Μάνα κουράγιο

Χρειάστηκε να περάσουν οκτώ ολόκληρα χρόνια για να μπορέσει η σκοτσέζα, από εργατική τάξη, σκηνοθέτρια Λιν Ράμσεϊ να γυρίσει τη νέα ταινία της, «Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν».
Κι αυτό, παρ' όλο που το 1999, με την πρώτη της, γεμάτη φρεσκάδα, ταινία «Ratcatcher», μια ιστορία ενηλικίωσης με φόντο την απεργία των εργατών του δήμου, είχε κάνει μεγάλη αίσθηση στον κινηματογραφικό χώρο. Φωτογράφος.. αρχικά, η Ράμσεϊ συνέχισε την καριέρα της στον κινηματογράφο, προσφέροντάς μας, το 2002, την ταινία «Morvern Callar», βουτηγμένη σε μαύρη ατμόσφαιρα, γύρω από μια εργάτρια σε σουπερμάρκετ, που μετά την αυτοκτονία του φίλου της, παρουσιάζει το ανέκδοτο μυθιστόρημά του για δικό της. Η ίδια μαύρη ατμόσφαιρα κυριαρχεί και στο «Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν», βασισμένο στο μπεστ-σέλερ της Λάιονελ Σράιβερ, που προβάλλεται αυτές τις μέρες. Ταινία η οποία, μόλις πριν από μερικές μέρες, κέρδισε το βραβείο καλύτερης αγγλικής ταινίας στο φεστιβάλ του Λονδίνου.Πρόκειται για το δράμα μιας μητέρας που προσπαθεί να ξεπεράσει τον πόνο και τις ενοχές της, όταν ο έφηβος γιος της, σε μια έξαρση τρέλας, σκοτώνει συμμαθητές και συμμαθήτριές του. Ρόλο που ερμηνεύει η Τίλντα Σουίντον. Συνάντησα την 41χρονη Ράμσεϊ στις Κάνες, όπου είχε προβληθεί η ταινία της. Γεμάτη ενθουσιασμό, με προφορά λαϊκή, μου μίλησε για το τόσο ενδιαφέρον θέμα της ταινίας της.
 Κάνατε κάποιες έρευνες πριν γυρίσετε ένα φιλμ με ήρωα ένα ιδιαίτερο παιδί στην εφηβεία;
Μίλησα με ψυχολόγους, ανθρώπους που ασχολούνται με ψυχοπαθείς και ιδιαίτερα με ειδικούς για παιδιά με διεστραμμένη συμπεριφορά. Είναι, όπως έμαθα, δύσκολο να θεραπευτούν. Καμιά φορά δείχνουν σημεία καλυτέρευσης και, μπορεί ύστερα από δυο-τρία χρόνια να επιστρέψουν πίσω στο ίδιο σημείο και να είναι επικίνδυνοι. Χρησιμοποιούν πολλά φάρμακα στην Αμερική. Πολλές φορές τους πνίγουν στο βάλιουμ. Παραμένουν όμως πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Γιατί ακόμη και τα φυσιολογικά παιδιά συμπεριφέρονται ορισμένες φορές περίεργα».
 Μπορούσε το παιδί να σωθεί αν είχε μιαν άλλη, πιο ζεστή, μητέρα;
«Ισως. Προσπάθησε κάπως κι αυτή αλλά δεν προχώρησε αρκετά».
- Ο Εζρα Μίλερ ερμηνεύει τον νεαρό Κέβιν ως πολύ σκληρό και άκαρδο...
«Το θέλησα να είναι έτσι. Θα μπορούσε να είναι πιο ήπιος, αλλά νομίζω έτσι έδωσε αυτό που αισθανόταν, τη μοναξιά , τις εμμονές του, την πίκρα για το γύρω κόσμο. Αυτή την εντύπωση είχα όταν διάβασα το μυθιστόρημα της Λάιονελ Σράιβερ».
 Αποφεύγετε να παρουσιάσετε άμεσα πολλά πράγματα, προτιμάτε την υποβολή...
«Ναι, είναι πιστεύω πιο ωραία να αφήνεις τα πράγματα κάπως απροσδιόριστα, να αφήνεις τον θεατή να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Ο θεατής δεν είναι παιδί 6-8 χρόνων, όπως πιστεύει πολύ συχνά το Χόλιγουντ».
- Τι πιστεύετε ότι προσθέσατε στο βιβλίο;
«Η ταινία είναι διασκευή. Δεν μπορείς να αφηγηθείς λέξη προς λέξη ό,τι γράφει το βιβλίο. Κάνεις ένα είδος μοντάζ των γεγονότων. Αλλά παρέμεινα πιστή στο βιβλίο. Πάντα βέβαια μέσα από την κινηματογραφική γλώσσα. Σε μια τέτοια διασκευή πρέπει ν' αποφασίσεις ποιο είναι το κεντρικό θέμα που θέλεις να τονίσεις, γιατί συχνά υπάρχουν πολλά θέματα και αν προσπαθήσεις να τα καλύψεις όλα βγαίνεις από το δρόμο σου και κουράζεις το θεατή. Κανονικά πρέπει ν' αντιμετωπίζει κανείς την ταινία σαν κάτι ξεχωριστό, ανεξάρτητο».
- Τι το ανεξάρτητο και ξεχωριστό δώσατε στην ταινία;
«Πέρα από την κινηματογραφική μορφή της, που ήθελα να έχει κάτι ανάμεσα στο όνειρο και τον εφιάλτη, είναι η κατάσταση που επικρατεί σ' αυτή την οικογένεια. Είναι κάτι παρόμοιο μ' αυτό που επικρατεί σήμερα στην κοινωνία, με την οικονομική κρίση αλλά και την κρίση των αξιών. Εχεις ένα παιδί που ξαφνικά μεγαλώνει και γίνεται τέρας, όπως αυτά που δημιουργούμε σήμερα στην κοινωνία μας ελπίζοντας πως προσθέτουμε κάτι το νέο και δημιουργικό, ενώ το μόνο που επιτυγχάνουμε είναι να φτιάξουμε τέρατα. Είναι και μια κριτική της Αμερικής...»
- Δηλαδή η Αμερική είναι το τέρας;
«Ναι, υπάρχει κι αυτό νομίζω...»
- Στην οικογένεια αυτή δεν υπάρχει μόνο το τερατώδες στοιχείο. Καταγράφετε τους χαρακτήρες με μια συμπάθεια, θα έλεγα αγάπη...
Ναι, γιατί στο βάθος πρόκειται για μια ιστορία αγάπης. Τόσο από την πλευρά της μητέρας, αν και η αγάπη αυτή έχει διαστρεβλωθεί στο αρρωστημένο μυαλό της, όσο και από την πλευρά του Κέβιν, ο οποίος, ενώ από τη μια μισεί τη μητέρα του και όλα όσα αυτή αντιπροσωπεύει από την άλλη αναζητεί τη στοργή της».
 Μείνατε ευχαριστημένη με το αποτέλεσμα;
«Εκανα αυτό που είχα στο μυαλό μου. Χρειάστηκε βέβαια να είμαι πολύ συγκεκριμένη για να μη ξεπεράσουμε τον προϋπολογισμό και το χρονικό διάστημα που είχαμε στη διάθεσή μας. Είχαμε μόνο 30 μέρες για γύρισμα και πολύ λίγα λεφτά για μια τέτοια ταινία».
- Πώς μπήκε ο Στίβεν Σόντερμπεργκ στην παραγωγή;
«Η παραγωγός μας, Τζένιφερ Φοξ, μόλις είχε γεννήσει, και το παιδί της έκλαιγε συνέχεια, γι' αυτό κάποια στιγμή αποχώρησε από τα γυρίσματα και τη θέση της πήρε ο Στίβεν Σόντερμπεργκ, που ήταν ένας από τους executive producers. Ο Στίβεν είναι πολύ συγκεκριμένος και αυστηρός στον τρόπο που πρέπει ν' ακολουθήσεις. Μας βοήθησε και πολύ, είναι ωραίος τύπος. Πάντως δεν ξεφύγαμε από το πλάνο μας».
- Δηλαδή τώρα πια πάψατε να ενδιαφέρεστε για τη φωτογραφία;
«Οχι, όχι εντελώς. Καμιά φορά μάλιστα, όταν τα πράγματα δυσκολεύουν, σκέφτομαι πως ίσως θα ήταν καλύτερα να επέστρεφα σ' αυτήν».

ΠΗΓΗ