Ο πρόεδρος της Καταλονίας, Κάρλες Πουτζδεμόν, ζητά διεθνή μεσολάβηση για την κρίση που έχει ξεσπάσει με τη Μαδρίτη, διαφορετικά δηλώνει αποφασισμένος να κηρύξει την ανεξαρτησία της Καταλονίας μονομερώς. Μετά τις καταστροφικές κινήσεις της Μαδρίτης εξάλλου αυτό θεωρείται ζήτημα χρόνου. Επίσης η Καταλονία φέρεται αποφασισμένη να ζητήσει την ενεργοποίηση του άρθρου 7 της ΕΕ που προβλέπει μέτρα κατά των κρατών μελών που καταπιέζουν πολίτες τους.
Ο Ραχόι απαντά με την ίδια άκαμπτη στάση που παρουσίασε πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το δημοψήφισμα. Απειλεί με την ενεργοποίηση του αμφιλεγόμενου άρθρου 155 του ισπανικού συντάγματος, για την αναστολή των εξουσιών των τοπικών κυβερνήσεων σε περίπτωση που πλήττεται η εθνική κυριαρχία.
Σε αυτό το κάδρο, τόσο η Μαδρίτη, όσο και η Βαρκελώνη, έρχονται αντιμέτωπες με το σενάριο των εκλογών. Στην πρώτη περίπτωση αν το Σοσιαλιστικό κόμμα δεν στηρίξει την κυβέρνηση Ραχόι στην ολομέτωπη αυτή αντιπαράθεση με την Καταλονία, η Ισπανία κινδυνεύει με πρόωρες εκλογές. Στην δε Καταλονία, η κυβέρνηση Πουτζδεμόν ανακοίνωσε ότι η τοπική Βουλή θα αποφασίσει αν και πότε θα υπάρξει διακήρυξη ανεξαρτησίας. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η καταλανική αντιπολίτευση ζητά να γίνουν εκλογές για το θέμα.
Ο μοιραίος Ραχόι
Σε κάθε περίπτωση ο Ισπανός πρωθυπουργός εξελίσσεται στο μοιραίο πρόσωπο αυτής της ιστορίας. Αν ο Ραχόι δεν είχε ήδη χάσει το παιχνίδι με τις κινήσεις του πριν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, σίγουρα το έχασε με την βίαιη καταστολή του κι ακόμη περισσότερο με τα όσα δήλωσε μετά το τέλος της ματωμένης Κυριακής.
Οι χειρισμοί του Ραχόι ήταν τραγικοί και προκάλεσαν τέτοια αντιπαράθεση που σε καμία περίπτωση δεν θα είχε προκύψει αν είχε επιτραπεί το δημοψήφισμα. Εξάλλου, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις οι περισσότεροι Καταλανοί ήταν κατά της ανεξαρτησίας και όχι υπέρ. Όμως η εθνικιστική ρητορική και η άγρια καταστολή ξύπνησαν φρανκικές μνήμες στην Καταλονία και δηλητηρίασαν το κλίμα. Παράλληλα συσπείρωσαν τους αυτονομιστές και τελικά «έσπρωξαν» στις κάλπες πολύ μεγάλο αριθμό πολιτών, ανεξαρτήτως αν κατάφεραν τελικά να ψηφίσουν ή όχι. Αυτή η συσπείρωση αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο μετά τα γεγονότα της Κυριακής.
Τελικά ο Ισπανός πρωθυπουργός έδωσε στους Καταλανούς αυτονομιστές «πολιτικά πυρομαχικά». Οι εικόνες της ισπανικής αστυνομίας να χτυπούν άοπλους πολίτες που είχαν πάει για να ψηφίσουν μεταδόθηκαν σε όλο τον κόσμο κατέληξαν στο hashtag #RajoyDemission (Ραχόι παραίτηση) και στο σύνθημα «Ραχόι παραιτήσου». Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να πληρώσει το πολιτικό κόστος για την καταστολή που εξαπέλυσε χωρίς τελικά να αποτρέψει το δημοψήφισμα που ήταν ο δεδηλωμένος στόχος του.
Στον αντίποδα, η καταλανική κυβέρνηση κατόρθωσε να κινητοποιήσει χιλιάδες ανθρώπους που κοιμήθηκαν στα εκλογικά κέντρα και υπερασπίστηκαν το εκλογικό υλικό που προσπαθούσε να κατασχέσει η ισπανική αστυνομία ή στάθηκαν ώρες ολόκληρες στις τεράστιες ουρές και παρά τη βροχή για να ψηφίσουν. Έδειξαν καλή οργάνωση και ισχυρή δέσμευση. Παράλληλα κατάφεραν να προσελκύσουν τη διεθνή προσοχή στο αίτημά τους για δημοψήφισμα. Ευρωπαίοι πολιτικοί και ευρωβουλευτές άρχισαν να πιέζουν για μια λύση διαλόγου.
Εκτός από το ανεπανόρθωτο πλήγμα που κατάφερε στις σχέσεις της Ισπανίας με την Καταλονία, ο Ραχόι ενδεχομένως να προκαλέσει ρήγμα και στις σχέσεις του με τα υπόλοιπα ισπανικά κόμματα - φιλελεύθερα και κεντροαριστερά, που μέχρι στιγμής τον έχουν στηρίξει απέναντι στον καταλανικό σεπαρατισμό. Επιπλέον, με δεδομένο ότι είναι επικεφαλής μιας κυβέρνησης μειοψηφίας - την περασμένη εβδομάδα δεν είχε στήριξη για να καταθέσει τον προϋπολογισμό - θα μπορούσε εύκολα να πέσει, αν τα άλλα κόμματα προσπαθήσουν να κερδίσουν πολιτικό πλεονέκτημα από την κρίση στην Καταλονία.
Η Ευρώπη της σιωπής
Την ίδια ώρα, η ΕΕ υιοθετεί στάση Ποντίου Πιλάτου και νίπτει τας χείρας της. Καθ’ όλη τη διάρκεια της Κυριακής επέλεξε τη χειρότερη δυνατή στάση. Αυτή της σιωπής. Έκλεισε τα μάτια στα τεκταινόμενα και αγνόησε την επιτακτική ανάγκη να καταδικάσει τη βία εναντίον άοπλων πολιτών που ζητούσαν να ψηφίσουν.
Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και ο πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι, δεν έκαναν καμία δήλωση για περισσότερο από 24 ώρες, καθώς η Ευρώπη βυθιζόταν σε μια πολιτική κρίση.
Όταν τελικά η Κομισιόν έκανε μια δήλωση μίλησε για «εσωτερικό ζήτημα της Ισπανίας», χαρακτήρισε το δημοψήφισμα παράνομο, σύμφωνα με το Ισπανικό Σύνταγμα και τόνισε ότι σε περίπτωση που γινόταν δημοψήφισμα με την συναίνεση της Μαδρίτης και η Καταλονία επέλεγε την ανεξαρτησία της, αυτό θα ήταν έβγαζε αυτόματα εκτός ΕΕ. Επίσης εξέφρασε την εμπιστοσύνη της στον Ραχόι και κάλεσε Βαρκελώνη και Μαδρίτη να περάσουν από την αντιπαράθεση στο διάλογο.
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς, τόνισε επίσης ότι η Κομισιόν «δεν έχει να διαδραματίσει κάποιον ρόλο στο στάδιο αυτό», σε επίπεδο μεσολάβησης. Αυτό σημαίνει ότι η Επιτροπή αρνείται το αίτημα των Καταλανών που έχουν ζητήσει από τις Βρυξέλλες να αναλάβουν αυτό το ρόλο για τη διεξαγωγή συζητήσεων με τη Μαδρίτη. Όταν ρωτήθηκε γιατί η Κομισιόν δεν απηύθυνε νωρίτερα έκκληση για διάλογο, υποστήριξε ότι δεν είχε στη διάθεσή της «το σύνολο των γεγονότων», ενώ για την άγρια καταστολή είπε ότι «η βία δεν μπορεί να αποτελεί εργαλείο στην πολιτική».
Στο ευρωκοινοβούλιο βουλευτές αλλά και οι επικεφαλής των ευρωκομμάτων των Σοσιαλιστών, της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, των Πράσινων αλλά και των Φιλελεύθερων Δημοκρατών ζήτησαν να γίνει συζήτηση για το θέμα στην Ολομέλεια και παράλληλα σαφή καταδίκη της βίαιης καταστολής του δημοψηφίσματος αλλά και στήριξη μια λύσης μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων. Αντίθετα το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, στο οποίο ανήκει το κόμμα του Ραχόι, δεν έκανε καμιά δήλωση για το θέμα, ούτε στήριξε δημόσια της διενέργεια μιας συζήτησης στο ευρωκοινοβούλιο. Άφησε απλώς να γίνει γνωστό ότι δεν θα την απορρίψει.
Τι θα σημαίνει μια ανεξαρτητοποίηση της Καταλονίας
Ανεξαρτήτως των εξελίξεων των επόμενων ημερών η περίπτωση μιας ανεξαρτητοποίησης της Καταλονίας και οι συνέπειες της έχουν ήδη μπει στο μικροσκόπιο. Κι αυτό γιατί αναμένεται να έχει εκτός από πολιτικές και σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις, τόσο για την ίδια την Καταλονία, όσο και για την Ισπανία αλλά και για την Ευρώπη.
Η Καταλονία αποτελεί την παραγωγικότερη περιοχή της Ισπανίας. Αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα πέμπτο της οικονομίας της και το 25% των συνολικών εξαγωγών της. Η Καταλονία προσελκύει πολλές επενδύσεις. Σχεδόν το ένα τρίτο των ξένων επιχειρήσεων στην Ισπανία επιλέγουν να εγκατασταθούν στη Βαρκελώνη. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι αυτοκινητοβιομηχανίες Volkswagen (VLKAY) και Nissan (NSANF).
Επίσης συνεισφέρει σημαντικότατα στη φορολογία, περίπου 25% επί του συνόλου των φόρων. Βασικό επιχείρημα των υποστηρικτών της ανεξαρτησίας είναι, εξάλλου ότι η παύση της ροής χρημάτων προς τη Μαδρίτη θα μετατρέψει το έλλειμμα του καταλανικού προϋπολογισμού σε πλεόνασμα, καθώς θεωρείται ότι η Καταλονία δίνει πολλά περισσότερα χρήματα στην Ισπανία από όσα παίρνει από αυτήν.
Η Ισπανία λοιπόν θα δει λοιπόν μια μεγάλη τρύπα στα ταμεία της, ενώ η αβεβαιότητα θα πλήξει ακόμη περισσότερο την οικονομία της. Τα πράγματα θα είναι ακόμη χειρότερα εάν η Καταλονία δεν αναλάβει το μερίδιό της στο εθνικό χρέος.
Το ρίσκο για την Καταλονία δεν θα είναι μικρό. Αυτό που μπορεί να επιφέρει οικονομικές επιπτώσεις είναι ότι αν ανεξαρτητοποιηθεί αυτόματα θα τεθεί εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για την επανείσοδό τους σε αυτή θα πρέπει να πείσουν όλα τα κράτη - μέλη, μεταξύ των οποίων και την Ισπανία.
Ο αποκλεισμός της Καταλονίας από την ΕΕ οικονομικά θα σημαίνει αύξηση του κόστους εξαγωγής των καταλανικών προϊόντων προς τα άλλα κράτη της Ευρώπης και του κόσμου. Θα πάψει επίσης να είναι μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, πράγμα που σημαίνει ότι θα έχει σημαντικούς εμπορικούς φραγμούς.
Αρνητικός θα είναι ο αντίκτυπος και στην τιμή των εισαγόμενων αγαθών, ενώ αναμένεται να υπάρξουν απώλειες στις θέσεις εργασίας. Επίσης ο εξωτερικός δανεισμός θα γίνει ακριβότερος. Τέλος η Καταλονία θα μπορεί να συνεχίσει να χρησιμοποιεί το ευρώ αλλά δεν θα καταλαμβάνει έδρα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Τέλος η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα μείνει ανεπηρέαστη καθώς η έξοδος της Καταλονίας από την ΕΕ εκτιμάται ότι θα προκαλέσει πτώση του ευρώ κατά 5%.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου