Κι αν ο όρος ήταν τότε επί τούτου υπερβολικός, προκειμένου να αναδείξει το ανεξέλεγκτο ενός πυρηνικού ατυχήματος, σήμερα επανέρχεται για να περιγράψει τις τυχόν ανεξέλεγκτες επιπτώσεις για την παγκόσμια οικονομία από μια κλιμάκωση της πρόσφατης κινεζικής κρίσης.
Οι απώλειες από τις αναταράξεις
Οι αναταράξεις που εξακολουθούν να προκαλούν οι αγορές της Κίνας από τον προηγούμενο Ιούνιο με την μεγάλη πτώση τους, εκτός από τις συνέπειες που δημιουργούν στο εσωτερικό της χώρας, έχουν οδηγήσει τους περισσότερους χρηματιστηριακούς δείκτες στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ να σημειώσουν μέσα στον περασμένο Αύγουστο τις μεγαλύτερες μηνιαίες απώλειες της τελευταίας τετραετίας. Στη κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται o γερμανικός DAX, ο γαλλικός CAC 40, ο FTSE 100 του βρετανικού χρηματιστηρίου, ο σύνθετος πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600, στη δε Wall Street o Dow Jones σημείωσε τη χειρότερη επίδοση του από το 2010, ενώ ο S&P 500 και ο Nasdaq κατέγραψαν τις μεγαλύτερες απώλειες από το Μάιο του 2012. Κατόπιν τούτων, υπολογίζεται ότι έχουν χαθεί ήδη πάνω από 5 τρισ. δολάρια από τις διεθνείς αγορές, ενώ και η μεταβλητότητα έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ.Τους τελευταίους ισχυρούς κλυδωνισμούς προκάλεσαν στις αγορές τα απογοητευτικά στοιχεία για τον κλάδο της μεταποίησης στην Κίνα, τα οποία επιβεβαιώνουν την επιβράδυνση της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη. Συγκεκριμένα, ο δείκτης μεταποίησης της Κίνας υποχώρησε στις 49,7 μονάδες τον Αύγουστο, από 50 τον Ιούλιο. Οποιαδήποτε μέτρηση κάτω από τις 50 μονάδες υποδεικνύει συρρίκνωση και τα προαναφερόμενα στοιχεία δείχνουν ότι η μεταποιητική δραστηριότητα στην Κίνα επιβραδύνθηκε με τον υψηλότερο ρυθμό σε διάστημα τριών ετών.
Τα εν λόγω στοιχεία αναζωπύρωσαν τις ανησυχίες των επενδυτών ότι το Πεκίνο δεν έχει καταφέρει να τονώσει την οικονομία παρά τις συνεχείς παρεμβάσεις με δημόσιες επενδύσεις και φοροελαφρύνσεις. Η δε αιφνιδιαστική υποτίμηση του κινεζικού νομίσματος στις 11 Αυγούστου, σε μια προσπάθεια να ενισχυθούν οι εξαγωγές της χώρας, έχει δημιουργήσει αμφιβολίες στους επενδυτές για την υγεία της κινεζικής οικονομίας.
Ένα κρίσιμο ερώτημα που απασχολούσε ήδη διεθνώς τα τελευταία χρόνια αναλυτές, επενδυτές και υπεύθυνους οικονομικής πολιτικής διαφόρων κυβερνήσεων είχε να κάνει με το πόσο διασυνδεδεμένη είναι πλέον η Κίνα με τον υπόλοιπο κόσμο. Και τις τελευταίες εβδομάδες, αφότου το Πεκίνο υποτίμησε το γουάν και προσπάθησε ανεπιτυχώς να σταθεροποιήσει τα 3 κινεζικά χρηματιστήρια που κατακρημνίζονται, το ερώτημα αυτό έγινε κυριολεκτικά καυτό. Ωστόσο, οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες, καθώς οι ειδικοί παρακολουθούν μια αναδυόμενη οικονομία, όπως π.χ. της Βραζιλίας να επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό και μια άλλη, όπως π.χ. της Ρωσίας, να αντιδρά πολύ λιγότερο. Επίσης, η πτώση φαίνεται ότι έχει διάφορες, πιο αθέατες, πλευρές, όπως ότι επιδεινώθηκε εν μέρει από τη συμπεριφορά Κινέζων κερδοσκόπων, οι οποίοι έχοντας δανειστεί για να αγοράσουν μετοχές, υποχρεώθηκαν να τις πουλήσουν άρον-άρον πουλήσουν, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.
Πάντως οι περισσότεροι ειδικοί σε Ευρώπη και Αμερική, όπως ο καθηγητής Οικονομικών του Χάρβαρντ Κένεθ Ρογκόφ ή ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ και φιλικά διακείμενος στην Κίνα Χένρι Πόλσον, θεωρούν ότι δεν είναι ζήτημα του εάν αλλά του πότε το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κίνας θα εμφανίσει προβλήματα. Έτσι, αναλυτές, επενδυτές και κυβερνητικά επιτελεία προετοιμάζονται για ένα ιδιαίτερα καυτό φθινόπωρο, θεωρώντας πως το κύριο παγκόσμιο θέμα στην οικονομία θα είναι τους επόμενους μήνες η προσπάθεια τιθάσευσης της νέας κινεζικής κρίσης.
Η δε εικόνα που διαμορφώνεται είναι ότι οι κινήσεις των κινεζικών αρχών κρίνονται μεν λογικές με βάση τα συμφέροντα και τις ανάγκες της εγχώριας οικονομίας τη δεδομένη χρονική στιγμή, αλλά γίνονται ιδιαίτερα επικίνδυνες για την παγκόσμια οικονομική ισορροπία. Κι αυτό γιατί η απόφαση της Κίνας να υποτιμήσει αιφνιδιαστικά το νόμισμά της αποτελεί μια κίνηση τόνωσης της αδύναμης ζήτησης στο εσωτερικό της χώρας και μια ανάσα για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις, όμως ταυτόχρονα μεταβάλλεται σε μοχλός περαιτέρω πιέσεων προς τους ανταγωνιστές της. Προς το παρόν οι Κινέζοι ποντάρουν στο σενάριο της διατήρησης της αναθέρμανσης της παγκόσμιας οικονομίας για να επιτύχουν μια ζωογόνηση της εσωτερικής τους ζήτησης. Όμως, η εξέλιξη αυτή κάθε άλλο παρά εγγυημένη είναι. Έτσι, μπορεί στην παρούσα φάση να καταγράφεται μια προσπάθεια οικονομικής ανάπτυξης στις ΗΠΑ με παράλληλη ανάκαμψη των οικονο¬μιών σε Ιαπωνία και Ευρώπη. Ωστόσο, η εμπειρία δείχνει πως αν ένας κορυφαίος παίκτης όπως η Κίνα δεν πετύχει να επιστρέψει σύντομα σε τροχιά ανάπτυξης, δύσκολα θα μπορέσει μόνη της η αμερικανική οικονομία να καλύψει το κενό. Πολύ περισσότερο από τη στιγμή που αυτή δεν έχει πια το εργαλείο της ποσοτικής χαλάρωσης, ενώ για την Ευρώπη η αντίστοιχη πολιτική που μόλις ξεκίνησε δεν έχει καταφέρει ακόμα να δώσει κάποια πρώτα αποτελέσματα επιτάχυνσης της ανάπτυξης.
Η εικόνα της Κίνας αλλάζει διεθνώς μετά την κρίση
Η ελεύθερη πτώση των χρηματιστηρίων της Σαγκάης και του Χονγκ Κονγκ σήμαναν την αρχή του τέλους της εμπιστοσύνης των διεθνών αγορών στην Κίνα έγραφε πριν μερικές μέρες στο πρωτοσέλιδό της η αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal.Οι συνεχείς ενέσεις ρευστότητας, ακόμη και από τα συνταξιοδοτικά ταμεία στο χρηματιστήριο, δίνουν την εικόνα ενός συστήματος εκτός ελέγχου, και οι απανταχού ξένοι επενδυτές, που το 2008 ευγνωμονούσαν την κινεζική οικονομία επειδή απορροφούσε κάθε κραδασμό, τώρα την κατηγορούν ότι προκαλεί σεισμό στις διεθνείς χρηματαγορές, ανέφερε χαρακτηριστικά το εν λόγω δημοσίευμα.
Έτσι, από διασώστης της παγκόσμιας οικονομίας, επειδή διατηρούσε τον ρυθμό ανάπτυξης στον στόχο του 7%, η Κίνα θεωρείται ότι εξελίσσεται σε απειλή γιατί επιβραδύνει αναγκαστικά λόγω «όγκου», αφού πενταπλασιάστηκε σε μια δεκαετία για να φτάσει σε ΑΕΠ 10,3 τρις δολαρίων, με προοπτικές ανάπτυξης που τώρα δεν προκαλούν πλέον ανησυχίες, αλλά πανικό κατά την WSJ.
Πέραν πάντως της προαναφερόμενης ανάλυσης της μεγαλύτερης οικονομικής εφημερίδας των ΗΠΑ, η Κίνα, αποτελεί αδιαμφισβήτητα την ατμομηχανή της ασιατικής οικονομίας και μέχρι πρότινος τη μεγαλύτερη σε τζίρους διεθνή οικονομία. Είναι μια τεράστια χώρα, με δυναμική προοπτική ως προς την εσωτερική κατανάλωση και ζήτηση. Ταυτόχρονα αποτελεί τον πρώτο πελάτη της Δύσης για πρώτες ύλες, ενέργεια και καταναλωτικά προϊόντα και παράλληλα τον Νο1 εξαγωγέα παντός είδους προϊόντων.
Και τώρα μια τέτοια οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη, για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, με την πιθανότητα ύφεσης στους ρυθμούς ανάπτυξής της. Αν υπάρξει μια τέτοια εξέλιξη, αυτή δεν θα έχει αντίκτυπο μόνο στο εσωτερικό της χώρας, αλλά θα επιφέρει σημαντικό πλήγμα στη διεθνή οικονομία και στο παγκόσμιο εμπόριο, αφού η Κίνα αποτελεί κρίσιμο μέγεθος είτε ως πωλητής, είτε ως καταναλώτρια οικονομία.
Να σημειωθεί δε ότι όλα τα παραπάνω έρχονται να συμβούν ακριβώς την ώρα που οι ανεπτυγμένες αγορές σε Ευρώπη, Ιαπωνία και ΗΠΑ, έχουν περάσει πολύ πρόσφατα σε φάση αναθέρμανσης της οικονομίας τους (για τις ΗΠΑ λίγο πιο πριν), επίσης για πρώτη φορά εδώ και χρόνια. Έτσι, γίνεται βάσιμος ο συλλογισμός πως αν συνεχιστεί αυτή η εκτός ελέγχου επιβράδυνση στην κινεζική και στη συνέχεια στις μεγαλύτερες από τις αναδυόμενες οικονομίες, ο κίνδυνος για μια νέα περίοδο παγκόσμιας ύφεσης είναι μεγάλος.
Απ΄ την άλλη, σε μια σημαντική μερίδα ειδικών αρχίζει να αναπτύσσεται ο φόβος ότι με επίκεντρο το Πεκίνο μπορεί να ξεκινήσει ένας νέος παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος. Είναι ένας όρος στον οποίο πλέον αναφέρονται ολοένα πιο συχνά αναλυτές μεγάλων οίκων και οι αρθρογράφοι κορυφαίων ΜΜΕ ανά τον κόσμο. Όλοι αυτοί μιλούν για έναν εν εξελίξει πόλεμο μεταξύ των δύο κορυφαίων οικονομικών πόλων που βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία της πορείας τους: από τη μια είναι η Δύση, η οποία βρίσκεται, θεωρητικά, σε φάση αναθέρμανσης της οικονομίας της. Από την άλλη είναι η Ασία, με πρώτη την Κίνα, που φαίνεται να εισέρχεται σε μια νέα περίοδο ύφεσης. Ετσι, οι δύο πόλοι αρχίζουν να εμφανίζουν αντικρουόμενα συμφέροντα, που μπορούν να δημιουργήσουν ανταγωνιστικές υποτιμήσεις και τάσεις προστατευτισμού των οικονομιών τους.
Ρεπορτάζ-Ανάλυση: Πολυδεύκης Παπαδόπουλος
Θα ακολουθήσουν: Πού οφείλεται η χρηματιστηριακή φούσκα της Κίνας και ποια είναι η πραγματική κατάσταση της οικονομίας της –Ποια μέτρα λαμβάνονται και πόσο μπορούν να ανακόψουν την πτώση των αγορών -Οι συνέπειες της κινεζικής κρίσης για την παγκόσμια ανάπτυξη και η κρίσιμη φάση που βρίσκεται η παγκόσμια οικονομία -Οι επιπτώσεις στις οικονομικές/εμπορικές σχέσεις της Ελλάδας με την Κίνα –Πόσο ρεαλιστικό είναι το σενάριο για νέα διεθνή ύφεσηphgh
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου