Ο Άβακοφ, πρώην κυβερνήτης της περιοχής του Χάρκοβο, ανήλθε στην εξουσία μετά την επανάσταση του Euromaidan του 2014 στη χώρα – και τον βάναυσο πυροβολισμό περισσότερων από 100 διαδηλωτών στο κέντρο του Κιέβου. Ακόμη και πριν από εκείνο τον μαζικό πυροβολισμό , η αστυνομική βία –και η ατιμωρησία που απολάμβαναν οι αστυνομικοί– είχε γίνει ένας θλιβερός παράγοντας στη δημόσια ζωή της Ουκρανίας.
Με την εμπιστοσύνη του κοινού να κλονίζεται σοβαρά από τον πυροβολισμό, ο Άβακοφ είχε άδεια να μεταρρυθμίσει την αστυνομία της Ουκρανίας. Αντίθετα, χρησιμοποίησε το υπουργείο Εσωτερικών ως δική του βάση πολιτικής εξουσίας, επιζώντας από δύο προέδρους και συχνές εκκλήσεις για παραίτηση. Αντί για μια μεταρρυθμισμένη αστυνομική δύναμη, η κληρονομιά του Avakov φαίνεται να αποτελείται κυρίως από μια κουλτούρα ατιμωρησίας για την ουκρανική αστυνομία, η οποία έχει εμπλακεί σε παραποίηση ερευνών, βία και αντιεπαγγελματική συμπεριφορά μέσω μιας σειράς υψηλού προφίλ και τραγικών υποθέσεων.
Είτε πρόκειται για το κύμα βίας κατά των ακτιβιστών πολιτών είτε για τις καθημερινές ιστορίες αστυνομικής απροσεξίας και βίας, φαίνεται ότι η πολυδιαφημισμένη αστυνομική μεταρρύθμιση της Ουκρανίας έχει αφήσει πολλά να είναι επιθυμητά .
«Η τιμή είναι δική μου!» Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Αρσέν Αβάκοφ, υπουργός Εσωτερικών της Ουκρανίας, υπέγραψε την επιστολή παραίτησής του νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. Αλλά η τιμή δεν είναι η λέξη που πολλοί στην ουκρανική κοινωνία θα χρησιμοποιούσαν για να περιγράψουν την επταετή θητεία του Avakov από το 2014.
Ο Άβακοφ, πρώην κυβερνήτης της περιοχής του Χάρκοβο, ανήλθε στην εξουσία μετά την επανάσταση του Euromaidan του 2014 στη χώρα – και τον βάναυσο πυροβολισμό περισσότερων από 100 διαδηλωτών στο κέντρο του Κιέβου. Ακόμη και πριν από εκείνο τον μαζικό πυροβολισμό , η αστυνομική βία –και η ατιμωρησία που απολάμβαναν οι αστυνομικοί– είχε γίνει ένας θλιβερός παράγοντας στη δημόσια ζωή της Ουκρανίας.
Με την εμπιστοσύνη του κοινού να κλονίζεται σοβαρά από τον πυροβολισμό, ο Άβακοφ είχε άδεια να μεταρρυθμίσει την αστυνομία της Ουκρανίας. Αντίθετα, χρησιμοποίησε το υπουργείο Εσωτερικών ως δική του βάση πολιτικής εξουσίας, επιζώντας από δύο προέδρους και συχνές εκκλήσεις για παραίτηση. Αντί για μια μεταρρυθμισμένη αστυνομική δύναμη, η κληρονομιά του Avakov φαίνεται να αποτελείται κυρίως από μια κουλτούρα ατιμωρησίας για την ουκρανική αστυνομία, η οποία έχει εμπλακεί σε παραποίηση ερευνών, βία και αντιεπαγγελματική συμπεριφορά μέσω μιας σειράς υψηλού προφίλ και τραγικών υποθέσεων.
Είτε πρόκειται για το κύμα βίας κατά των ακτιβιστών πολιτών είτε για τις καθημερινές ιστορίες αστυνομικής απροσεξίας και βίας, φαίνεται ότι η πολυδιαφημισμένη αστυνομική μεταρρύθμιση της Ουκρανίας έχει αφήσει πολλά να είναι επιθυμητά .
«Η μεταρρύθμιση ξεκίνησε με κάποια μορφή το 2015 με την έναρξη μιας νέας περιπολικής αστυνομικής δύναμης. Τότε όλα κατέληξαν στο μηδέν», σημειώνει ο Ντένις Κομπζίν, πρώην αστυνομικός που τώρα είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών του Χάρκοβο.
«Τα φωναχτά ανακοινωθέντα έργα εξάρθρωσης, κοινοτικής αστυνόμευσης, αρχείων φύλαξης, δημόσιας αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας και άλλα – όλα πάγωσαν για χρόνια με τη μορφή «πειραμάτων» και δεν έτυχαν ευρείας αποδοχής, δεν άλλαξαν ούτε το σύστημα σχέσεων μέσα στο αστυνομικό σύστημα ή με τους ανθρώπους».
Ο Yevhen Krapivin, ειδικός στο Κέντρο Πολιτικής και Νομικής Μεταρρύθμισης ΜΚΟ, λέει ότι οι μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν, συμπεριλαμβανομένης της περιπολικής αστυνομίας, δεν προωθήθηκαν από τον Avakov, αλλά από εξωτερικούς μεταρρυθμιστές - Γεωργιανούς αξιωματούχους Khatia Dekanoidze και Eka Sguladze. «Χρειαζόμαστε περισσότερη αστυνομική μεταρρύθμιση; Ναι, και η παραίτηση του Avakov είναι μια ευκαιρία για αυτή τη μεταρρύθμιση», λέει ο Krapivin. «Ήταν ξεκάθαρο το 2017-2018 ότι ο Avakov δεν ήθελε να κάνει τίποτα και ότι προσπαθούσε να διατηρήσει το υπάρχον σύστημα».
Για τον Kobzin, η περιπολική αστυνομία της Ουκρανίας είναι τουλάχιστον ένα μικρό αποτέλεσμα της αστυνομικής μεταρρύθμισης – αυτή η νέα ξεχωριστή αστυνομική μονάδα έχει, στα μάτια του, αλλάξει κατά κάποιο τρόπο τη σχέση μεταξύ των Ουκρανών πολιτών και της αστυνομίας. Αλλά πιστεύει ότι τα υπόλοιπα τμήματα του αστυνομικού συστήματος έχουν μείνει ίδια.
«Ο αριθμός των ανθρώπων που δεν εμπιστεύονται την αστυνομία είναι μεγαλύτερος κάθε χρόνο από αυτούς που την εμπιστεύονται»
«Διαφθορά, βία, χειραγώγηση στατιστικών στοιχείων, συγκάλυψη εγκλημάτων από ένστολους – δεν υπήρξαν ριζικές αλλαγές στο σύστημα και αυτό αντανακλάται στην εμπιστοσύνη του πληθυσμού στην αστυνομία. Ο αριθμός των ανθρώπων που δεν εμπιστεύονται την αστυνομία είναι μεγαλύτερος κάθε χρόνο από αυτούς που την εμπιστεύονται», λέει.
Πράγματι, τα τελευταία χρόνια, έχει προκύψει ότι αρκετές υψηλού προφίλ ποινικές έρευνες στην Ουκρανία ήταν ιδιαίτερα προβληματικές.
Στα τέλη Μαΐου 2019, για παράδειγμα, ένα πεντάχρονο αγόρι, ο Kyrylo Tlyavov, έπαιζε στον δρόμο έξω από το σπίτι του όταν χτυπήθηκε στο κεφάλι από σφαίρα – κοντά, αρκετοί αστυνομικοί εκτός υπηρεσίας, πιστεύουν οι ανακριτές, πυροβολούσε σε τενεκέδες. Ο Tlyavov πέθανε τρεις μέρες αργότερα. Οι εν λόγω αστυνομικοί, Volodymyr Petrovets και Ivan Prikhodko, κατηγορήθηκαν για φόνο, αλλά το όπλο δεν βρέθηκε ποτέ. Αυτή η υπόθεση στο Pereyaslav-Khmelnytsky, μια πόλη στα νοτιοανατολικά του Κιέβου, συνεχίζεται.
Η έρευνα για τη δολοφονία της ακτιβίστριας Kateryna Handziuk, η οποία ήταν επίσης σύμβουλος του δημάρχου της πόλης Kherson, δεν έχει ακόμη βρει δικαιοσύνη για την οικογένεια και τους φίλους της. Η Handziuk πέθανε τέσσερις μήνες αφότου ένας δράστης της έριξε ένα λίτρο θειικό οξύ έξω από το σπίτι της το 2018. Αρχικά, ο Avakov ανακοίνωσε ότι η αστυνομία είχε συλλάβει έναν ύποπτο - αν και αργότερα αποδείχθηκε ότι οι αστυνομικοί του είχαν προτείνει να υπογράψει μια ψευδή δήλωση σχετικά με το πού βρισκόταν την ημέρα της δολοφονίας. Η έρευνα οδήγησε αργότερα σε τοπικούς πολιτικούς κύκλους . Σήμερα, ένα από τα τρία άτομα που ο Handziuk κατονόμασε ως πίσω από την επίθεση βρίσκεται υπό έρευνα.
Στη συνέχεια, το 2020, μια φρικτή ιστορία βασανιστηρίων και βιασμών εμφανίστηκε στην περιοχή του Κιέβου, όπου δύο αστυνομικοί στην πόλη Kaharlyk συνελήφθησαν ως ύποπτοι ότι βίασαν μια νεαρή γυναίκα και βασάνισαν έναν άνδρα τον Μάιο του ίδιου έτους. Η αστυνομική δύναμη απελευθέρωσε τους δύο αστυνομικούς από την υπηρεσία και στη συνέχεια διέλυσε την αστυνομική μονάδα της πόλης και έστειλε όλο το προσωπικό της για επαναπροσαρμογή. Οι ανακριτές δήλωσαν αργότερα ότι οι αστυνομικοί είχαν βασανίσει κατοίκους της περιοχής, αναγκάζοντάς τους να ομολογήσουν μικροεγκλήματα. Η υπόθεση εκδικάζεται τώρα σε κλειστό δικαστήριο του Κιέβου.
Μετά την υπόθεση Kaharlyk, ο αναπληρωτής του Avakov, Anton Herashchenko, είπε ότι ο υπουργός Εσωτερικών δεν θα παραιτηθεί - πριν από το διορισμό του Avakov, αυτού του είδους τα επεισόδια απλώς σκουπίστηκαν κάτω από το χαλί, είπε. Όμως, ενώ ο Herashchenko ισχυρίστηκε ότι το υπουργείο έφτιαχνε μια νέα αστυνομική δύναμη που αντιδρούσε σε πράξεις βίας από τους δικούς τους αξιωματικούς, στη συνέχεια εμφανίστηκαν περισσότερες ιστορίες αστυνομικής βίας σε ολόκληρη τη χώρα.
Φαίνεται να υπάρχει ελάχιστη ελπίδα ότι ο πιθανός αντικαταστάτης του Avakov ως υπουργός Εσωτερικών, Denys Monastyrskyi, βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος Servant of the People, θα κάνει σημαντικές αλλαγές. Ο Monastyrskyi διηύθυνε προηγουμένως μια ουκρανική κοινοβουλευτική επιτροπή για την επιβολή του νόμου και εργάστηκε επίσης για μια ομάδα σκέψης που δημιούργησε ο Anton Herashchenko, αναπληρωτής του Avakov, που οδήγησε σε υποψίες ότι η Monastyrksyi υποστηρίζει τον πλέον πρώην υπουργό Εσωτερικών.
Η επιθυμία για μια έντιμη αστυνομική δύναμη -που δεν φοβούνται οι πολίτες- παραμένει σήμερα στην Ουκρανία
«Το γεγονός ότι το Monastyrskyi ήταν συνδεδεμένο με τον Avakov ήταν σαφές δεδομένης της ποιότητας της νομοθεσίας που εξέτασε η επιτροπή του. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα υποστηρίζει πάντα τον Avakov», λέει ο Kobzin. «Σύντομα, ο Monastyrskyi θα γίνει επικεφαλής ενός τεράστιου ιδρύματος, με κολοσσιαία κανάλια χρημάτων και πληροφοριών. Θα έχει πολλή δύναμη, θα ξέρει πολλά περισσότερα και θα χρωστάει σε πολλούς – και πολλοί θα του χρωστάνε. Θα φύγει από την ομάδα Avakov σε λίγους μήνες».
«Ο Avakov άλλαξε το σύστημα συγκεντρώνοντας περισσότερους πόρους στα χέρια του», λέει ο Kobzin. «Από τη μια πλευρά, αυτό έκανε το σύστημα πιο διαχειρίσιμο, κάτι που είναι καλό για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ή, για παράδειγμα, μεταρρυθμίσεις – αν θέλετε να μεταρρυθμίσετε. Αλλά από την άλλη, έχει δώσει στον υπουργό Εσωτερικών τεράστια εξουσία, πρακτικά συγκρίσιμη με αυτή του προέδρου».
Ενώ η παραίτηση του Avakov είναι μια υπενθύμιση της ανάγκης για θεσμική αλλαγή στην Ουκρανία, ο υπουργός Εσωτερικών της χώρας είναι πολύ μεγάλος θεσμός για ένα άτομο να λάβει κάθε απόφαση. Μεταξύ των ειδικών δυνάμεων της ουκρανικής αστυνομίας, οι αξιωματικοί εξακολουθούν να μην αναφέρουν παραβιάσεις από τους συναδέλφους τους, και παρόλο που το σοβιετικό σύστημα εκπλήρωσης των αριθμών συλλήψεων υποτίθεται ότι έχει καταργηθεί, παραμένει ανεπίσημα σε ισχύ. Αν και ορισμένοι αξιωματικοί υπηρέτησαν με έντιμο τρόπο, πρέπει να ειπωθεί, εξακολουθούν να υπάρχουν αξιωματικοί που χρειάζονται περαιτέρω εκπαίδευση - ή που πρέπει να απολυθούν.
Η επιθυμία για μια έντιμη αστυνομική δύναμη -που δεν φοβούνται οι πολίτες- παραμένει σήμερα στην Ουκρανία.
https://www.opendemocracy.net/en/odr/ukraine-avakov-resignation-impunity/
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου