2022 FIFA World Cup: Ένας μακράβριος ουρανοξύστης 4,4 χλμ. για τους 6.751 νεκρούς εργάτες στα γήπεδα του Μουντιάλ του Κατάρ

Το 2014, η εταιρεία WEEK Architecture πρότεινε μια αναπάντεχη κατασκευή: ένα μνημείο αφιερωμένο στους μετανάστες εργάτες που έχασαν τη ζωή τους κατά την κατασκευή των γηπέδων του Κατάρ για το αναμενόμενο 2022 FIFA World Cup. Σήμερα, ένας μακάβριος ουρανοξύστης υψώνεται στον ορίζοντα μνημονεύοντας χιλιάδες νεκρούς εργαζόμενους.

Το εννοιολογικό Μνημείο του Παγκοσμίου Κυπέλλου του Κατάρ διαμορφώνεται ως ένας εξελισσόμενος, περιστρεφόμενος ουρανοξύστης που αποτελείται από στοιβαγμένες μονάδες σκυροδέματος.

Βασισμένο σε τέσσερις ενότητες ανά όροφο και δύο σκάλες ανά ενότητα, το έργο έχει πολλές πιθανές διαδρομές που μπορεί να ακολουθήσει όποιος κινείται στο εσωτερικό του. Κάθε ένα από τα μπλοκ αντιπροσωπεύει έναν μεμονωμένο αποθανόντα εργάτη και όσο αυξάνονται τα θύματα, τόσο αυξάνεται και το ύψος του πύργου..

Σήμερα, μόλις λίγες μέρες μετά την έναρξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου και με τις εργασίες σε όλα τα γήπεδα να έχουν ολοκληρωθεί, ο πύργος βρίσκεται σε ύψος 4,4 χιλιομέτρων, μνημονεύοντας 6.751 νεκρούς εργάτες. Το τελικό ύψος, και ο αντίστοιχος απολογισμός των νεκρών, είναι στην πραγματικότητα τρεις φορές μεγαλύτερος από ό,τι είχαν προβλέψει οι αρχιτέκτονες τη στιγμή της σύλληψης του έργου.

Αμφισβητώντας με τόλμη τα ανησυχητικά στατιστικά στοιχεία και τις επικίνδυνες συνθήκες για την προετοιμασία της διοργάνωσης, ο έρημος ουρανοξύστης του Μνημείου του Παγκόσμιου Κυπέλλου του Κατάρ μοιάζει να χλευάζει το εμβληματικό skyline της πρωτεύουσας της χώρας.

O πύργος στέκεται ψηλά, μακριά από την πόλη, και αποτελεί για τις οικογένειες από το Νεπάλ, την Ινδία και άλλες εθνικότητες έναν τόπο μνήμης για τα αγαπημένα τους πρόσωπα που απεβίωσαν ενώ εργάζονταν στην κατασκευή των πολυαναμενόμενων γηπέδων και εγκαταστάσεων στην πόλη της Ντόχα.

Από το 2010, που το Κατάρ ορίστηκε ως ο οικοδεσπότης για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022, ένας ανησυχητικά αυξανόμενος απολογισμός υγιών νεαρών μεταναστών εργαζομένων που πεθαίνουν ξαφνικά λόγω «φυσικών αιτιών» λερώνει το μητρώο της μεγαλύτερης γιορτής του ποδοσφαίρου.

Σε μια εντυπωσιακή αποκάλυψη, ο Guardian ανέφερε σε δημοσίευμά του ότι «περισσότεροι από 6.500 μετανάστες εργάτες από την Ινδία, το Πακιστάν, το Νεπάλ, το Μπαγκλαντές και τη Σρι Λάνκα έχουν πεθάνει στο Κατάρ από τότε που η χώρα απέκτησε το δικαίωμα να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο πριν από 10 χρόνια. Τα ευρήματα, από κυβερνητικές πηγές, μαρτυρούν ότι κατά μέσο όρο 12 μετανάστες εργάτες από αυτά τα πέντε κράτη της Νότιας Ασίας πεθαίνουν κάθε εβδομάδα από τη νύχτα του Δεκεμβρίου του 2010, όταν οι δρόμοι της Ντόχα γέμισαν με εκστασιασμένα πλήθη που πανηγύριζαν τη νίκη του Κατάρ».

Μάλιστα, πρόσθετα στοιχεία από την Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Νεπάλ και τη Σρι Λάνκα αποκάλυψαν ότι υπήρξαν 5.927 θάνατοι μεταναστών εργαζομένων την περίοδο 2011–2020, ενώ άλλα στοιχεία από την πρεσβεία του Πακιστάν στο Κατάρ ανέφεραν επιπλέον 824 θανάτους Πακιστανών εργατών, μεταξύ 2010 και 2020.

Οι τοπικές αρχές του Κατάρ αναφέρουν τις καρδιακές και αναπνευστικές ανακοπές ως κύριες αιτίες των περισσότερων θανάτων. Ωστόσο, όπως συμπέρανε η Διεθνής Αμνηστία υπό την καθοδήγηση ειδικών υγείας, οι αναφερόμενοι λόγοι δεν αποτελούν εύλογη αιτία θανάτου.

Στην πραγματικότητα, πιστεύεται ότι η υπερβολική εργασία σε δυσμενείς συνθήκες, όπως οι πολλές ώρες χειρονακτικής δουλειάς κάτω από την ακραία ζέστη της αραβικής χερσονήσου, έχουν οδηγήσει σε αύξηση της ηλίασης, αφυδάτωσης και απλής εξάντλησης. Αυτές είναι οι πιο πιθανές αιτίες αιφνίδιου θανάτου πολλών κατά τα άλλα υγιών νεαρών και μεσήλικων ανδρών που συμμετείχαν στην κατασκευή των έργων.

Το σκάνδαλο αμφισβητεί και την ευθύνη της FIFA, η οποία παρουσίασε μια ουσιαστική πολιτική για τα ανθρώπινα δικαιώματα μόλις το 2017. «Η FIFA πρέπει να βρει τα νόμιμα μέσα για να επιβάλει τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα υποδοχής. Το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές άθλημα στον κόσμο και το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι το πιο ενωτικό γεγονός», σχολίασε με νόημα η ομάδα του WEEK Architects.