Αυτή είναι μια μακροχρόνια υπόσχεση της γαλλικής διπλωματίας που ο Εμανουέλ Μακρόν θα τηρήσει. Τη Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα αναγνωρίσει το Κράτος της Παλαιστίνης στη Νέα Υόρκη
στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Στις 24 Ιουλίου, είχε ήδη ξεπεράσει πολλούς ανακοινώνοντας αυτήν την απόφαση και αυτήν τη συνάντηση στο κοινωνικό δίκτυο X.Ήταν κατά την επιστροφή του από ένα ταξίδι στην Αίγυπτο, κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης που έδωσε στο αεροπλάνο του στην εκπομπή "C à vous" στις 9 Απριλίου, που ο Εμανουέλ Μακρόν καθιέρωσε το νέο δόγμα της γαλλικής διπλωματίας. "Πρέπει να προχωρήσουμε προς την αναγνώριση [του παλαιστινιακού κράτους] και ως εκ τούτου, τους επόμενους μήνες, θα το κάνουμε", δήλωσε στο France 5 (Νέο παράθυρο).
Ωστόσο, στις 28 Μαΐου 2024, ένα χρόνο νωρίτερα, ο Εμανουέλ Μακρόν φαινόταν να κωλυσιεργεί. Πίστευε ότι ενώ "αυτή η απόφαση δεν ήταν ταμπού", έπρεπε "να έρθει σε μια βολική στιγμή". «Δεν θα κάνω μια συναισθηματική αναγνώριση», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στο Βερολίνο. Έτσι, υιοθετούσε την αντίθετη άποψη από άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ισπανία, η Νορβηγία και η Ιρλανδία, οι οποίες μόλις είχαν αναγνωρίσει το Κράτος της Παλαιστίνης. Πριν αλλάξουν γνώμη. Εξηγούμε γιατί.
Να πιέσουμε τον Μπενιαμίν Νετανιάχου
Η αναγνώριση του Κράτους της Παλαιστίνης είναι, πάνω απ' όλα, μια προσπάθεια να αναγκαστεί ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός να σταματήσει την επίθεσή του στη Λωρίδα της Γάζας. Η Γαλλία θέλει να «συνεχίσει την πίεση στο Ισραήλ να σταματήσει αυτές τις επιχειρήσεις, ώστε η ανθρωπιστική βοήθεια να μπορεί να εισέλθει ξανά ελεύθερα στη Λωρίδα της Γάζας», εμπιστεύτηκε τον Ιούλιο στο franceinfo ο Κριστόφ Λεμουάν, εκπρόσωπος του Quai d'Orsay. «Είναι μια απάντηση στην έκτακτη ανάγκη επί τόπου. Έχουμε σχεδόν φτάσει σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή», επιβεβαίωσε το Μέγαρο των Ηλυσίων τις τελευταίες ημέρες, επικαλούμενο τόσο την τελευταία ισραηλινή επίθεση όσο και τα εποικιστικά έργα στη Δυτική Όχθη.
«Με τις προτάσεις τους για την εκτόπιση πληθυσμού, ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αμφισβητούν την ίδια την ύπαρξη της Παλαιστίνης. Πρέπει να κάνουμε μια επίσημη χειρονομία για να υπενθυμίσουμε αυτήν την ύπαρξη». Yves Doutriaux, καθηγητής στη Σορβόννη και πρώην αναπληρωτής πρέσβης στον ΟΗΕ
στο franceinfo
Στη Σιγκαπούρη στις 30 Μαΐου, ο Emmanuel Macron προσπάθησε να δικαιολογήσει αυτήν την απόφαση, υποστηρίζοντας ότι «η δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους δεν ήταν απλώς ένα ηθικό καθήκον, αλλά μια πολιτική επιταγή». Για το Μέγαρο των Ηλυσίων, αυτό δεν είναι ένα συμβολικό μέτρο, αλλά μάλλον ένας τρόπος να τεθούν τα θεμέλια για μια διαδικασία που στοχεύει στη μακροπρόθεσμη σταθερότητα στην περιοχή. «Δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη χωρίς παλαιστινιακό κράτος. Αυτή είναι η βαθιά μας πεποίθηση», εξήγησε η συνοδεία του Προέδρου. Η αναγνώριση της Παλαιστίνης σημαίνει επίσης την επαναβεβαίωση της λύσης των δύο κρατών, η οποία αποτελεί σταθερά διπλωματική θέση της Γαλλίας τα τελευταία σαράντα χρόνια. Είναι μια απτή εγγύηση που δίνεται στις γειτονικές αραβικές χώρες, ώστε αυτές, από την πλευρά τους, να αναγνωρίσουν την πλήρη ακεραιότητα του Ισραήλ.
Για να «αποκατασταθεί η αξιοπιστία της Παλαιστινιακής Αρχής»
Η αναγνώριση του Κράτους της Παλαιστίνης θα ισοδυναμούσε με «απόδειξη δικαιώματος της Χαμάς», υποστήριξε το Αντιπροσωπευτικό Συμβούλιο Εβραϊκών Ιδρυμάτων της Γαλλίας (CRIF) στο κοινωνικό δίκτυο X τον Ιούλιο. «Όποιες και αν είναι οι προθέσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, αυτή η αναγνώριση θα επιδειχθεί από τη Χαμάς ως συμβολική νίκη και ανταμοιβή για την τρομοκρατία της 7ης Οκτωβρίου».
Για το CRIF, ο Εμανουέλ Μακρόν αγνοεί τους όρους που έθεσε για αυτήν την αναγνώριση, ιδίως την απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς. Ωστόσο, ο αρχηγός του κράτους πιστεύει ότι αυτοί οι όροι πρόκειται να εκπληρωθούν από την Παλαιστινιακή Αρχή, την κυβερνητική οντότητα που διοικεί κυρίως τη Δυτική Όχθη.
Ο πρόεδρός της, Μαχμούντ Αμπάς, απέστειλε επιστολή στον Εμανουέλ Μακρόν στις 10 Ιουνίου (Νέο παράθυρο). Επαναδέσμευσε να συνεχίσει τη μεταρρύθμιση της Παλαιστινιακής Αρχής και επιβεβαίωσε την πρόθεσή του να διεξαγάγει «προεδρικές και νομοθετικές εκλογές εντός ενός έτους», υπό διεθνή «εποπτεία». Σε αυτή την επιστολή, ζήτησε επίσης «την άμεση απελευθέρωση όλων των ομήρων και των κρατουμένων». Τέλος, εξέφρασε την υποστήριξή του στην Χαμάς (Νέο παράθυρο) που «καταθέτει τα όπλα της» και «δεν κυβερνά πλέον τη Γάζα».
Σε ανακοίνωσή του, το Μέγαρο των Ηλυσίων χαιρέτισε «συγκεκριμένες και άνευ προηγουμένου δεσμεύσεις, που καταδεικνύουν μια γνήσια επιθυμία να προχωρήσουμε προς την εφαρμογή της λύσης των δύο κρατών». Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, ο Εμανουέλ Μακρόν και οι σύμβουλοί του θα είναι προσεκτικοί ώστε να διασφαλίσουν ότι οι ομάδες που υποστηρίζουν τη βία ή την καταστροφή του Ισραήλ δεν θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής σε μελλοντικές εκλογές. «Για να βρούμε μια εναλλακτική λύση στη Χαμάς, πρέπει να αποκαταστήσουμε την αξιοπιστία της Παλαιστινιακής Αρχής», εξήγησε το Μέγαρο των Ηλυσίων. «Η πρόθεσή μας
Είναι καλό που υπάρχει μέλλον στη Γάζα χωρίς τη Χαμάς.
Να είσαι ηγέτης στη διεθνή σκηνή
Η αναγνώριση του Κράτους της Παλαιστίνης σημαίνει συμμόρφωση με τους κανόνες των κρατών μελών του ΟΗΕ. Τουλάχιστον 148 χώρες έχουν αναγνωρίσει την ύπαρξη ενός παλαιστινιακού κράτους. Μεταξύ αυτών είναι η Ρωσία, οι χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ, η πλειοψηφία των αφρικανικών χωρών (το 1988) και οι χώρες της Λατινικής Αμερικής (το 2011). Μετά τις φονικές επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023, ενώθηκαν και άλλες χώρες - συμπεριλαμβανομένων της Σλοβενίας, της Ισπανίας, της Νορβηγίας και της Ιρλανδίας.
Ωστόσο, η Γαλλία έγινε η πρώτη χώρα της G7 που έκανε το βήμα της αναγνώρισης. Αυτό επιτρέπει στον Εμανουέλ Μακρόν να διεκδικήσει την ηγεσία του, αφού, ακολουθώντας τα βήματα του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο Καναδάς και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν επίσης κάνει βήματα προς την αναγνώριση. Το Βέλγιο και η Αυστραλία ακολούθησαν επίσης. Η Πορτογαλία και το Λουξεμβούργο αναμένεται επίσης να ενταχθούν στη Γαλλία στη διάσκεψη της Δευτέρας.
Στους γαλλικούς διπλωματικούς κύκλους, υπήρξε ευρεία επαίνους για την ψηφοφορία που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου στα Ηνωμένα Έθνη στη Νέα Υόρκη. Εκείνη την ημέρα, 142 χώρες ψήφισαν υπέρ ένα ψήφισμα που δηλώνει ότι η Χαμάς πρέπει «να σταματήσει να ασκεί την εξουσία της στη Λωρίδα της Γάζας και να παραδώσει τα όπλα της στην Παλαιστινιακή Αρχή». Η Γαλλία και η Σαουδική Αραβία συμμετείχαν από κοινού στην πρωτοβουλία. «Λάβαμε από χώρες που πρόσκεινται στη Χαμάς μια σαφή καταδίκη της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου. «Έχουμε πετύχει την πολιτική απονομιμοποίηση της Χαμάς, κάτι που κανείς άλλος δεν έχει καταφέρει ακόμη να κάνει», τονίζει το Μέγαρο των Ηλυσίων.
Απαντώντας στη δημόσια γνώμη στη Γαλλία
Η αναγνώριση του Κράτους της Παλαιστίνης αποτελεί μια προσπάθεια ειρήνευσης του δημόσιου διαλόγου στη Γαλλία. Διότι, ενώ αυτή η απόφαση υποκινείται από διπλωματικές σκέψεις, δεν στερείται απώτερων γαλλικών κινήτρων. «Αυτή η απόφαση είναι θέμα εσωτερικής πολιτικής», κρίνει ο διπλωμάτης Maxime Lefebvre, καθηγητής διεθνών σχέσεων στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Παρισιού (ESCP).
«Καθώς βλέπει ότι η κοινή γνώμη ανησυχεί για τις πολιτικές του Benjamin Netanyahu και κατανοεί όλο και λιγότερο τι συμβαίνει στη Γάζα, ο Emmanuel Macron μπορεί να σκληρύνει τη στάση του απέναντι στο Ισραήλ».
Maxime Lefebvre, Διδάκτωρ πολιτικών επιστημών
στο franceinfo
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ifop στις 18 Σεπτεμβρίου για το CRIF, το 29% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η Γαλλία θα πρέπει να αναγνωρίσει ένα παλαιστινιακό κράτος αμέσως, άνευ όρων. Αυτό είναι επτά μονάδες περισσότερο από ό,τι τον Ιούνιο. Ωστόσο, το 38% τάσσεται υπέρ της αναγνώρισης μετά την απελευθέρωση όλων όσων κρατούνται όμηροι στη Γάζα και την παράδοση της Χαμάς. Τέλος, το 33% των ερωτηθέντων παραμένουν αντίθετοι σε αυτή την ιδέα βραχυπρόθεσμα.
«Οι Γάλλοι παραμένουν πολύ προσκολλημένοι στην κατάσταση των ομήρων. Υπάρχει μια ανάμνηση αυτού. «Η επίθεση στο rave party στις 7 Οκτωβρίου είναι ένα τραύμα που αναβίωσε την επίθεση στο Bataclan», εξηγεί ο Frédéric Dabi, διευθυντής έρευνας στο Ifop. Γενικότερα, οι Γάλλοι νιώθουν ενσυναίσθηση για την δεινή θέση του πληθυσμού της Γάζας, αλλά «αποστασιοποιούνται από μια σύγκρουση όπου δεν επιδιώκουν απαραίτητα να μάθουν ποιος είναι υπεύθυνος», προσθέτει ο Mathieu Gallard, διευθυντής έρευνας στο ινστιτούτο Ipsos.
Επιπλέον, μια έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο από το Υπουργείο Εσωτερικών (Νέο παράθυρο) σχετικά με τη διείσδυση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας αναγνωρίζει μια «βαθιά ανησυχία» εντός της μουσουλμανικής κοινότητας, η οποία αντιλαμβάνεται «τη γαλλική θέση ως ανοιχτά φιλοϊσραηλινή», ένα συναίσθημα που «εκμεταλλεύεται» το ισλαμιστικό κίνημα. Ωστόσο, η έκθεση προαναγγέλλει την απόφαση του Προέδρου: «Η αναγνώριση από τη Γαλλία ενός παλαιστινιακού κράτους παράλληλα με το Ισραήλ εντός ασφαλών και αναγνωρισμένων συνόρων θα μπορούσε να βοηθήσει στην άμβλυνση αυτών των απογοητεύσεων».
Στο Μέγαρο των Ηλυσίων, τονίστηκε η συνεχής ανησυχία του Εμανουέλ Μακρόν, από τις 7 Οκτωβρίου, για τον κίνδυνο εισαγωγής της σύγκρουσης σε εθνικό έδαφος. «Η κατευθυντήρια αρχή είναι η επιθυμία διατήρησης της εθνικής ενότητας και συνοχής γύρω από αυτό το πολωτικό ζήτημα», σχολίασε μέλος της συνοδείας του Προέδρου.
En marge de l'Assemblée des Nations unies, le président français va plaider lundi pour une solution à deux Etats afin de résoudre le conflit israélo-palestinien.
C'est une promesse de longue date de la diplomatie française qu'Emmanuel Macron va tenir. Lundi 22 septembre, le président de la République reconnaîtra l'Etat de Palestine à New York en marge de l'Assemblée générale des Nations unies. Le 24 juillet, il avait pris beaucoup de monde de vitesse en annonçant cette décision et ce rendez-vous sur le réseau social X.
C'est au retour d'un voyage en Egypte, lors d'une interview donnée dans son avion à l'émission "C à vous", le 9 avril, qu'Emmanuel Macron a établi la nouvelle doctrine de la diplomatie française. "On doit aller vers une reconnaissance [de l'Etat palestinien] et donc, dans les prochains mois, on ira", lâchait-il sur France 5(Nouvelle fenêtre).
Pourtant, le 28 mai 2024, un an plus tôt, Emmanuel Macron semblait temporiser. Il estimait que si "cette décision n'était pas tabou", elle devait "arriver à un moment utile". "Je ne ferai pas une reconnaissance d'émotion", déclarait-il lors d'une conférence de presse à Berlin. Il prenait ainsi le contre-pied d'autres pays européens comme l'Espagne, la Norvège et l'Irlande qui venaient de reconnaître l'Etat de Palestine. Avant de changer d'avis. On vous explique pourquoi.
Pour faire pression sur Benyamin Nétanyahou
Reconnaître l'Etat de Palestine, c'est avant tout essayer de contraindre le Premier ministre israélien à stopper son offensive dans la bande de Gaza. La France veut "maintenir une pression sur Israël pour que cessent ces opérations, pour que l'aide humanitaire puisse à nouveau entrer librement dans la bande de Gaza", confiait Christophe Lemoine, porte-parole du Quai d'Orsay, en juillet sur franceinfo. "C'est une réponse à l'urgence sur le terrain. On est arrivé presque à un point de non-retour", confirme-t-on du côté de l'Elysée ces derniers jours, évoquant aussi bien la dernière offensive israélienne que les projets de colonie en Cisjordanie.
"Avec leurs propositions de déplacement de population, c'est l'existence même de la Palestine que mettent en cause Donald Trump et Benyamin Nétanyahou. Il faut faire un geste formel pour rappeler cette existence."
Yves Doutriaux, enseignant à la Sorbonne et ancien ambassadeur adjoint à l'ONUà franceinfo
A Singapour, le 30 mai, Emmanuel Macron avait tenté de rationaliser cette décision, estimant que "la création d'un Etat palestinien n'était pas simplement un devoir moral, mais une exigence politique". Pour l'Elysée, il ne s'agit pas d'une mesure symbolique mais bien de poser les bases d'un processus qui aspire à apporter une stabilité sur le long terme dans la région. "Il ne peut y avoir de paix sans un Etat palestinien. C'est notre conviction profonde", explique l'entourage du président. Reconnaître la Palestine, c'est aussi remettre en avant la solution à deux Etats qui a toujours été la position diplomatique française ces quarante dernières années. Il s'agit d'une garantie tangible donnée aux pays arabes voisins pour qu'ils reconnaissent de leur côté la pleine intégrité d'Israël.
Pour "redonner de la crédibilité à l'Autorité palestinienne"
Reconnaître l'Etat de Palestine s'apparenterait à "donner raison au Hamas", estimait le Conseil représentatif des institutions juives de France (Crif) sur le réseau social X en juillet. "Quelles que soient les intentions du président de la République, cette reconnaissance sera brandie par le Hamas comme une victoire symbolique et une récompense du terrorisme du 7-Octobre."
Pour le Crif, Emmanuel Macron s'affranchit des conditions qu'il a fixées pour procéder à cette reconnaissance et notamment la libération des otages israéliens détenus par le Hamas. Mais le chef de l'Etat considère que ces conditions sont en passe d'être remplies par l'Autorité palestinienne, l'entité gouvernementale qui administre principalement la Cisjordanie.
Son président, Mahmoud Abbas, a envoyé une lettre adressée à Emmanuel Macron le 10 juin(Nouvelle fenêtre). Il s'engage à nouveau à continuer à réformer l'Autorité palestinienne et confirme vouloir organiser des "élections présidentielles et législatives d'ici un an", sous "supervision" internationale. Dans ce courrier, il appelle aussi "à libérer immédiatement tous les otages et personnes retenues". Enfin, il se dit favorable à ce que le Hamas (Nouvelle fenêtre)"dépose les armes" et "ne dirige plus Gaza".
L'Elysée a salué dans un communiqué des "engagements concrets et inédits, témoignant d'une volonté réelle d'avancer vers la mise en œuvre de la solution à deux Etats". Selon nos informations, Emmanuel Macron et ses conseillers seront attentifs au fait que les groupes prônant la violence ou la destruction d'Israël ne soient pas autorisés à participer aux futures élections. "Pour trouver une alternative au Hamas, il faut redonner de la crédibilité à l'Autorité palestinienne, explique-t-on à l'Elysée. Notre intention est bien qu'il y ait un futur à Gaza sans le Hamas."
Pour être leader sur la scène internationale
Reconnaître l'Etat de Palestine, c'est se conformer à la norme des pays membres de l'ONU. Pas moins de 148 pays ont en effet reconnu l'existence d'un Etat palestinien. Parmi eux figurent la Russie, les anciens pays du bloc de l'Est, une majorité de pays africains (en 1988) ou les pays d'Amérique Latine (en 2011). Ils ont été rejoints par d'autres pays après les attaques meurtrières du 7 octobre 2023 – dont la Slovénie, l'Espagne, la Norvège ou l'Irlande.
Mais la France est devenue le premier pays du G7 à franchir le pas de la reconnaissance. Cela permet à Emmanuel Macron d'affirmer un leadership puisque, dans la foulée du président de la République, le Canada ou le Royaume-Uni ont aussi fait un pas vers cette reconnaissance. La Belgique et l'Australie, elles, ont carrément suivi. Le Portugal et le Luxembourg devraient également se joindre à la France lors de la conférence de lundi.
Dans les sphères diplomatiques françaises, on se félicite du scrutin qui a eu lieu vendredi 12 septembre à New-York aux Nations unies. Ce jour-là, 142 pays ont voté pour une résolution mentionnant que le Hamas doit "cesser d'exercer son autorité sur la bande de Gaza et remettre ses armes à l'Autorité palestinienne". La France et l'Arabie saoudite étaient conjointement à la manœuvre. "Nous avons obtenu de pays proches du Hamas une condamnation claire de l'attaque du 7-Octobre. Nous avons obtenu une délégitimation politique du Hamas, ce que personne d'autre n'avait encore réussi à faire", souligne-t-on à l'Elysée.
Pour répondre à l'opinion en France
Reconnaître l'Etat de Palestine, c'est tenter de pacifier le débat public en France. Car si cette décision est motivée par des considérations diplomatiques, elle n'échappe pas à des arrière-pensées franco-françaises. "Cette décision est une question de politique intérieure", juge le diplomate Maxime Lefebvre, professeur de relations internationales à l'Ecole supérieure de commerce de Paris (ESCP).
"Comme il voit que l'opinion s'inquiète de la politique de Benyamin Nétanyahou et comprend de moins en moins ce qui se passe à Gaza, Emmanuel Macron peut durcir le ton vis-à-vis d'Israël.".
Maxime Lefebvre, docteur en sciences politiquesà franceinfo
Selon un sondage Ifop du 18 septembre pour le Crif, 29% des personnes interrogées estiment que la France doit reconnaître un Etat palestinien tout de suite, sans conditions. C'est sept points de plus qu'en juin. En revanche, 38% se prononcent pour une reconnaissance après la libération de toutes les personnes retenues en otage à Gaza et la reddition du Hamas. Enfin, 33% des sondés demeurent opposés à cette idée à court terme.
"Les Français restent très attachés à la situation des otages. Il y a une mémoire de cela. L'attaque de la rave-party du 7 octobre est un traumatisme qui a ravivé l'attentat du Bataclan", explique Frédéric Dabi, directeur des études à l'Ifop. De façon plus globale, les Français éprouvent de l'empathie pour le sort de la population gazaouie mais "ils se tiennent à distance d'un conflit où ils ne cherchent pas forcément à savoir qui est responsable", ajoute Mathieu Gallard, directeur d'études à l'institut Ipsos.
Par ailleurs, un rapport publié en juin par le ministère de l'Intérieur(Nouvelle fenêtre) sur l'entrisme des Frères musulmans reconnaît un "profond malaise" au sein de la communauté musulmane, qui perçoit "la position française comme ouvertement favorable à Israël", un sentiment "instrumentalisé" par la mouvance islamiste. Reste que le rapport préfigure la décision du président de la République : "La reconnaissance par la France d'un Etat palestinien aux côtés d'Israël dans des frontières sûres et reconnues pourrait être de nature à apaiser ces frustrations."
A l'Elysée, on rappelle le souci constant d'Emmanuel Macron, depuis le 7-Octobre, du risque d'importation du conflit sur le sol national. "La ligne directrice est la volonté de garder de l'unité nationale et de la cohésion autour de cette question polarisante", commente-t-on dans l'entourage du chef de l'Etat.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου