Η υφήλιος, ανοχύρωτη πολιτεία

Είναι πρόδηλο πως το τρομοκρατικό πλήγμα στο Παρίσι σηματοδότησε μια νέα εποχή στην Ευρώπη, η οποία ουσιαστικά σημαίνει το τέλος μιας αμήχανης αθωότητας που κυριαρχούσε όλα τα τελευταία χρόνια στις χώρες της Δύσης ως υλικός πολιτισμός και ευημερία. Αυτό που συνέβη τώρα μεταφέρει το κέντρο της τρομοκρατίας από την περιφέρεια στην Δύση και την Ευρώπη, μετατρεπόμενο σε πρόβλημα του κόσμου ολόκληρου.

ADVERTISEMENT

Το αναμενόμενο κτύπημα του ισλαμικού κράτους εσυνέβη στο κέντρο της Ευρώπης, στην πόλη του φωτός, φέρνοντας παντού το σκότος, ενώ επιθέσεις και κτυπήματα ακολούθησαν και σε άλλες πόλεις της Ευρώπης και της Δυτικής Αφρικής, όπως το πλέον πρόσφατο τρομοκρατικό κτύπημα τζιχαντιστών στην πρωτεύουσα του Μάλι, σε κεντρικό ξενοδοχείο που βρίσκεται σε πολύ μικρή απόσταση από πρεσβείες και κυβερνητικά γραφεία. Οι ισλαμιστές τρομοκράτες επέφεραν στο Παρίσι μια σειρά από τυφλά χτυπήματα με στόχο το μεγαλύτερο δυνατό κόστος σε ανθρώπινες ζωές, πράγμα που πέτυχαν σκοτώνοντας πέραν των 130 αθώων και άοπλων πολιτών σε κατάμεστους χώρους της γαλλικής πρωτεύουσας. Εκείνο όμως που πέτυχαν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό και πολύ πιο αποτελεσματικά σε παγκόσμιο επίπεδο ήταν να σπείρουν τον φόβο παντού. Ο φόβος πλήττει τις δομές των δυτικών κρατών, όχι μόνο της Ευρώπης, αλλά και ολόκληρη την Δύση ως σύστημα οικονομίας και πολιτικής, που εκτείνεται από την Ευρωπαϊκή ήπειρο στην Βόρεια Αμερική, την Αυστραλία, την Ρωσία, την Κίνα και την Ιαπωνία και που επηρεάζει τόσο τις οικονομίες του δυτικού κόσμου, όσο και την πολιτική και την  κοινωνική συγκρότηση των κρατών στον βαθμό που η αλληλεξάρτηση μεταξύ οικονομίας, πολιτικής και κοινωνικών δομών είναι δεδομένη και εν πολλοίς εύθραυστη.


Το πλήγμα αυτό και ο φόβος που προκαλεί η ασύμμετρη απειλή της ισλαμιστικής τρομοκρατίας, σε αντίθεση με τις συμβατικές μορφές απειλής και πολέμου, είναι πως η ασύμμετρη απειλή είναι αόρατη και απρόβλεπτη, πράγμα που σημαίνει πως μπορεί να συμβεί χωρίς να είναι αναμενόμενη σε οποιοδήποτε τόπο και χρόνο, από οποιοδήποτε δρώντα, ο οποίος στην πραγματικότητα δεν λαμβάνει το κόστος του θανάτου στο πλήγμα που επιφέρει, αφού είναι ο ίδιος αποφασισμένος να πεθάνει μαζί με τους εχθρούς και αντιπάλους του. Πρόκειται για νέες μορφές πολέμου, οι οποίες σήμερα είναι ορατές και που ο Samuel Huntington πρόβλεψε την δεκαετία του 90 με την μορφή της Σύγκρουσης των Πολιτισμών και που καλλιεργούν ένα κλίμα ανασφάλειας και φόβου σε όλο τον κόσμο, ιδιαιτέρως στην Δύση.
Πρέπει να υπογραμμίσει κανείς πως για πρώτη φορά στην μεταπολεμική ιστορία ο δυτικός κόσμος, ο οποίος είναι η κυρίαρχη δομή του δυτικού συστήματος και ο οποίος αισθάνθηκε νικητής μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, βρίσκεται σε απόλυτο αδιέξοδο ως προς την αντιμετώπιση του τζιχαντιστικού φαινομένου, το οποίο καθοδηγείται από το κράτος των Τζιχαντιστών, που εγκαθιδρύθηκε στην Συρία και το Ιράκ και που απειλεί από εκεί, χρηματοδοτούμενο από την μαύρη αγορά πετρελαίου που διοχετεύει μέσω Τουρκίας με την συμμετοχή και παρακρατικών δομών του τουρκικού κράτους στην Δύση, της οποίας Δύσης την κατάρρευση απεργάζονται, ενώ εξοπλίζονται από στρατόπεδα, τα οποία εγκατέλειψαν Ιρακινοί και Σύριοι στον πόλεμο μαζί τους, σε ορισμένες περιπτώσεις εφοδιάζονται και με οπλικά συστήματα που παραλαμβάνουν από στρατόπεδα Ιρακινών, τα οποία εγκαταλείπουν οι ίδιοι προσχωρώντας στους ισλαμιστές ή αρνούμενοι να τους αντιμετωπίσουν.
Το πρόβλημα του φόβου και του τρόμου που κυριαρχεί την επόμενη ημέρα του πλήγματος στο Παρίσι, θα ενισχυθεί με καταστροφικές ίσως συνέπειες για το μέλλον της Ευρώπης και του δυτικού κόσμου, ενώ οι τζιχαντιστές προαναγγέλλουν πλήγματα σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Πρέπει να σημειώσουμε πως μια από τις συνέπειες αυτής της τρομοκρατικής δράσης θα είναι και η περεταίρω αποδυνάμωση της εσωτερικής συνοχής σε κοινωνικό και κυρίως πολιτικό επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της στον βαθμό που η κλιμάκωση και ενδυνάμωση της ξενοφοβίας θα οδηγήσει σε εσωτερικές συγκρούσεις με τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς που βρίσκονται ήδη στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Γαλλία. Η ξενοφοβία θα κυριαρχήσει παντού, ενώ πιθανότατα τα σύνορα που συνδέουν την Νότια Ευρώπη, από την Ελλάδα μέχρι το Βερολίνο, ιδιαιτέρως της Κροατίας, της Σλοβενίας, της Αυστρίας και της Ουγγαρίας να κλείσουν, ενώ η ροή των μεταναστών, η οποία όχι μόνο δεν μειώνεται, αλλά ενδυναμώνεται, θα σταματά εγκαθιστάμενη στην ελλαδική επικράτεια. Το τελευταίο θα δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στην ήδη ευρισκόμενη σε πολυεπίπεδη κρίση Ελλάδα.
Η Δύση και το σύγχρονο διεθνές σύστημα έχουν μόνο μια επιλογή. Να αντιδράσουν οικοδομώντας σύστημα συλλογικής ασφάλειας, δηλαδή κοινή άμυνα έναντι κοινού εχθρού και να συμπράξουν τούτη την ώρα, ιδιαίτερα οι Μεγάλες Δυνάμεις, ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα σε μια μεγάλη στρατιωτική επέμβαση στην Συρία για την καταστροφή του τζιχαντιστικού κράτους στην περιοχή της Συρίας και του Ιράκ και την αποκατάσταση της νομιμότητας και του συστήματος ασφάλειας. Είναι η ευκαιρία που δίδεται στον διεθνή παράγοντα για επέμβαση τούτη την ώρα, καθώς η απειλή και ο κίνδυνος είναι κοινός για όλους, ανεξαρτήτως ιδεολογίας ή κοσμοθεωρητικής προσέγγισης.
*Ο Χριστόδουλος Κ.Γιαλλουρίδης είναι Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών, Επικοινωνίας και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου
πηγη