Για πρώτη φορά το πολιτικό τοπίο είναι τόσο θολό και οι δυνάμεις διχασμένες, με αποτέλεσμα να εκφράζονται φόβοι ότι η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις αυριανές κάλπες θα είναι αδύναμη και δεν θα μπορέσει να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να βγει η Ιταλία από την κρίση.
Η συνεργασία μεταξύ της Κεντροαριστεράς του Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι και του κινήματος του Μάριο Μόντι μοιάζει λοιπόν μονόδρομος. Παρά τις εντάσεις κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας -προς χάριν της συσπείρωσης των ψηφοφόρων- μεταξύ των δύο στρατοπέδων, ο κίνδυνος να επιστρέψει ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι τούς πιέζει να επιλύσουν τις διαφορές τους και να συγκυβερνήσουν.
Το Δημοκρατικό Κόμμα αναμένεται ότι θα είναι ο νικητής των εκλογών, με ποσοστό περίπου 33%, ενώ δεύτερος θα είναι ο Καβαλιέρε -και οι σύμμαχοί του- με 28%.
Ο Μπερλουσκόνι κατάφερε να αυξήσει τα ποσοστά του μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα με διάφορα τεχνάσματα και παροχολογία, κάνοντας ορισμένους να πιστέψουν ότι ενδέχεται να βγει ακόμη και νικητής στις εκλογές.
Ρυθμιστής επειδή μπορεί να επιτρέψει στον Μπερσάνι να σχηματίσει βιώσιμη κυβέρνηση. Χαμένος επειδή τα χαμηλά ποσοστά που αναμένεται να πάρει συνεπάγονται ότι οι Ιταλοί απορρίπτουν τη συνταγή εξυγίανσης της ιταλικής οικονομίας που ακολούθησε ως τεχνοκράτης πρωθυπουργός.
Η κρίση
Οι αντίπαλοί του θα μπορέσουν να εκμεταλλευτούν αυτό το γεγονός και να πιέσουν την κυβέρνηση για χαλάρωση της λιτότητας, ακόμη και... ανυπακοή προς τις ευρωπαϊκές επιταγές. Με αυτή την έννοια και η Ανγκελα Μέρκελ χάνει από τις κακές επιδόσεις του Μόντι.
Οι Ιταλοί ψηφοφόροι, όμως, δεν συμφωνούν με την πολιτική που έχει επιβάλει στην Ευρώπη και κατ' επέκταση στην Ιταλία η Γερμανία. Μια πολύ κακή απόδοση του Μόντι στις εκλογές θα είναι ταυτόχρονα ένα δυνατό ράπισμα προς την Ευρωπαϊκή Ενωση και στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε την οικονομική κρίση, υπό την πίεση του Βερολίνου.
Σε αυτό το πλαίσιο θα δοθεί περισσότερος «χώρος» στον πληθωρικό Μπερλουσκόνι να ασκήσει μια πιεστική αντιπολίτευση ενάντια στα μέτρα λιτότητας και στις μεταρρυθμίσεις.
Οι συνεργασίες
«Σύμμαχο» θα έχει τον Μπέπε Γκρίλο, ο οποίος θριαμβεύει στις δημοσκοπήσεις χάρη στις αντιδραστικές του τοποθετήσεις.
Ανάλογες τάσεις υπάρχουν ακόμη και στους κόλπους της Κεντροαριστεράς, πρωτίστως από τον Νίκι Βέντολα, ο οποίος θέλει να υπάρξει μια «χαλάρωση» της λιτότητας και το πάγωμα της μεταρρύθμισης στην εργατική νομοθεσία.
Οι αναλυτές, πάντως, εκτιμούν ότι εν όψει της... γνωστής ανησυχίας των αγορών, που μπορούν να στείλουν το κόστος δανεισμού της Ιταλίας σε μη βιώσιμα ύψη, όλοι οι εμπλεκόμενοι θα επιδείξουν σύνεση και θα συνεργαστούν.
Ο... ΠΕΝΤΑΣΤΕΡΟΣ
Το αδιαφιλονίκητο «αστέρι» των ιταλικών εκλογών είναι ο Μπέπε Γκρίλο, ο οποίος αναδεικνύεται σε ρυθμιστή της επόμενης ημέρας, στερώντας ψήφους από τα «παραδοσιακά» κόμματα και ταυτόχρονα αυξάνοντας τις φωνές στο ιταλικό Κοινοβούλιο που θα τάσσονται εναντίον της πολιτικής λιτότητας. Το «Κίνημα των 5 αστέρων» είναι ένα κόμμα διαμαρτυρίας, ωστόσο συσπείρωσε μορφωμένους πολίτες που είχαν απογοητευτεί από την πολιτική και οι δημοσκοπήσεις τού δίνουν ένα ποσοστό μεταξύ 17% και 20%, καθιστώντας τον τρίτη δύναμη στη Βουλή.
ΤΑ «ΑΓΚΑΘΙΑ» ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
Εκρηκτική η «συγκατοίκηση» του Μόντι με τον Βέντολα
Η αναγκαστική «συγκατοίκηση» του Μάριο Μόντι και του Νίκι Βέντολα, του στενού συμμάχου του Δημοκρατικού Κόμματος, θα είναι ίσως το δυσκολότερο εγχείρημα στο πλαίσιο μιας κυβέρνησης συνασπισμού μεταξύ της Κεντροαριστεράς και του απερχόμενου πρωθυπουργού.
Ο Μόντι και ο Βέντολα έχουν ανταλλάξει ουκ ολίγες... φιλοφρονήσεις κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, σε σημείο που ο πρώην επίτροπος να ζητήσει από τον Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι να απαλλαγεί από τον σύμμαχό του.
Προειδοποίηση
Προειδοποίησε τους Ιταλούς ότι ο Βέντολα θα καταστρέψει τις μεταρρυθμίσεις που τόσο πολύ έχει ανάγκη η ιταλική οικονομία για να ανακάμψει και ότι οι θυσίες τους θα πάνε χαμένες. Ο Βέντολα, από την πλευρά του, ανοιχτά ομοφυλόφιλος και με αριστερό πολιτικό προσανατολισμό, έχει επιτεθεί στον Μόντι, λέγοντας ότι «η κυβέρνησή του άφησε την Ιταλία λαβωμένη» και ζητώντας να χαλαρώσει η πολιτική λιτότητας, προκειμένου να δοθεί το «απαραίτητο οξυγόνο στην ξέπνοη οικονομία».
Παρ' όλα αυτά ο Βέντολα δήλωσε ότι δεν έχει κάποια προσωπική διένεξη με τον Μόντι και παραδέχτηκε ότι εφόσον η Κεντροαριστερά δεν καταφέρει να πετύχει αυτοδυναμία στις εκλογές, «θα πρέπει να εξετάσουμε εάν υπάρχει μια πλειοψηφία στη Βουλή που να στηρίζει την ατζέντα μας».
Αφήνει, δηλαδή, ανοιχτό το παράθυρο συνεργασίας, προφανώς υπό τις πιέσεις του Μπερσάνι, ο οποίος παρακολουθεί με μεγάλη ανησυχία τη θεαματική άνοδο του Σίλβιο Μπερλουσκόνι και τον απρόβλεπτο Μπέπε Γκρίλο. Σύμφωνα με αναλυτές, όμως, ακόμη κι αν ο Μόντι και ο Βέντολα καθίσουν πλάι πλάι στα έδρανα της ιταλικής Βουλής, θα υπάρξουν μεγάλες τριβές, ειδικά στα θέματα που αφορούν τη μεταρρύθμιση των εργασιακών.
Φόβοι
Εχουν εκφραστεί, δε, φόβοι ότι ο Βέντολα θα πιέσει την Κεντροαριστερά προς τα αριστερά και θα παρεκκλίνει από τις δεσμεύσεις του Μπερσάνι ότι θα συνεχίσει το μεταρρυθμιστικό έργο του Μόντι και την πολιτική λιτότητας. Αυτό έγινε εμφανές και από τις προχθεσινές του δηλώσεις ενώπιον ξένων δημοσιογράφων, όπου προειδοποίησε ότι θεωρεί χρέος του την επαναδιαπραγμάτευση του ευρωπαϊκού δημοσιονομικού συμφώνου. Ο ηγέτης του κόμματος Αριστερά, Οικολογία, Ελευθερία τόνισε ότι «η Ευρώπη χρειάζεται τώρα επεκτατικές οικονομικές πολιτικές».
Μαρία Αδαμίδου
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Αντρέα Μπάχσταϊν
Το διακύβευμα για την Ευρώπη
«Οι παροτρύνσεις από το Βερολίνο και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είναι σαφείς: Αν είχαν το δικαίωμα να συναποφασίσουν ποιος θα κυβερνήσει την Ιταλία για τα επόμενα πέντε χρόνια, θα ήταν ήδη νικητής ο Μάριο Μόντι. Και ο μεγάλος ηττημένος θα ήταν ο προκάτοχός του στην πρωθυπουργία, Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Ποτέ δεν ήταν τόσο σημαντικές για ολόκληρη την Ευρώπη και αποφασιστικές για την Ιταλία οι ιταλικές εκλογές. Το αν θα ξεπεραστεί η κρίση στην Ευρωζώνη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το εάν η Ρώμη θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τρόπο αξιόπιστο με τους Ευρωπαίους εταίρους για την εξυγίανση των οικονομικών της (όπως με τον Μόντι) ή εάν θα είναι απρόβλεπτη και ριψοκίνδυνη (όπως με τον Μπερλουσκόνι).
Ομως η νίκη δεν ανήκει ούτε στον Μόντι ούτε στον Μπερλουσκόνι. Το Δημοκρατικό Κόμμα, υπό τον προσγειωμένο πολιτικό Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι, θα είναι θεωρητικά η μεγαλύτερη δύναμη μετά τις εκλογές. Στη δεύτερη θέση θα μπορούσε να ακολουθεί ένα κίνημα που είναι τουλάχιστον τόσο απρόβλεπτο όσο ο Μπερλουσκόνι: το κίνημα διαμαρτυρίας του Μπέπε Γκρίλο, που διακατέχεται από ευρωσκεπτικισμό.
Οι προβλέψεις αυτές φέρνουν τα 47 εκατομμύρια Ιταλών ψηφοφόρων ενώπιον μιας πρωτόγνωρης κατάστασης: Οι πολίτες πρέπει αυτήν τη φορά να αποφασίσουν υπέρ ή κατά μιας νέας πολιτικής κουλτούρας. Δεν πρόκειται πλέον για μια επιλογή ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξιά. Για πρώτη φορά με τον Μόντι οι πολίτες που δεν ήθελαν να ψηφίσουν την Αριστερά έχουν μια εναλλακτική στον Μπερλουσκόνι. Και το κίνημα του Γκρίλο δεν έχει σχέση με τον διχασμό μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς, καθώς οι θέσεις του αντίκεινται σε όλο το παλαιό πολιτικό φάσμα. Υπάρχει και άλλος ένας λόγος που φέρνει αντιμέτωπες διαφορετικές πολιτικές κουλτούρες: ο λαϊκισμός και η προσωπολατρία κόντρα στο πρόγραμμα και το κόμμα. Από τη μία είναι ο Μπερλουσκόνι, ο παλιός λαϊκιστής και πανίσχυρος ηγέτης του κόμματός του... Ο Μόντι και ο Μπερσάνι αντιθέτως αποφεύγουν συνειδητά ό,τι θυμίζει λαϊκιστικές υποσχέσεις... Μέσα στην αβεβαιότητα που συνεπάγεται, η αλλαγή προσώπων στην ιταλική πολιτική είναι η μεγάλη ευκαιρία αυτών των εκλογών.
* Αρθρο του Αντρέα Μπάχσταϊν στην εφημερίδα «Sueddeutsche Zeitung»
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου