Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ανακοίνωσε νέα μείωση επιτοκίων και περισσότερο τύπωμα χρήματος, μια κίνηση που θα πλημμυρίσει την αγορά με χρήμα, αλλά δείχνει ότι η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται σε ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση, ενώ υπάρχει και μια «βόμβα» στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα που πρέπει να εξουδετερωθεί.
Στην πραγματικότητα, ο Μάριο Ντράγκι σπεύδει να εντείνει τις ανορθόδοξες αυτές παρεμβάσεις του επειδή ακριβώς βλέπει ότι η οικονομία δεν λέει να πάρει μπροστά, ενώ και και ο πληθωρισμός -που λειτουργεί σαν λιπαντικό της οικονομικής δραστηριότητας- αρνείται να ανέβει.
Η ΕΚΤ αυξάνει σε 80 δισ. ευρώ (από 60 δισ.) το ποσό νέου χρήματος που ρίχνει κάθε μήνα στην αγορά αγοράζοντας ομόλογα από τις τράπεζες και άλλους επενδυτές. Επίσης, κατεβάζει τα επιτόκια σε πρωτοφανή επίπεδα: δανείζει τις τράπεζες με μηδέν επιτόκιο, ενώ δέχεται τις καταθέσεις τους με αρνητικό επιτόκιο, το οποίο κατέβασε στο -0,4% από -0,3% που ήταν προηγουμένως.
Το μυστικό της υπόθεσης είναι ότι αυτή τη φορά ο κ. Ντράγκι ανακοίνωσε και νέο γύρο φθηνών δανείων προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες, κίνηση που έχει στόχο να τις τροφοδοτήσει με ρευστότητα για να καλύψει τα προβλήματα που έχουν συσσωρεύσει τον τελευταίο καιρό. O τεχνικός όρος είναι Στοχευμένες Μακροχρόνιες Χρηματοδοτήσεις (Targeted longer-term refinancing operations TLTROs) και σημαίνει στην ουσία ότι πραγματοποιεί δημοπρασίες μέσω των οποίων δίνει στις τράπεζες… όσα χρήματα του ζητήσουν με χαμηλό επιτόκιο -για την ακρίβεια το επιτόκιο μπορεί να φτάνει και το -0,4%, δηλαδή θα πληρώνει τις τράπεζες για να δανείζονται χρήματα.
Δεν είναι μυστικό ότι τα περισσότερα προβλήματα τα έχει η Deutsche Bank, αλλά και άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες, που είναι εκτεθειμένες με μεγάλα ανοίγματα σε παράγωγα προϊόντα και επενδύσεις υψηλού ρίσκου που εμπνέουν φόβο στους επενδυτές.
Στις αρχές του χρόνου, οι μετοχές των ευρωπαϊκών τραπεζών κατέρρευσαν (η Deutsche Bank είχε υποχωρήσει περίπου κατά 40% μέσα σε λίγες εβδομάδες) και δεν ανέκαμψαν παρά μόνο αφού ο κ. Ντράγκι είχε κάνει δηλώσεις το Φεβρουάριο ότι θα παρέμβει εάν χρειαστεί.
Αυτή η παρέμβαση ανακοινώθηκε, επιβεβαιώνοντας ότι ο κ. Ντράγκι αποφάσισε να σώσει τη Deutsche Bank και τις άλλες προβληματικές τράπεζες της ευρωζώνης.
Χωρίς τους τόνους ρευστότητας που διοχετεύει η ΕΚΤ στις τράπεζες, ουδείς γνωρίζει τι θα συνέβαινε στην «προβληματική» Deutsche Bank η οποία τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στο προσκήνιο για πρόστιμα που της επεβλήθησαν για τη χειραγώγηση του διατραπεζικου επιτοκίου του Λονδίνου (Libor), για το ρόλο της στο στήσιμο οχημάτων φοροδιαφυγής στη Σιγκαπούρη ή, ακόμη, για τα τεράστια ανοίγματα που έχει σε επενδύσεις υψηλού ρίσκου.
Τα αρνητικά επιτόκια σημαίνουν ότι όταν οι εμπορικές τράπεζες «παρκάρουν» τα χρήματά τους στην ΕΚΤ θα πληρώνουν «πρόστιμο» αντί να εισπράττουν τόκο και ο στόχος είναι να πιεστούν να ρίξουν το χρήμα σε δάνεια στην αγορά.
Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι οι τράπεζες δεν δίνουν αρκετά δάνεια στην οικονομία (στις επιχειρήσεις για να επενδύσουν και σους καταναλωτές για να ξοδέψουν), όχι επειδή το χρήμα είναι ακριβό (είναι ήδη αρκετά φθηνό), αλλά λόγω της αβεβαιότητας και της διστακτικότητας που υπάρχει, κυρίως στις χώρες του Νότου.
Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία (αλλά πλέον και η Πολωνία και η Ελβετία) έχουν αποπληθωρισμό, το αντίθετο δηλαδή του πληθωρισμού, που σημαίνει ότι οι τιμές πέφτουν, οπότε οι οικονομικοί παίκτες δεν επενδύουν, ούτε καταναλώνουν, περιμένοντας να το κάνουν σε ακόμα χαμηλότερες τιμές.
Φαύλος κύκλος δηλαδή, που για να τον σπάσει ο Ντράγκι καταφεύγει σε πρωτοφανή μέτρα, κάτι που δείχνει και το μέγεθος της ανησυχίας που υπάρχει πίσω από τις αποφάσεις.
Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ παγκοσμίως οι προβλέψεις για την οικονομική δραστηριότητα πέφτουν, καθώς η Κίνα “φρενάρει” και παρασύρει τις μεγάλες οικονομικές ζώνες τους πλανήτη.
Το χειρότερο, μάλιστα, είναι ότι τα έκτακτα μέτρα αυτά δεν αποδίδουν μέχρι στιγμής.
Ούτε οι τράπεζες αυξάνουν τις χορηγήσεις, ούτε οι επιχειρήσεις τις επενδύσεις, ούτε οι καταναλωτές τις αγορές, παρότι ο κ. Ντράγκι έχει ρίξει σχεδόν ένα τρισεκατομύριο στην αγορά.
Αντιθέτως, τα μέτρα έχουν παρενέργειες, ειδικά για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, οι οποίες είναι ήδη φορτωμένες με προβλήματα ενώ ορισμένες είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες σε επικίνδυνα προϊόντα, όπως κατ’ εξοχήν η Deutsche Bank, η μεγαλύτερη γερμανική τράπεζα.
Τα αρνητικά επιτόκια στριμώχνουν άσχημα τις τράπεζες, γιατί αναγκάζονται να κατεβάζουν τα επιτόκια των δανείων προς τους πελάτες, αλλά όχι και τα επιτόκια των καταθέσεων, γιατί θα χάσουν τους καταθέτες.
Έτσι τα κόστη τους αυξάνουν, σε μια περίοδο που πολλές από αυτές βλέπουν τα κανόνια να σκάνε από όλες τις πλευρές καθώς οι πελάτες τους ανά τον κόσμο έχουν έχουν στριμωχτεί από την κρίση, ειδικά στις αναδυόμενες αγορές.
Ο κ. Ντράγκι τράβηξε πάλι το «μπαζούκας», αλλά μένει να δούμε εάν οι παρεμβάσεις θα έχουν αποτέλεσμα, κάτι που αμφισβητείται από πολλούς αναλυτές.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: EUROKINISSI/ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου