Ντάνιελ Σβαρόβσκι συμβαδίζει με την τέχνη και τη μόδα με στόχο να ξαναφωτίσει το οικογενειακό όνομα

Η κληρονόμος που ανατρέπει την παράδοση.

Ο προ-προπάππος της ήταν απόλυτος όταν έκανε τη μοιρασιά στους τρεις γιους του. Μόνο άνδρες θα μπορούσαν να διοικήσουν την επιχείρηση. Τα κορίτσια ήταν αποκλεισμένα. Μια ρήτρα που θα αλλάξει με την τοποθέτηση της Νάντια Σβαρόβσκι στο εκτελεστικό συμβούλιο του αυστριακού «κρυστάλλινου» κολοσσού.. Σήμερα η Swarovski είναι μια επιχείρηση με τζίρο 2,87 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2,22 δισ. ευρώ προέρχονται από τα κρύσταλλα, 31.458 εργαζομένους σε 42 γραφεία, 1.218 ιδιόκτητες και 1.000 συνεργαζόμενες μπουτίκ σε όλο τον κόσμο. Παράγει τα πάντα, από κοσμήματα ως συλλεκτικά, φωτιστικές συνθέσεις, ρολόγια, γυαλιά ηλίου, αλλά και κιάλια, διόπτρες, εργαλεία λείανσης και υψηλής ορατότητας οδικούς ανακλαστήρες.

«Η ιστορία της οικογενειακής μας επιχείρησης είναι εντυπωσιακή. Τα κρύσταλλά μας έχουν κοσμήσει τα στολίδια για τα μαλλιά της βασίλισσας Βικτωρίας, έλαμψαν πάνω στη Μέριλιν Μονρόε όταν τραγουδούσε Happy Birthday στον πρόεδρο των ΗΠΑ και άστραψαν πάνω στην Οντρεϊ Χέπμπορν στο "Πρωινό στο Tiffany's". Κι εγώ ήμουν τόσο περήφανος όταν η βασίλισσα Ελισάβετ τα φορούσε στα σύνολά της κατά τη διάρκεια του αδαμάντινου ιωβηλαίου» λέει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της φίρμας Χέλμουτ Σβαρόβσκι.

Η 41χρονη κόρη του Νάντια είναι το πρόσωπο της Swarovski που προβάλλεται περισσότερο. Επικεφαλής της καλλιτεχνικής διεύθυνσης της φίρμας και παντρεμένη με τον Ρούπερτ Ανταμς, διαχειριστή hedge fund, ζει στο Λονδίνο με τις δύο κόρες και τον γιο τους. Την ώρα που κάποιοι συγγενείς της επιμελούνταν τις ορχιδέες στα θερμοκήπιά τους, εκείνη, μέλος της εταιρείας από το 1995, μεταμόρφωνε τη Swarovski σε μια σύγχρονη εταιρεία. Αυτά όμως που ως σήμερα ευθύνονται για την οικονομική ευμάρεια της Swarovski είναι τα κρυστάλλινα διακοσμητικά ζωάκια που «κατά λάθος» σχεδίασε ο Μαξ Σρεκ το 1974. Οι μινιατούρες των ζώων, αντικείμενα του πόθου για συλλέκτες, αποφέρουν κατά το ήμισυ τα 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια των συνολικών πωλήσεων της εταιρείας. «Εκτιμώ τα ζώα» είχε δηλώσει το 2004 στο περιοδικό «Forbes» για τις κρυστάλλινες φιγούρες που απογείωσαν τη Swarovski. «Απλά δεν με αφορούν».

Φουτουριστικοί πολυέλαιοι

Η ίδια υπογράφει «προχωρημένα» εικαστικά εγχειρήματα, όπως το Crystal Palace Collection, ένα πρόγραμμα το οποίο ξεκίνησε το 2002, με τη Ζάχα Χαντίντ και τον Ρον Αραντ να έχουν σχεδιάσει φουτουριστικούς πολυελαίους, αλλά και χορηγίες σε εκδηλώσεις μόδας, όπως τα βραβεία του Συμβουλίου Σχεδιαστών Μόδας της Αμερικής (CFDA). Επόμενο βήμα για τη Νάντια είναι το λανσάρισμα του πρώτου αρώματος της εταιρείας Aura by Swarovski το 2011, σε συνεργασία με την Clarins. Στο Aura δειγματίστηκε εκατοντάδες αρώματα προτού καταλήξει στις νότες από λίτσι, κρίνο και ροζ πιπέρι για «το άρωμα των κρυστάλλων». Το 2012 η φίρμα παρουσιάζει την πρώτη συλλογή ανδρικών ρολογιών στην έκθεση «Baselworld», τρία χρόνια μετά τη δημιουργία της γυναικείας συλλογής, ενώ η Swarovski Entertainment, επικεφαλής της οποίας είναι η ίδια, γίνεται συμπαραγωγός στην πρώτη της κινηματογραφική ταινία, μια προσαρμογή του «Ρωμαίου και Ιουλιέτα» του Γουίλιαμ Σαίξπηρ. Η στήριξη της φίρμας προς το ντιζάιν και την αρχιτεκτονική την τελευταία δεκαετία έχει δημιουργήσει μια πειραματική πλατφόρμα για εξέχουσες προσωπικότητες του χώρου, που μοιράζονται τις πιο ριζοσπαστικές τους ιδέες. Αυτή είναι και η κατεύθυνση της έκθεσης Digital Crystal: Swarovski που πραγματοποιείται από τις 5 Σεπτεμβρίου 2012 ως τις 13 Ιανουαρίου 2013 στο Design Museum του Λονδίνου, με 15 μοναδικές εγκαταστάσεις που αναζητούν «το μέλλον της μνήμης» μέσα στην ψηφιακή εποχή.

«Η περηφάνια είναι δυνατό κίνητρο» δηλώνει η Νάντια Σβαρόβσκι για την προσπάθειά της να ξαναφωτίσει το οικογενειακό όνομα. Παρά το εύρος των δραστηριοτήτων της η Swarovski είναι μια «σφιχτή» και αποκλειστικά οικογενειακής ιδιοκτησίας επιχείρηση, με 60 κληρονόμους - μετόχους. Το 2011, ύστερα από αρκετά χρόνια έντονης προσπάθειας, η Νάντια απέκτησε θέση στο εκτελεστικό συμβούλιο της εταιρείας, κατάκτηση για την οποία καμαρώνει ιδιαίτερα. Τη θεωρεί εξάλλου μια δικαίωση για την «ανοιχτή» στρατηγική προσέγγισή της, που αρχικά αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό από τα πιο συντηρητικά μέλη της οικογένειας.

Φλερτ με τη μόδα

• Πρωτοστατεί σε πειραματισμούς με νέα υλικά και φόρμες. Σε εκείνη οφείλονται οι στενότερες σχέσεις της Swarovski με τον κόσμο της μόδας. Στα τέλη της δεκαετίας του '90 με το άνοιγμα ενός showroom της Swarovski στη Νέα Υόρκη, ξεκινά να μιλά με νέους σχεδιαστές, μεταξύ των οποίων ο Αλεξάντερ Μακουίν και ο Φίλιπ Τρέισι, προσφέροντάς τους τα κρύσταλλα της φίρμας για να τα χρησιμοποιήσουν στις δημιουργίες τους. Η κίνηση αυτή εκτόξευσε τη δημιουργική δυναμική της Swarovski, πείθοντας για την ορθότητά της και τα αρσενικά μέλη της οικογένειας. «Αν υπάρχει κάποιος στον οποίο οφείλεται η επανασύνδεση της Swarovski με τη μόδα, αυτός είναι ο Αλεξάντερ Μακουίν» παραδέχεται η Νάντια. Τον Ιούλιο του 2006 ο Μπρούνο Φριζόνι, καλλιτεχνικός διευθυντής του ιστορικού οίκου Roger Vivier, σχεδιάζει μια συλλογή από παπούτσια και τσάντες, χρησιμοποιώντας τα επώνυμα κρύσταλλα. Την ίδια εποχή, οι αντίστοιχου βεληνεκούς οίκοι Chanel, Dior και Jean Paul Gaultier παρουσιάζουν βραδινές τουαλέτες στολισμένες με τις «πολύτιμες» χάντρες.

Αιωνόβια κρύσταλλα, μονοπώλιο μιας οικογένειας
Η αφορμή για να ξεκινήσει η αναβάθμιση της εικόνας των προϊόντων από «αμφιβόλου» σε «υψηλής» αισθητικής
Η ιστορία της Swarovski είναι το «success story» της Αυστρίας, µε αφετηρία το 1895, όταν ο Ντάνιελ Σβαρόβσκι στήνει τις βάσεις µιας επιχείρησης για να κόβει αυτόµατα κρύσταλλα. Γνωρίζοντας αµέσως επιτυχία, επεκτείνεται και στην παραγωγή τους την οποία κρατά ως επτασφράγιστο µυστικό, προµηθεύοντας τη βιοµηχανία της µόδας και τους σχεδιαστές κοσµηµάτων. Παρά το πασίγνωστο όνοµα στη διεθνή αγορά, η Swarovski έχει υπάρξει «εσωστρεφής» µε την εικόνα της. Η διαδικασία παραγωγής κρυστάλλων είναι µάλλον απλή, όµως η πολιτική του ιδρυτή παραµένει ρητή. Μόνο µέλη της οικογένειας Swarovski, δύο ανεξάρτητα µέλη του Διοικητικού Συµβουλίου και µια ντουζίνα από υψηλόβαθµα στελέχη έχουν ελεύθερη πρόσβαση στη µονάδα παραγωγής. Ακόµα και οι 6.200 εργαζόµενοι στο εργοστάσιο έρχονται σε επαφή µόνο µε ένα µέρος του κύκλου παραγωγής. Θέλοντας να διαφυλάξει πάση θυσία την αυθεντικότητα των σχεδίων και να δικαιολογήσει κατ' επέκταση την τιµή τους, η εταιρεία προσπαθεί να κρατήσει τα προϊόντα της µοναδικά. «Δεν θα µπορέσουµε ποτέ να αποφύγουµε την αντιγραφή. Θα µπορούσε κάποιος µε 200.000 ανθρώπους να καταφέρει να παράγει την ίδια ποσότητα ηµερησίως στην Κίνα, αλλά δεν θα καταφέρουν ποτέ να µας πλησιάσουν στην ποιότητα» σχολιάζουν.

Η τρισέγγονη του Ντάνιελ Σβαρόβσκι σήμερα βρίσκεται στο τιμόνι της επιχείρησης μαζί με τα άλλα 20 μέλη της οικογένειας που μονοπωλεί την παραγωγή κρυστάλλων. Μεγάλωσε στο Βάτενς, οδηγώντας το σκούτερ της μέσα στο εργοστάσιο της φίρμας, με τον πατέρα της Χέλμουτ να επιβλέπει τους τομείς της τεχνολογίας και παραγωγής. Η μητέρα της Ντάνα, Αμερικανίδα που ήταν εσωτερική σε σχολείο της Ελβετίας, συνάντησε τον Χέλμουτ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ινσμπουρκ το 1964. Εκείνη επέλεξε ένα αμερικανικό σχολείο στη Μασαχουσέτη και στη συνέχεια σπούδασε Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Ντάλας.

Ξεχασμένοι δεσμοί

Εχοντας εργαστεί στην Γκαλερί Γκαγκόζιαν της Νέας Υόρκης και στον «θρύλο» των δημοσίων σχέσεων της μόδας Ελινορ Λάμπερτ, με πελάτες τον Trussardi και τον Valentino, αποφάσισε να επιστρέψει στην οικογενειακή αυτοκρατορία. Τότε όμως συνειδητοποίησε πόσο αδύναμη ήταν η σχέση της επιχείρησης με τη μόδα. «Το μόνο που ήξεραν ήταν τα μικρά κρυστάλλινα ζώα» εξομολογείται η Νάντια. Η βιομηχανία «είχε ξεχάσει τους δεσμούς της οικογένειάς μας με μεγάλους οίκους όπως η Coco Chanel και ο Christian Dior» προσθέτει. Αυτή ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει την αναβάθμιση της εικόνας των προϊόντων από «αμφιβόλου» σε «υψηλής» αισθητικής. 

phgh