Πήλιο: Γιορτή αισθήσεων στο μυθικό βουνό

Δάση πυκνά και αγνάντι σε θάλασσες κλειστές και ανοιχτά πελάγη, αρχοντιά και πλούσια αρώματα, σεργιάνι ανάμεσα σε θρυλικά πυργόσπιτα και λιθόστρωτα καλντερίμια. Κάθε ταξίδι στο Πήλιο είναι πάντα και μια καινούργια αποκάλυψη.

Το λιμανάκι της Νταμούχαρης

Το μυθικό βουνό των Κενταύρων, το Πήλιο. Η αύρα που συνοδεύει αυτό το βουνό δεν περιγράφεται με λόγια παρά μόνο με τις αισθήσεις: τη νιώθεις στα ειδυλλιακά χωριά, στα καλντερίμια με τα αρχοντικά που ξεχωρίζουν με τις φολιδωτές σκεπές τους, στα αρώματα από φρεσκοψημένα κάστανα και ζουμερά μήλα, μέχρι και στην απρόσμενη ομίχλη που εμφανίζεται στο άψε-σβήσε.

Χίλια δίκια έχουν οι Πηλιορείτες να καμαρώνουν για τούτο το μαγικό βουνό που «ό,τι πέσει στο χώμα, πιάνει» και που έχει τον τρόπο του να συνταιριάζει μέχρι και τις εποχές, κι οι τέσσερις να γίνονται μεμιάς μία.

Στο Μουσείο Θεόφιλου, στην Ανακασιά

Το πρώτο «καλώς ήρθες» στο Πήλιο το ακούς στα χωριά που σε υποδέχονται μόλις βγαίνεις απ' τον Βόλο, Ανακασιά, Πορταριά, Μακρινίτσα.

Στην Ανακασιά μια στάση είναι απαραίτητη στο Μουσείο Θεόφιλου (ή Οικία Κοντού), ένα αρχοντικό του παλιού καιρού γεμάτο από έργα του Μυτιληνιού Θεόφιλου Χατζημιχαήλ, ίσως του μεγαλύτερου λαϊκού ζωγράφου που ανέδειξε η χώρα μας.
Από τους πιο αγαπημένους πηλιορείτικους προορισμούς, η Πορταριά και η Μακρινίτσα είναι μακράν η καλύτερη εισαγωγή για το τι εστί Πήλιο: πλατανοσκέπαστες πλατείες και καλντερίμια που σε προ(σ)καλούν να τα ακολουθήσεις ένα προς ένα κι όπου βγει, αρχοντόσπιτα που ακόμη εκπέμπουν την ίδια λάμψη όπως τότε που πρωτοχτίστηκαν από Ηπειρώτες μάστορες, με τους πελώριους τείχους και τα ξύλινα παράθυρα.
Η Μακρινίτσα έχει κάτι ακόμη πιο ιδιαίτερο: είναι έτσι χτισμένη στην πλάτη του βουνού, που η υψομετρική διαφορά από το χαμηλότερο έως το υψηλότερο σημείο της φτάνει τα πεντακόσια μέτρα!
Μια ντουζίνα χιλιόμετρα και ήπιες στροφές σε φέρνει μέχρι τα Χάνια κι από 'κεί σε τρία χλμ είσαι στο χιονοδρομικό κέντρο στις Αγριόλευκες. Ακόμη κάτι το μοναδικό: «μόλις» στα 1.470 μ. υψόμετρο απλώνεται το κέντρο, όμως το μικροκλίμα της περιοχής είναι τέτοιο που κάνει το χιόνι να πέφτει νωρίς εδώ, να «κρατάει» και να λιώνει αργά, χαρίζοντας στις Αγριόλευκες μία από τις μεγαλύτερες σεζόν χιονοδρομικού στην Ελλάδα.
Το μεγαλύτερο χωριό του Πηλίου, η «πρωτεύουσα» θα 'λεγε κάποιος (ή έστω της βόρειας πλευράς του), είναι η Ζαγορά. Δεν είναι λίγες οι στροφές που θα χρειαστεί να περάσεις, όμως η όποια ταλαιπωρία εξαφανίζεται αμέσως.

Ο μεγάλος πλάτανος στην Αγία Παρασκευή της Τσαγκαράδας

Θα 'χεις ακούσει τα «ζαγορίν», έτσι δεν είναι; Τα περίφημα πηλιορείτικα μήλα είναι το καμάρι της Ζαγοράς και πηγή πλούτου για το χωριό. Ενα χωριό που μοιάζει με τέσσερα, έτσι όπως απλώνονται διακριτά οι τέσσερις μαχαλάδες του, η Αγία Κυριακή, η Σωτήρα ή Μεταμόρφωση, η Αγία Παρασκευή ή Περαχώρα και ο Αγιος Γεώργιος.

Κάτι αντίστοιχο θα συναντήσεις κι αργότερα στην Τσαγκαράδα, εδώ ωστόσο τα όρια των συνοικιών είναι δυσδιάκριτα. Σε όποια απ' όλες κι αν περιδιαβείς, θα συναντήσεις ένα σωρό πυργόσπιτια, τα τυπικά ζαγορίτικα αρχοντικά, που σαν χτίστηκαν εξυπηρετούσαν τους πρακτικούς σκοπούς της προστασίας από τους επιδρομείς πειρατές και σιγά σιγά άρχισαν να αποκτούν όλο και περισσότερα διακοσμητικά χαρακτηριστικά, δείγμα εξωστρέφειας αλλά και αυξανόμενης ασφάλειας.

Το «Παζαράκι» στην Παλιά Μιτζέλα

Καύχημα (κι άλλο) της Ζαγοράς είναι η περίφημη Βιβλιοθήκη της, με το πλούσιο αρχείο που μετρά πάνω από 25.000 τόμους και σπάνια βιβλία και μια ανεκτίμητης αξίας συλλογή από χάρτες που διασώζονται από το 1760.


Στα χωριά της Ζαγοράς
Τέτοια ήταν ανέκαθεν η σημασία της Ζαγοράς για την ευρύτερη περιοχή, που τα χωριά τριγύρω της, στα βόρεια του Πηλίου, τα έλεγαν και χωριά της Ζαγοράς. Μια βόλτα λοιπόν στα «πηλιορείτικα ζαγοροχώρια» σε φέρνει στο Χορευτό, με τη μεγαλύτερη παραλία του Πηλίου (και λιμάνι κάποτε της Ζαγοράς), στο χωριό Πουρί λίγο βορειότερα, με την πλούσια φύση για όσο οξυγόνο μπορούν να αντέξουν τα πνευμόνια σου, στη Μονή Ράσοβας του 13ου αι. με τους εντυπωσιακούς τρούλους μέσα στο καστανόδασος

Στην πλατεία της Μακρινίτσας

Κι έπειτα, καθώς βυθίζεσαι όλο και πιο βαθιά στο παρθένο δάσος, φτάνεις και στο εγκαταλειμμένο χωριό της Παλιάς Μιτζέλας, πνιγμένο κυριολεκτικά σήμερα στη βλάστηση: μονάχα το «παζαράκι» διακρίνεται κάπως, η παλιά αγορά του χωριού, που κάποτε εξυπηρετούσε 800 ανθρώπους, όσοι κατοικούσαν εδώ πριν καταστραφεί από τους Τούρκους και παραδοθεί σιγά σιγά στις αγκάλες της φύσης. Αν συνεχίσεις αρκετά βορειότερα στο δάσος, θα βρεις και την περίφημη Μονή Φλαμουρίου, άβατο για τις γυναίκες.

Ξανά στη Ζαγορά και κατεύθυνση προς τα νότια ή μάλλον προς τα κεντρικά του Πηλίου: Μακρυρράχη, Ανήλιο, Κισσός. Στον Κισσό θα σταθείς στον ναό της Αγίας Μαρίνας να θαυμάσεις τον «Παλαιό των Ημερών» ζωγραφισμένο σε έναν από τους τρούλους της εκκλησίας και το αριστουργηματικό τέμπλο από ξύλο φλαμουριάς, διά χειρός Κ. Παγώνη.

Δεν θυμίζει σκηνικό παραμυθιού το γεφύρι της Τσαγκαράδας;

Αϊ-Γιάννης, Παπά Νερό, Νταμούχαρη, Μούρεσι, Τσαγκαράδα κι από την ακτογραμμή στο Αιγαίο, στα ενδότερα του βουνού. Ο γραφικός ορμίσκος της Νταμούχαρης ήταν για χρόνια το πιο ασφαλές πηλιορείτικο αραξοβόλι, και σίγουρα από τα πιο «κινηματογραφικά», με ατμόσφαιρα που παραπέμπει σε μυθιστορηματικές σελίδες.

Για πολλούς, η «σταρ» της περιοχής είναι αναμφισβήτητα η Τσαγκαράδα. Οπως και η Ζαγορά, έτσι κι εδώ συναντάς στην ουσία τέσσερα χωριά, τέσσερις ξεχωριστές συνοικίες που έσονται εις σάρκα μίαν και φτιάχνουν την Τσαγκαράδα: ο Αγιος Στέφανος, η Αγία Κυριακή, οι Ταξιάρχες και η Αγία Παρασκευή.

Συναντήσεις στα καλντερίμια της Βυζίτσας

Τα αρχοντικά που έχτισαν οι ξενιτεμένοι του χωριού στολίζουν ακόμη τις γειτονιές του, οι δύο σχολές, Νανοπούλειος και Αχιλλοπούλειος, φιλοξενούν πολιτιστικά συναπαντήματα και το περίφημο γεφύρι (του 1787) στην έξοδο προς Ξουρίχτι σαν να εικονογραφεί ξεχασμένους πηλιορείτικους θρύλους.

Ξουρίχτι, Λαμπινού, Καλαμάκι και η διαδρομή γυρίζει προς τα δεξιά για να πάρει τον δρόμο της επιστροφής, με προσανατολισμό προς τον Παγασητικό. Φτάνεις στις Μηλιές, από τα πιο ξακουστά χωριά του Πηλίου. Ξακουστό χάρη στους ανθρώπους του, προσωπικότητες που πρωταγωνίστησαν στον διαφωτισμό του Γένους στα χρόνια πριν από την Επανάσταση, όπως ο Ανθιμος Γαζής, οι «Δημητριείς» Δανιήλ Φιλιππίδης και Γρηγόριος Κωνσταντάς.

Το καλντερίμι που οδηγεί από την Τσαγκαράδα στον ορμίσκο της Νταμούχαρης

Μα ξακουστό και για τον γραφικό Μουντζούρη, το τρενάκι του Πηλίου που τερματίζει εδώ τη διαδρομή του ανεβαίνοντας όλο τον δρόμο από τα Ανω Λεχώνια.

Μην ξεχάσεις να μπεις και στην εκκλησιά των Ταξιαρχών, να διαπιστώσεις την τέλεια ακουστική, να δεις τα αναποδογυρισμένα πιθάρια στην οροφή της, αλλά και τη σπάνια τοιχογραφία με τον ζωδιακό κύκλο.

Βυζίτσα και Αγιος Λαυρέντιος
Επόμενη απαραίτητη στάση στη Βυζίτσα: αμέτρητες επιλογές διαμονής σε ξενώνες που αποπνέουν ζεστασιά και φιλική ατμόσφαιρα.
Οι πιο πολλοί απ' αυτούς είναι παλιά αρχοντικά που άρχισαν να αναστηλώνονται ήδη από τη δεκαετία του '70, όταν ακόμη η υπόθεση τουρισμός βρισκόταν στα σπάργανα.
Παρόμοιο σκηνικό και στις γειτονικές Πινακάτες, ακόμη μια επίδειξη αυθεντικής πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής, όπως και στον Αγιο Γεώργιο Νηλείας, οικισμό που μπορεί να υστερεί σε δημοφιλία, όχι όμως και σε ατμόσφαιρα...
Ο Παγασητικός έρχεται όλο και πιο κοντά, τον βλέπεις πια να απλώνεται μπροστά σου, τον απολαμβάνεις σε όλο του το μεγαλείο στα Καλά Νερά, στην Κάτω Γατζέα, στο Μαλάκι, στα Πλατανίδια, σε ηλιοβασίλεματα με χρώματα που εντυπώνονται στον νου.
Ενα «ιδιαίτερο» χωριό είναι ο Αγιος Λαυρέντιος. Τον χειμώνα χορταίνεις γαλήνη και ηρεμία στους ζεστούς ξενώνες του, τα καλοκαίρια μουσική και τέχνες- «χωριό των καλλιτεχνών» τον είπαν άλλωστε και οι εκδηλώσεις για όλα τα γούστα είναι ατελείωτες. Στη γειτονική Δράκεια θα σου μιλήσουν για την τραγική ιστορία της Κατοχής, όταν 118 κάτοικοι εκτελέστηκαν από τους κατακτητές «διότι δεν συνεμορφώθησαν»...

Για σκι στις Αγριόλευκες

Παράδεισος τεσσάρων εποχών, το Βόρειο και Κεντρικό Πήλιο σε γεμίζει με εικόνες, με αρώματα, με εμπειρίες. Οσα κι αν είσαι προετοιμασμένος να δεις και να συγκρατήσεις στη μνήμη σου, ετοιμάσου για ακόμη περισσότερα.
πηγη