Οι τζιχαντιστές και οι υποστηριζόμενοι από την Τουρκία σύμμαχοί τους κατέλαβαν τον έλεγχο πέντε συνοικιών Η δεύτερη πόλη της Συρίας, το Χαλέπι, στις 29 Νοεμβρίου, «χωρίς καμία σημαντική απώθηση» από τον συριακό στρατό, δήλωσε ένας παρατηρητής πολέμου. (Φωτογραφία από το AFP) (Φωτογραφία από -/AFP μέσω Getty Images)
ο Ιράν βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή εν μέσω της επίθεσης των σουνιτών ανταρτών στη Συρία, καθώς αντιμετωπίζει την πραγματικότητα σχετικά με τον αποδυναμωμένο σύμμαχό του, την Χεζμπολάχ και τις πολυπλοκότητες της δικής του παρουσίας σε ένα γεωπολιτικό παιχνίδι εξουσίας που περιλαμβάνει πολλαπλούς παράγοντες που ανταγωνίζονται για διαφορετικές ατζέντες.
Το Ιράν αντέδρασε με ανησυχία στη συνεχιζόμενη επίθεση των ανταρτών στη Συρία, όπου διατηρεί ενεργή παρουσία για να στηρίξει τον σύμμαχό του πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ από τότε που η χώρα βυθίστηκε σε εμφύλιο πόλεμο πριν από μια δεκαετία.
«Πρόκειται για μια σιωνιστοαμερικανική συνωμοσία», δήλωσε ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Σύρο ομόλογό του, Φαϊζάλ Μεκντάντ, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Ο Αραγτσί αναφερόταν στις αστραπιαίες επιχειρήσεις που είδαν έναν συνασπισμό σουνιτών μαχητών να πλησιάζει γρήγορα την πόλη του Χαλεπίου, το μεγαλύτερο οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της Συρίας.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής Ιρανό διπλωμάτη, η υποτιθέμενη αμερικανοϊσραηλινή συνωμοσία επανενεργοποίησε τους αντάρτες μετά τις «ήττες του σιωνιστικού καθεστώτος στον Λίβανο και την Παλαιστίνη». Ανανέωσε τη δέσμευση του Ιράν για υποστήριξη της Δαμασκού στον αγώνα κατά της «τρομοκρατίας και τη διασφάλιση της περιφερειακής σταθερότητας».
Η εισβολή στο Χαλέπι, που βρίσκεται υπό τον έλεγχο του καθεστώτος από το 2016, ξεκίνησε αφού ο συριακός στρατός και οι υποστηριζόμενες από το Ιράν δυνάμεις έβαλαν στο στόχαστρο την πόλη Ιντλίμπ που ελέγχεται από τους αντάρτες νωρίτερα αυτόν τον μήνα, σκοτώνοντας, σύμφωνα με πληροφορίες, περισσότερους από 30 αμάχους. Οι αναφορές ποικίλλουν, με τον αριθμό των νεκρών αμάχων να κυμαίνεται από 27 έως 36. Οι μαχητές της αντιπολίτευσης ισχυρίζονται ότι ο συριακός στρατός και οι Ιρανοί και Ρώσοι υποστηρικτές του έχουν επανειλημμένα επιτεθεί σε περιοχές που έχουν οριστεί ως ζώνες αποκλιμάκωσης στο πλαίσιο της ειρηνευτικής διαδικασίας της Αστάνα, οι οποίες προορίζονται να χρησιμεύσουν ως ασφαλή καταφύγια για τους εκτοπισμένους αμάχους.
Ο παράγοντας Χεζμπολάχ
Το υποστηριζόμενο από την Τεχεράνη λιβανέζικο κίνημα Χεζμπολάχ, μέρος του λεγόμενου άξονα αντίστασης, έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη θωράκιση της κυβέρνησης Άσαντ από την κατάρρευση. Η Χεζμπολάχ ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική στην ανάκτηση εδαφών από τους αντάρτες στις συγκρούσεις του 2016 για το Χαλέπι.
Η ομάδα, ωστόσο, βρήκε τη μαχητική της δύναμη και τα δίκτυα εφοδιασμού της σε μεγάλο βαθμό εξαντλημένα, με την αλυσίδα διοίκησής της να έχει παραλύσει σημαντικά εν μέσω μηνών ανελέητων ισραηλινών επιθέσεων και στοχευμένων δολοφονιών.
Και με την επίθεση, πολλοί Ιρανοί ειδήμονες υποστηρίζουν ότι οι αντάρτες εκμεταλλεύονται αυτό ακριβώς το κενό. Το πρακτορείο ειδήσεων Tasnim, που συνδέεται με το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν, περιέγραψε τις επιθέσεις των ανταρτών ως «νέα φάση» στην πολύπλοκη εκστρατεία της Ουάσινγκτον κατά της Χεζμπολάχ, υποστηρίζοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να διαταράξουν τα σχέδια αναδιοργάνωσης της σιιτικής ομάδας κατά τη διάρκεια της τρέχουσας εκεχειρίας με το Ισραήλ.
Ιρανικά σκληροπυρηνικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν επίσης ότι τα ισραηλινά πλήγματα υποστηρίζουν την προέλαση των ανταρτών, εμποδίζοντας τις διαδρομές εφοδιασμού της Χεζμπολάχ στο πλαίσιο μιας ευρύτερης εκστρατείας για την υπονόμευση της επιρροής της Τεχεράνης στη Συρία.
Η αντιπαλότητα Ιράν-Τουρκίας δοκιμάζεται
Η υποστήριξη της Τουρκίας προς τις παρατάξεις κατά του Άσαντ αποτελεί εδώ και καιρό μήλον της έριδος για την Τεχεράνη. Παρά τη φαινομενική συνεργασία τους στην ειρηνευτική διαδικασία της Αστάνα, μια διπλωματική πρωτοβουλία με διακηρυγμένο στόχο τη σταθεροποίηση της Συρίας, η Τεχεράνη και η Άγκυρα συνεχίζουν να επιδιώκουν διαφορετικές ατζέντες στη ρημαγμένη από τον πόλεμο χώρα.
Το Ιράν έχει παραπονεθεί ότι η επίθεση των ανταρτών θέτει σε κίνδυνο τα «κέρδη» στο πλαίσιο της συμφωνίας της Αστάνα, στην οποία συμμετέχει και η Ρωσία και έχει ορίσει το Χαλέπι ως ζώνη αποκλιμάκωσης στη διαδικασία της Αστάνα.
Τόσο οι σκληροπυρηνικοί όσο και οι μεταρρυθμιστές σε όλο το πολιτικό φάσμα του Ιράν δείχνουν ευθέως με το δάχτυλο την Τουρκία. Ο Αλί Μοταχάρι, εξέχων ιρανός πολιτικός και πρώην αναπληρωτής πρόεδρος του κοινοβουλίου, πρότεινε σε ανάρτησή του στο X ότι η Άγκυρα εκμεταλλεύεται την επίθεση και ότι η χρονική στιγμή λίγο μετά την κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο δεν ήταν τυχαία. Ισχυρίστηκε ότι υπάρχει συνεργασία μεταξύ του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου σε ένα σχέδιο για να αποτρέψουν τη Χεζμπολάχ από το να ανασυγκροτήσει την περιφερειακή της στάση.
Τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης κατηγορούν επίσης την Τουρκία ότι εκμεταλλεύεται τη στιγμή για να προωθήσει τα δικά της συμφέροντα, καθώς η Χεζμπολάχ έχει αποδυναμωθεί και η Ρωσία είναι απασχολημένη με την Ουκρανία, ενώ εικάζουν περαιτέρω για μια «κρυφή» συμμαχία μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ για την περαιτέρω απομόνωση του Ιράν και των περιφερειακών εντολοδόχων του.
Επιπτώσεις για τη στρατιωτική παρουσία του Ιράν
Καθ’ όλη τη διάρκεια του συριακού εμφυλίου πολέμου, η Ισλαμική Δημοκρατία προώθησε στο ιρανικό κοινό το αφήγημα ότι «αν δεν πολεμήσουμε τους τρομοκράτες στη Συρία, θα πρέπει να τους πολεμήσουμε στην Τεχεράνη». Το μάντρα αυτό χρησίμευσε έτσι για να δικαιολογήσει την αυξανόμενη συριακή εμπλοκή του υπερπόντιου κλάδου του IRGC, της Δύναμης Quds, στη Συρία. Η Συρία θεωρείται ως βασικό πολιτικό και γεωγραφικό πλεονέκτημα για το Ιράν στην εφαρμογή της περιφερειακής πολιτικής του που είναι προσανατολισμένη στην ιδεολογία.
Εν μέσω του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς, ωστόσο, η Δύναμη Quds έχει δεχθεί τεράστια πίεση, χάνοντας δεκάδες υψηλόβαθμους αξιωματικούς της σε στοχευμένα ισραηλινά πλήγματα σε εγκαταστάσεις που συνδέονται με το IRGC στη Συρία.
Επτά στρατηγοί της Δύναμης Quds σκοτώθηκαν τον Απρίλιο σε μία μόνο αεροπορική επιδρομή στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό, η οποία πυροδότησε έναν κύκλο άμεσων χτυπημάτων μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ.
Η ισραηλινή εκστρατεία φέρεται να ανάγκασε την Ισλαμική Δημοκρατία να επανεκτιμήσει και να μειώσει την δαπανηρή παρουσία της στη Συρία, η οποία περιπλέκεται τώρα ακόμη περισσότερο από την επίθεση των ανταρτών.
Η Δύναμη Quds επιβεβαίωσε ότι ένας από τους διοικητές της, ο ταξίαρχος Κιουμάρς Πουρ-Χασεμί, σκοτώθηκε κοντά στο Χαλέπι σε αυτό που περιγράφηκε ως «επίθεση από μισθοφόρους τρομοκράτες».
Εάν η κρίση στο Χαλέπι βαθύνει, υπογραμμίζει τα τρωτά σημεία που αντιμετωπίζουν οι ιρανικές δυνάμεις στο νεότερο επεισόδιο της σύγκρουσης στη Συρία.
Ανάλογα με το πώς θα εμπλακούν οι άλλοι παίκτες, κυρίως η σύμμαχος Ρωσία και η αντίπαλη Τουρκία, η Τεχεράνη μπορεί να επιλέξει νέες αναπτύξεις στη Συρία για να αντιμετωπίσει την προέλαση των ανταρτών.
Αντίθετα, μπορεί να διερευνήσει τη δεύτερη επιλογή του προσεκτικού περιορισμού των επιχειρήσεων, τουλάχιστον προσωρινά, για να αποφύγει την υπερέκταση των δυνάμεών της, περιορίζοντας έτσι την υποστήριξή της προς τον Άσαντ σε πολιτικές καταδίκες. Με αυτόν τον τρόπο, ωστόσο, η Ισλαμική Δημοκρατία μπορεί να διακινδυνεύσει να χάσει έναν βασικό σύμμαχο και να θέσει σε περαιτέρω κίνδυνο τη δική της περιφερειακή θέση, μια διαδικασία που έχει επιδεινωθεί από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς.
Σε κατάσταση αναμονής, το Ιράν θα αναγκαστεί να επανεκτιμήσει τις προκλήσεις για τις περιφερειακές φιλοδοξίες του σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο, όπου οι παραδοσιακές στρατηγικές του μπορεί να μην ευθυγραμμίζονται πλέον με την ατζέντα του.
Πηγή: Al Monitor
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου