Η υπεράκτια εταιρία της Μαρέβας Γκραμπόφσκι

Η Μαρέβα Γκραμπόφσκι – Μητσοτάκη, εμφανίζεται στα στοιχεία των Paradise Papers, ως μέτοχος κατά 50% offshore εταιρείας με έδρα τα νησιά Κέιμαν στην Καραϊβική. Η offshore ήταν διαχειρίστρια ενός fund με έδρα τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους.

Έρευνα των ΧΑΡΗ ΚΑΡΑΝΙΚΑ & ΘΑΝΑΣΗ ΤΡΟΜΠΟΥΚΗ
Εικονογράφηση: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ

Η νέα διαρροή από δύο εταιρείες παροχής υπηρεσιών offshore,
καθώς και από 19 εταιρικά μητρώα, ρίχνει φως στον μυστικό κόσμο των υπεράκτιων οικονομικών κέντρων της υφηλίου. Τα έγγραφα ελήφθησαν από τη γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, η οποία μοιράστηκε τα στοιχεία με τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και ένα δίκτυο περισσότερων από 380 δημοσιογράφων σε 67 χώρες. Στην Ελλάδα οι έρευνες δημοσιεύονται αποκλειστικά από την 24 Media και την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ, που είχαν πρόσβαση στα δεδομένα της διαρροής.

Ιδρύθηκε στις 30 Μαρτίου 2010

Τον Μάρτιο του 2010 στις νήσους Κέιμαν, η δικηγορική εταιρεία Appleby, φροντίζει για την ίδρυση της Eternia Capital Management, η οποία καταγράφεται εν τέλει στα μητρώα των Κέιμαν στις 30 Μαρτίου 2010. Μέτοχοι της Eternia Capital Management ήταν η Μαρέβα Γκραμπόφσκι – Μητσοτάκη και ένας παλιός της συνεργάτης από την εποχή που εργάζονταν στην Deutsche Bank.

Μέτοχοι της Eternia Capital Management ήταν η Μαρέβα Γκραμπόφσκι – Μητσοτάκη και ένας παλιός της συνεργάτης από την εποχή που εργάζονταν στην Deutsche Bank.

Την περίοδο εκείνη η Μαρέβα Γκραμπόφσκι ήταν σε διάσταση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς, ως Πολιτικώς Εκτεθειμένα Πρόσωπα (ΠΕΠ), νοούνται τα φυσικά πρόσωπα στα οποία έχει ή είχε ανατεθεί σημαντικό δημόσιο λειτούργημα, οι άμεσοι στενοί συγγενείς τους και τα πρόσωπα που είναι γνωστά ως στενοί συνεργάτες τους. Όταν ένα πρόσωπο ταυτοποιείται ως ΠΕΠ, τότε θα πρέπει μεταξύ άλλων να εφαρμόζονται πιο αυστηροί έλεγχοι απ’ ό,τι στους υπόλοιπους πελάτες μιας δικηγορικής εταιρείας που αναλαμβάνει την σύσταση offshore για λογαριασμό τους. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι τα Πολιτικώς Εκτεθειμένα Πρόσωπα απαγορεύεται να συμμετέχουν σε offshore.

ΕΛΕΓΧΟΙ 'ΔΕΟΥΣΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ'

Στα ερωτήματα που θέσαμε στην Appleby για το τί ελέγχους δεούσης επιμέλειας και διαδικασίες Know Your Customer έγιναν στην περίπτωση της Eternia, καθώς και ποια ήταν τα αποτελέσματά τους, η εταιρεία δεν απάντησε. Ρωτήσαμε την κυρία Γκραμπόφσκι εάν η δικηγορική είχε ζητήσει επιπλέον έγγραφα στο πλαίσιο των ενισχυμένων ελέγχων δεούσης επιμέλειας. Μας απάντησε ότι επειδή εκείνη την περίοδο που της στείλαμε τα ερωτήματα ήταν στο εξωτερικό δεν είχε πρόσβαση στα έγγραφα που της είχαν ζητηθεί. «Θεωρώ όμως βέβαιο ότι θα είχαμε αποστείλει όλα τα έγγραφα που μας ζητήθηκαν, αλλιώς η εταιρεία δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει».

Ουδέποτε έκρυψα την απολύτως νόμιμη επαγγελματική δραστηριότητά μου στον χρηματοοικονομικό τομέα.

Η σύνδεση της Μαρέβας Γκραμπόφσκι με εταιρεία υπό την επωνυμία «Eternia Capital» δεν είναι κάτι το νέο. Η ίδια στο δημόσια προσβάσιμο βιογραφικό της αναφέρει ότι το 2010 ίδρυσε την Eternia Capital, μία asset management εταιρεία που εξειδικευόταν στα Hedge Funds. «Ουδέποτε έκρυψα την απολύτως νόμιμη επαγγελματική δραστηριότητά μου στον χρηματοοικονομικό τομέα, αυτό αναφέρεται και στο δημόσια αναρτημένο βιογραφικό μου, το οποίο είναι προσβάσιμο στον καθένα» μας δηλώνει.
Στο βιογραφικό της δεν αναφέρεται ολόκληρη η επωνυμία της εταιρείας. Δημοσιεύματα συνέδεσαν την κυρία Γκραμπόφσκι με μια άλλη Eternia Capital, την Eternia Capital Advisors με έδρα την Ελβετία. Η τελευταία ήταν μια συμβουλευτική εταιρεία που ίδρυσε το 2010 ο Κωνσταντίνος Κυρκίνης, γνωστός κυρίως από τη συμμετοχή του στο e-food.
Ο Κωνσταντίνος Κυρκίνης εμφανίζεται σε αρχεία της Appleby ως πρόσωπο επικοινωνίας για την Eternia Capital Management. Επίσης φέρεται να είναι σε επαφή με τη δικηγορική ρυθμίζοντας υποθέσεις της υπεράκτιας εταιρείας της κας Γκραμπόφσκι. Όταν επικοινωνήσαμε μαζί του για να μας εξηγήσει τη σχέση του με την εταιρεία των Κέιμαν, ο κύριος Κυρκίνης παραδέχτηκε πως «Στα πλαίσια συνεργασίας μου με τους συνιδιοκτήτες της παραπάνω εταιρίας στα Κέιμαν, περί τον Μάϊο του 2012, μου ζητήθηκε από τους ίδιους, να επικοινωνήσω με τη δικηγορική εταιρία που την είχε φτιάξει και να ζητήσω τη λύση της όπως και έπραξα». O κ. Κυρκίνης ξεκαθάρισε ότι η Advisors «Δεν έχει καμία ιδιοκτησιακή ή εταιρική σχέση με την Eternia Capital Management με έδρα τα Cayman, όπως είχα δηλώσει από την πρώτη στιγμή που ρωτήθηκα».
Στο παρελθόν ο κύριος Κυρκίνης φέρεται να έχει δηλώσει ότι δεν την ξέρει την Eternia Capital Management και ότι ο ίδιος δεν είχε καμία σχέση με την εταιρεία των Κέιμαν.

H ETERNIA CAPITAL MANAGEMENT

Αναφορικά με την Eternia Capital Management η κυρία Γκραμπόφσκι μας είπε ότι «με τα διαδικαστικά ησχολούμην ελάχιστα, καθώς ούτε δικαίωμα υπογραφής είχα, ούτε συμμετείχα στο διοικητικό συμβούλιο».
Τα Κέιμαν επιλέγονται από πολλές εταιρείες, διότι εκτός από τη μυστικότητα και τη μηδενική φορολόγηση, υπάρχει μία εξαίρεση στον νόμο που διέπει την αγορά των χρεογράφων (SIBL – Securities Investment Business Law). Μπορεί να λάβουν δηλαδή την άδεια να διαχειρίζονται επενδύσεις αρκεί να πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις και να πληρώσουν ένα ετήσιο τέλος, το οποίο το 2010 ήταν 4.269 δολάρια (σήμερα το ποσό είναι 6.100 δολάρια). Ο νόμος σε αυτού του είδους τις εταιρείες, που έχουν λάβει εξαίρεση, προβλέπει την τοποθέτηση ειδικού στελέχους, το οποίο θα είναι υπεύθυνο για την υποβολή εκθέσεων και αναφορών ύποπτων συναλλαγών για την νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Η Eternia Capital Management, ήταν μία από τις περισσότερες από 2000 οντότητες που έκαναν χρήση της εξαίρεσης από το SIBL. Η εταιρεία διαχειριζόταν ένα fund, το Voyager 360 Ltd, που ιδρύθηκε το 2010.
«Η εν λόγω εταιρεία, (σ.σ. Eternia Capital Management) ήταν ο investment manager σε αλλοδαπό αμοιβαίο κεφάλαιο με επενδυτές ξένες τράπεζες και ξένους θεσμικούς επενδυτές. Το αμοιβαίο κεφάλαιο είχε ως θεματοφύλακα την παγκοσμίου φήμης και κύρους τραπεζική εταιρεία “Goldman Sachs Execution & Clearing LP” και ως συνεργαζόμενη τράπεζα της επίσης παγκοσμίου φήμης και κύρους επενδυτική τράπεζα “JP Morgan London”. Ο θεσμικός ρόλος των δύο αυτών παγκοσμίου κύρους τραπεζικών οργανισμών διασφάλιζε την πλήρη τήρηση των κανόνων διαφάνειας και όλους τους απαραίτητους Anti Money Laundering (AML) ελέγχους.
Επιπλέον, όλη η δραστηριότητα του αμοιβαίου κεφαλαίου ελεγχόταν από Ορκωτούς Ελεγκτές. Η δομή του αμοιβαίου κεφαλαίου ήταν απόλυτα νόμιμη και επελέγη με βάση τη συνήθη πρακτική που ακολουθείτο εκείνη την περίοδο και αν δεν κάνω λάθος συνεχίζει να ακολουθείται. Όλες οι πληρωμές γίνονταν απ’ ευθείας από το θεματοφύλακα του αμοιβαίου κεφαλαίου και όχι από τον investment manager, ο οποίος δεν κατείχε τραπεζικό λογαριασμό σε μη συνεργάσιμο φορολογικό κράτος. Στη διετία που ήταν ενεργό το αμοιβαίο κεφάλαιο (Ιούνιος 2010 – Ιούνιος 2012), λόγω της οικονομικής κρίσης είχε αρνητικά αποτελέσματα και εξαιτίας της ζημιογόνας λειτουργίας του έκλεισε και τα χρήματα επεστράφησαν με ζημία στους επενδυτές από την τράπεζα “JP Morgan London”. Η αμοιβή της εταιρείας ήταν εναρμονισμένη με τη συνήθη πρακτική.
Η επίσημη συμμετοχή και η ενεργός παρουσία της “Goldman Sachs”, της “JP Morgan” και των Ορκωτών Ελεγκτών, εξασφάλιζε τη νομιμότητα όλων των διαδικασιών και την πλήρη διαφάνεια ως προς την προέλευση και την κίνηση των κεφαλαίων», δήλωσε η κυρία Γκραμπόφσκι.

Με τα διαδικαστικά ησχολούμην ελάχιστα

Έπειτα από διευκρινιστικές ερωτήσεις που της τέθηκαν σχετικά με το στέλεχος για την υποβολή αναφορών ύποτων συναλλαγών προσέθεσε: «Όπως έχω ήδη αναφέρει με τα διαδικαστικά ησχολούμην ελάχιστα και το αναφέρω αυτό ως πραγματικό γεγονός.  Δεν μπορώ να γνωρίζω τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία των Κέιμαν η οποία προφανώς ήταν αντικείμενο της δικηγορικής εταιρείας που είχε συστήσει την εταιρεία και παρακολουθούσε τη λειτουργία της, η φήμη της οποίας αποτελούσε επαρκή εγγύηση για τη νόμιμη λειτουργία της εταιρείας και τη συμμόρφωσή της με την οικεία νομοθεσία.

Η ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΤΗΣ APPLEBY

Παντως η Eternia Capital Management  είχε ένα και μόνο πελάτη , το αλλοδαπό αμοιβαίο κεφάλαιο, συνεπώς είχε αναθέσει  την AML (anti money laundering) διαδικασία  στους παγκόσμιου κύρους οργανισμούς με τους οποίους είχε συνεργασία».
Στις 30 Μαΐου 2012 υπάλληλος της Appleby φαίνεται σε σημειώσεις να αναφέρει ότι ήρθε σε επικοινωνία μέσω mail με έναν Σταύρο, τον οποίο χαρακτηρίζει «δικηγόρο του πελάτη στην Ελλάδα», ότι η λήψη αποφάσεων για τη συνέχιση της λειτουργίας της εταιρείας αναβλήθηκε λόγω εκλογών στην Ελλάδα και πως οι αποφάσεις θα παρθούν τις πρώτες δύο εβδομάδες του Ιουνίου. Στις σημειώσεις της Appleby υπήρχε η παράκληση να παραταθεί το deadline. Τελικά η Appleby απέσυρε τις υπηρεσίες της από την Eternia Capital Management τον Οκτώβριο του 2012.
«Όσον αφορά τυχόν σημειώσεις της δικηγορικής εταιρείας, δεν μπορώ να γνωρίζω σε τι ακριβώς αναφέρονται. Το κλείσιμο του αμοιβαίου κεφαλαίου υπήρξε καθαρά επενδυτική απόφαση που οφειλόταν στις ζημίες που είχε συσσωρεύσει για τους επενδυτές, επενδυτική απόφαση η οποία ήταν εντελώς ανεξάρτητη με τις εκλογές στην Ελλάδα. Όποια αναφορά μπορεί να υπάρχει, αν υπάρχει, εικάζω ότι έχει να κάνει με το χρόνο των εκλογών ως προσδιοριστικό χρονικό σημείο αναφοράς για τις διαδικασίες και όχι για τη λήψη της επενδυτικής απόφασης για το κλείσιμο του αμοιβαίου κεφαλαίου που είχε ληφθεί πριν από τις εκλογές. Ειρήσθω, δε, εν παρόδω, ότι το διάστημα εκείνο βρισκόμουν σε διάσταση με τον σύζυγό μου, γεγονός που δεν αμφισβητείται και έχει κριθεί εξάλλου και από τους αρμόδιους φορείς, άρα οποιοσδήποτε υπαινιγμός και προς αυτή την κατεύθυνση στερείται αντικειμένου», ανέφερε η κυρία Γκραμπόφσκι.

«Πρόκειται για εταιρεία πελάτη μου»

Σε επικοινωνία που είχαμε με τον Σταύρο Παπασταύρου τον ρωτήσαμε αν γνωρίζει την Eternia Capital Management με έδρα τα Νησιά Κέιμαν και εάν είχε κάποια επαγγελματική σχέση με τους μετόχους της εν λόγω εταιρείας. Ο ίδιος μας απάντησε πως «Πρόκειται για εταιρεία πελάτη μου» και πως είχε επαγγελματική σχέση ως δικηγόρος με το fund Voyager 360d Ltd. «Επειδή στο παρελθόν, ανυπόστατα, μου είχε χρεωθεί η ιδιοκτησία εταιρειών πελατών μου με τις οποίες δεν είχα ουδεμία μετοχική σχέση, διευκρινίζω ότι δεν είχα και δεν έχω οποιαδήποτε ιδιοκτησιακή σχέση με τις παραπάνω εταιρείες», είπε. Ο Σταύρος Παπασταύρου ήταν μέλος στο ΔΣ της MG Capital SA, μίας ανεξάρτητη συμβουλευτική εταιρεία που είχε συστήσει η κα. Γκραμπόφσκι το 2007. Ο κύριος Παπασταύρου έμεινε στο ΔΣ της MG έως και τον Αύγουστο του 2012. Στη θέση του, σύμφωνα με ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως τοποθετήθηκε ο Κωνσταντίνος Κυρκίνης. Το όνομα του δικηγόρου Σταύρου Παπασταύρου είχε βρεθεί στη λίστα Λαγκάρντ. Επίσης είχε εντοπιστεί και στα Panama Papers.

"Μετά το κλείσιμο του αμοιβαίου κεφαλαίο, το 2012 , η εταιρεία δεν είχε απολύτως καμία δραστηριότητα"

Διαγράφηκε από τα μητρώα

H Eternia Capital Management διαγράφηκε από τα εταιρικά μητρώα των Κέιμαν στις 30 Ιανουαρίου 2015, με απόφαση που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης. Σε αρχεία της Appleby η Eternia Capital Management το 2013 φαίνεται ότι χαρακτηριζόταν «active entity», δηλαδή ενεργή, με μία σημείωση από δίπλα «non payment of fees», ότι δεν έχουν πληρωθεί τα τέλη. Σε άλλα αρχεία της Appleby και το 2014 φαίνεται ότι χαρακτηριζόταν και πάλι ενεργή, με τη σημείωση από δίπλα ότι επίκειται το κλείσιμό της. «Μετά το κλείσιμο του αμοιβαίου κεφαλαίου τον Ιούνιο του 2012 και επειδή εξέλειπε ο λόγος που ο investment manager είχε συσταθεί, με τον έτερο μέτοχο ζητήσαμε από συνεργάτη μας όπως δώσει εντολή στην δικηγορική εταιρεία που την είχε συστήσει για την άμεση λύση της» μας δηλώνει η Μαρέβα Γκραμπόφσκι. « Έκτοτε δεν ασχολήθηκα με την εταιρεία, ούσα σίγουρη ότι είχε κλείσει από τότε που είχαμε δώσει τη σχετική εντολή (2012). Μετά το κλείσιμο του αμοιβαίου κεφαλαίου το έτος 2012, η εταιρεία δεν είχε απολύτως καμία δραστηριότητα, για αυτό άλλωστε και από τότε (2012) δόθηκε η εντολή για το κλείσιμό της, η οποία θεωρώ ότι θα μπορεί να βρεθεί στα αρχεία της εταιρείας που την είχε συστήσει. Μετά το κλείσιμο του αμοιβαίου κεφαλαίου η εταιρεία δεν είχε καμία δραστηριότητα, ούτε το 2013, ούτε το 2014.
Τα παραπάνω γεγονότα επιβεβαιώνονται απολύτως και από το περιεχόμενο της ίδιας της ερώτησής σας και από τη γνώση που εσείς έχετε και εγώ πληροφορούμαι από εσάς, ότι, δηλαδή, ο agent service provider της εταιρείας, δηλαδή, η δικηγορική εταιρεία που είχε συστήσει και παρακολουθούσε τη λειτουργία της, διέκοψε την παροχή υπηρεσιών της κατά το δεύτερο εξάμηνο 2012, χρόνος που προφανώς συνδέεται με την εντολή που είχε λάβει για κλείσιμο της εταιρείας (investment manager).

«Δεν γνωρίζω»

Επίσης από εσάς πληροφορούμαι για πρώτη φορά, ότι η εταιρεία διαγράφηκε από το μητρώο των εταιρειών τον Ιανουάριο του 2015. Δεν γνωρίζω γιατί, ενώ η εντολή για το κλείσιμο της εταιρείας δόθηκε περί τα μέσα του 2012, γιατί, ενώ ο agent service provider της εταιρείας διέκοψε την παροχή υπηρεσιών του κατά το δεύτερο εξάμηνο 2012, όπως πληροφορούμαι από εσάς, η εταιρεία εξακολουθούσε να εμφανίζεται ως «active entity» και διαγράφηκε τον Ιανουάριο του 2015, το οποίο όπως προείπα, επίσης πληροφορούμαι από εσάς. Επειδή πρόκειται πράγματι για εύλογο ερώτημα, μετά το σχετικό ερώτημά σας ρώτησα και από την πλευρά μου νομικούς, οι οποίοι με ενημέρωσαν ότι συχνά και προς αποφυγή εξόδων, για εταιρείες που ολοκληρώνουν τη δραστηριότητά τους, αφήνονται από τους agent service provider αδρανείς, χωρίς να καταβάλλονται τα ετήσια έξοδά τους (annual fees) και μετά από κάποιο διάστημα αδράνειας διαγράφονται αυτόματα από το εταιρικό μητρώο.
Όπως με ενημέρωσαν, μέχρι την αυτόματη (τυπική) διαγραφή τους, οι εταιρείες αυτές εμφανίζονται ως «ενεργείς», παρόλο που είναι σε αδράνεια χωρίς καμία δραστηριότητα. Αυτό εικάζω ότι έχει συμβεί και με την εν λόγω εταιρεία, χωρίς να το γνωρίζω, θεωρώ όμως ότι ο πιο κατάλληλος για να σας απαντήσει είναι ο ίδιος ο agent service provider».
Σε ερώτημα που θέσαμε στην Appleby γιατί τον Απρίλιο του 2014 χαρακτήριζε ως «active entity» την Eternia Capital Management, η δικηγορική εταιρεία δεν απάντησε.
πηγη