Tα υπεράκτια ταμεία Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων

Κορυφαίοι χρηματοδότες των δύο μεγάλων πολιτικών κομμάτων στις ΗΠΑ, Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών, που ξεχωρίζουν παράλληλα και ως ιδιοκτήτες πολλών offshore εταιρειών, όπως ο Warren Stephens, κατηγορούνται ότι εξαπάτησαν πολίτες μέσω της αμφιλεγόμενης πρακτικής παροχής στιγμιαίων δανείων (payday loans), για να μεταφέρουν εν συνεχεία «κέρδη» προς τα ταμεία πολιτικών. Ο Donald Trump έχει δεσμευθεί να ξηλώσει το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα μπορούσε να στραφεί εναντίον τους.

Σύνοψη από την έρευνα του
Απόδοση στα Ελληνικά:
Εικονογράφηση: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ

ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Τον Ιούνιο του 2013 η «Wall Street Journal» ρώτησε τον μεγάλο χρηματοδότη των Ρεπουμπλικάνων, Warren Stephens, για την κατάσταση των μικρών επιχειρήσεων στη χώρα. Ο μεγιστάνας τραπεζίτης από το Αρκάνσας είπε ότι πιέζονται λόγω των εξαντλητικών ομοσπονδιακών ελέγχων, ενώ ξεχώρισε συγκεκριμένα μια υπηρεσία ελέγχου, το Γραφείο Χρηματοπιστωτικής Προστασίας Καταναλωτών (Consumer Financial Protection Bureau, CFPB).
Την περίοδο εκείνη η εν λόγω Αρχή, που δεχόταν τα πυρά του Stephens, ερευνούσε τη δραστηριότητα μιας διαδικτυακής εταιρείας στιγμιαίων δανείων, που ήταν μέρος της επιχειρηματικής του αυτοκρατορίας.
Οικονομικά αρχεία υπεράκτιων εταιρειών που διέρρευσαν αποκαλύπτουν ότι ο Stephens είχε εν κρυπτώ χρησιμοποιήσει κάποια κεφάλαια από οικογενειακούς αποταμιευτικούς λογαριασμούς για να αγοράσει ένα μεγάλο μερίδιο της μητρικής εταιρείας, της εταιρείας παροχής δανείων Integrity Advance. Η συγκεκριμένη εταιρεία εκείνη την περίοδο, σύμφωνα με την ομοσπονδιακή Αρχή, εξαπατούσε δεκάδες χιλιάδες καταναλωτές. Η Αρχή υποστηρίζει ότι η Integrity Advance παρανομούσε εξαπατώντας τους δανειολήπτες σχετικά με το υψηλό κόστος των δανείων και εν συνεχεία με επιθετικό τρόπο αφαιρούσε χρήματα από τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς.
Οι λεπτομέρειες για τις σχέσεις του Stephens με την εταιρεία χορήγησης δανείων αποκαλύφθηκαν από την προσπάθεια της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και συνεργαζόμενων Μέσων Eνημέρωσης σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι δημοσιογράφοι εξέτασαν περίπου 7 εκατομμύρια αρχεία που διέρρευσαν και αφορούν στη δικηγορική εταιρεία Appleby Global και στην εταιρεία παροχής υπηρεσιών προς επιχειρήσεις Estera, δύο εταιρείες που συνεργάζονταν υπό την επωνυμία της Appleby, μέχρι η Estera να γίνει ανεξάρτητη το 2016.
Ο Stephens ανήκει στον αστερισμό των μεγάλων χρηματοδοτών των αμερικανικών κομμάτων που σχετίζονται με εταιρείες offshore, όπως φαίνεται από τα εσωτερικά αρχεία της δικηγορικής εταιρείας.
Στη λίστα περιλαμβάνονται κάποιοι από τους μεγάλους χρηματοδότες του προέδρου Trump, οι οποίοι συνολικά κατηύθυναν 60 εκατομμύρια δολάρια σε οργανισμούς και οργανώσεις που τον στήριζαν στην προεκλογική του εκστρατεία και στη μεταβατική περίοδο μέχρι να αναλάβει καθήκοντα προέδρου. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται ο μεγιστάνας των καζίνων Sheldon Adelson, ο ιδιοκτήτης ξενοδοχείων resort Stephen Wynn, οι διευθυντές των hedge-funds  Robert Mercer και Paul Singer και οι διαχειριστές ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων Tom Barrack, Steven Schwartzman και Carl Icahn.
Σημαντικοί χρηματοδότες των Δημοκρατικών βρίσκονται επίσης στη λίστα. Εταιρείες με ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια που ελέγχονται από τον μεγάλο χρηματοδότη των Δημοκρατικών, George Soros, χρησιμοποίησαν την Appleby για να τις βοηθήσει να διαχειριστούν ένα δίκτυο από offshore.
Οι αποκαλύψεις από τα έγγραφα που έχουν διαρρεύσει για τις υπεράκτιες δραστηριότητες κορυφαίων χρηματοδοτών των αμερικανικών κομμάτων εγείρουν ερωτήματα για το πώς το παγκόσμιο σύστημα φορολογικών παραδείσων βοηθάει τους πλούσιους και ισχυρούς με τρόπους που, παρότι τις περισσότερες φορές είναι νόμιμοι, τους δίνουν προνόμια που οι απλοί πολίτες δεν μπορούν να έχουν.

Ο ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣ

Τα τελευταία χρόνια ο Warren Stephens έχει υπάρξει ένας ιδιαίτερα γενναιόδωρος χρηματοδότης. Κατά την πρώτη φάση των τελευταίων ομοσπονδιακών εκλογών ο Stephens προσέφερε περισσότερα από 13 εκατομμύρια δολάρια σε συντηρητικές οργανώσεις και υποψηφίους, κάτι που τον κάνει τον 8ο μεγαλύτερο χρηματοδότη των Ρεπουμπλικάνων κατά την προεκλογική περίοδο. Ο Stephens τάχθηκε κατά του Trump στην προεδρική κούρσα, συνεισφέροντας εκατομμύρια σε οργανώσεις εχθρικές προς τον Trump. Παράλληλα με τη χρηματοδότηση των μικροπολιτικών μαχών της Ουάσιγκτον, ο Stephens χρησιμοποίησε την επενδυτική του τράπεζα Stephens Inc. για να προωθήσει διαδικτυακά μια σειρά από βίντεο που στοχεύουν να βελτιώσουν την άποψη των millennials για την ελεύθερη αγορά. Στόχος των βίντεο, σύμφωνα με τον Stephens, είναι οι θεατές τους «να τιμούν τον καπιταλισμό, το εγγενές του κοινωνικό συμβόλαιο και το καλό που μπορεί να κάνει στην κοινωνία μας». Ο ίδιος αναφέρει ότι θέλει να αντιστρέψει την επέκταση της άποψης ότι η ελεύθερη αγορά «είναι ένα σύστημα από το οποίο πλουτίζουν οι λίγοι σε βάρος των πολλών».
Οι εταιρείες παροχής στιγμιαίων δανείων δίνουν μικρά δάνεια, συχνά μικρότερα των 500 δολαρίων, σε δανειολήπτες που χρειάζονται άμεσα ρευστό. Οι πολιτειακές ρυθμιστικές Αρχές έχουν κατηγορήσει πολλές τέτοιες εταιρείες ότι παγιδεύουν τους πελάτες τους σε έναν κύκλο υπερτιμημένου χρέους. Κάποιες εταιρείες παροχής στιγμιαίων δανείων έχουν προσπαθήσει να παρακάμψουν τον έλεγχο των πολιτειακών Αρχών, χρησιμοποιώντας ως «βιτρίνες» εμπορικές τράπεζες ή ακόμα και φυλές αυτοχθόνων Αμερικανών.
Στα τέλη του 2011 αντιπρόσωποι του Stephens και του συνεργάτη του James Carnes ήρθαν σε επαφή με την Appleby για να ιδρύσουν δύο offshore που συνδέονταν με μια νέα εταιρεία που ασχολούνταν με δανεισμό μικροποσών, την Integrity Advance, μητρική της οποίας είναι η Hayfield Investment Partners.
Αποκαλύπτεται συγκεκριμένα το πώς ο Stephens επένδυσε στην εταιρεία παροχής δανείων αρχικά μέσω τριών οικογενειακών αποταμιευτικών λογαριασμών, τοποθετώντας περισσότερα από 13 εκατομμύρια δολάρια στη Hayfield. Δύο άλλα επενδυτικά ταμεία με την ίδια διεύθυνση με τα γραφεία της Stephens Inc. συνεισέφεραν άλλα 1,7 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τα αρχεία.
Oσο αυξάνονταν οι δραστηριότητες της Integrity Advance, άλλο τόσο αυξάνονταν και οι προσφυγές εναντίον της στις πολιτειακές ρυθμιστικές Αρχές από τους δανειολήπτες της σε ολόκληρη τη χώρα. Μέχρι τον Νοέμβριο του 2012 η Integrity Advance είχε λάβει εντολές παύσης λειτουργίας από τις ρυθμιστικές Αρχές του Κονέκτικατ, του Κεντάκι, του Ιλινόι, του Μισισίπι και της Νότιας Καρολίνας.
Η Integrity Advance τελικώς διώχθηκε για τις πρακτικές δανεισμού της σε ολόκληρες τις ΗΠΑ. Τον Ιανουάριο του 2013, λίγες εβδομάδες αφότου ο Stephens και ο Carnes πούλησαν μεγάλα κομμάτια των περιουσιακών στοιχείων της Hayfield στην ειδική εταιρεία-ενεχυροδανειστήριο δανείων με την ονομασία EZCORP Inc., η ομοσπονδιακή ρυθμιστική Αρχή με επιστολή της ζητούσε από την Integrity Advance πληροφορίες για τις πρακτικές δανεισμού της.

Η ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ

To Γραφείο Χρηματοπιστωτικής Προστασίας Καταναλωτών (Consumer Financial Protection Bureau, CFPB) ενσάρκωνε μια νέα ισχυρή δύναμη στην Ουάσιγκτον, μια Αρχή με πανεθνική δικαιοδοσία και επανδρωμένη με δικηγόρους αφοσιωμένους στο ξετρύπωμα καταχρηστικών πρακτικών από χρηματοπιστωτικές εταιρείες που λειτουργούν σε διαπολιτειακό επίπεδο. To CFPB ιδρύθηκε εν μέρει εξαιτίας της ανησυχίας που προκαλούν οι δυσκολίες των πολιτειακών Αρχών να κυνηγήσουν τους δανειστές στιγμιαίων δανείων.
Στα μέσα του 2013 ο Stephens είπε σε ένα περιοδικό του Αρκάνσας ότι το CFPB «έχει το πιο λάθος όνομα που έχει υπάρξει ποτέ» και προσέθεσε: «Είναι σαν να θέλουμε να αρνηθούμε την πίστωση στον κόσμο αντί να τον προστατεύσουμε. Θα τους προστατεύσουμε χωρίς να τους δώσουμε πίστωση».
Οι οργανώσεις εμπορίας χρηματοπιστωτικών προϊόντων στρατολόγησαν τους Ρεπουμπλικάνους συμμάχους τους για να στοχοποιήσουν τη νέα ρυθμιστική Αρχή, στην προσπάθειά τους να ξηλώσουν την κληρονομιά της κυβέρνησης Ομπάμα. Το CFPB υποχρεώθηκε να υπερασπιστεί τη δράση του εναντίον των συνεχόμενων νομικών προκλήσεων που βασίζονταν στον ισχυρισμό ότι η ύπαρξή του είναι αντισυνταγματική.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου ο Donald Trump δεσμεύτηκε να ξηλώσει τις μεταρρυθμίσεις που υλοποιήθηκαν το 2010 με τον νόμο για τη χρηματοπιστωτική μεταρρύθμιση Dodd-Frank, ο οποίος προέβλεπε και την ίδρυση του CFPB. Η προεδρία Trump κάνει το μέλλον του CFPB πιο αβέβαιο από ποτέ. Τον Οκτώβριο του 2017 οι Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές ψήφισαν να μπλοκάρουν μια απόφαση του CFPB που θα έκανε πιο εύκολο για τους πελάτες να προσφύγουν μαζικά κατά των τραπεζών. Η εν λόγω ψηφοφορία είναι η μεγαλύτερη νίκη μέχρι σήμερα των τραπεζικών συμφερόντων στη διάρκεια της προεδρίας Trump.

ΟΙ ΙΝΔΙΑΝΟΙ

Μερικούς μήνες πριν από την πώληση της Hayfield, η εταιρεία εμφανίζεται να εξετάζει μια αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας της, υιοθετώντας μια νέα και αμφιλεγόμενη τάση της βιομηχανίας στιγμιαίων δανείων, σύμφωνα με τα έγγραφα της Appleby.
Το 2011 και το 2012, σύμφωνα με τα έγγραφα, η Hayfield Investment Partners επικοινώνησε με την Appleby για τη δημιουργία offshore εταιρειών, με στόχο να παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες σε φυλές αυτοχθόνων Αμερικανών που ενδιαφέρονταν να γίνουν διαδικτυακοί δανειστές.
Eνα υπόμνημα της Appleby αναφέρει ότι ο πρώτος πελάτης θα ήταν η Eνωση του Oρους Χελώνα των Ινδιάνων Τσιπέουα, η οποία ελέγχει έναν καταυλισμό στη Βόρεια Ντακότα.

ΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

Η Hayfield και η θυγατρική της, Integrity Advance, όμως είχαν σύντομα άλλα προβλήματα. Τον Νοέμβριο του 2015 το CFPB απήγγειλε κατηγορίες εναντίον της Integrity Advance και του Carnes, κατηγορώντας τους για συνεχιζόμενη και συστηματική προσπάθεια εξαπάτησης δανειοληπτών από την ίδρυση της εταιρείας, το 2008, μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2012, όταν εκείνη σταμάτησε να δίνει νέα δάνεια. Το 2016 ένας δικαστής διοικητικών υποθέσεων έβγαλε απόφαση που προτείνει η Integrity Advance και ο Carnes να πληρώσουν περισσότερα από 50 εκατομμύρια δολάρια σε αστικές αποζημιώσεις και για αποκατάσταση των θυμάτων τους.
Ο Carnes και η Integrity Advance άσκησαν έφεση κατά της απόφασης, υποστηρίζοντας ότι «τα φερόμενα ως στοιχεία, τα συμπεράσματα της Δικαιοσύνης και η προτεινόμενη αποκατάσταση είναι αυθαίρετα, ασταθή και αποτελούν κατάχρηση της διακριτικότητας».
Επιπλέον, μήνυσαν την ομοσπονδιακή ρυθμιστική Αρχή, υποστηρίζοντας ότι αυτή έκανε κατάχρηση εξουσίας, κινούμενη κατά της Integrity Advance, γιατί η εταιρεία χορήγησης στιγμιαίων δανείων βρίσκεται εκτός της δικαιοδοσίας της. Σύμφωνα με τη μήνυση, το Γραφείο προωθεί «αναδρομική εφαρμογή της νομοθεσίας, κάτι που είναι αντισυνταγματικό».
Eκπρόσωπος του James Carnes αρνήθηκε να σχολιάσει επικαλούμενος εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις.
πηγη