη οι εξελίξεις είναι ίσως ακόμη πιο δραματικές, μετά την παραδοχή πλήρους αποτυχίας του Αντώνη Σαμαρά, την περασμένη εβδομάδα. Αφού το 2010 πέταξε έξω από τη Νέα Δημοκρατία την Ντόρα Μπακογιάννη, επειδή υπερψήφισε το πρώτο μνημόνιο, τώρα συνέχισε με 21 βουλευτές του, επειδή καταψήφισαν το δεύτερο.

Δεν είναι μόνο οι αντίπαλοί του που τον χαρακτηρίζουν πολιτικά αναξιόπιστο. Εάν τελικά η ΝΔ έχει ακόμη το 30% των ψηφοφόρων, μπορεί ακόμη και να ικανοποιηθεί το όνειρό του να γίνει πρωθυπουργός τον Απρίλιο. Αλλά οι εκλογικές επιδόσεις του κόμματος δύσκολα θα του δώσουν αυτοδυναμία, ενώ θα είναι δύσκολο να σχηματίσει ακόμη και κυβέρνηση συνεργασίας με το συρρικνωμένο ΠΑΣΟΚ. Με την Ελλάδα να παίρνει την επιπλέον βοήθεια μόνο εάν η επόμενη κυβέρνηση υλοποιήσει τις δεσμεύσεις του δεύτερου μνημονίου που απαιτούν ΔΝΤ και ΕΕ, ούτε ο Τσίπρας ούτε ο Κουβέλης θα είναι πρόθυμοι για μία συνεργασία.

Και με τον ΛΑΟΣ εκτός κυβερνητικής συνεργασίας, ο Σαμαράς φαίνεται να μην μπορεί να ελπίζει ούτε σε στήριξη από τα δεξιά του (σ.σ. το κείμενο φαίνεται να αγνοεί την προσχώρηση Βορίδη - Γεωργιάδη στη ΝΔ).

Η ακροδεξιά Χρυσή Αυγή φαίνεται να ελπίζει ακόμη και στο να πιάσει το όριο του 3% για να μπει στη Βουλή, αλλά δεν θεωρείται πιθανός σύμμαχος για την Νέα Δημοκρατία, με τους φασίστες της να πρεσβεύουν την υπεροχή της λευκής φυλής και του ελληνικού έθνους.

Οι προοπτικές της Ελλάδας μοιάζουν όντως ζοφερές, καταλήγει το κείμενο του Spiegel.

ΠΗΓΗ