Σενάρια για μετεκλογικές συμμαχίες στην Ισπανία--Λίγο πριν το τέλος του δικομματισμού η Ισπανία

Θα τα καταφέρουν τα παραδοσιακά κόμματα; Ή θα αναγκαστούν να μοιραστούν την εξουσία με τους νέους πολιτικούς σχηματισμούς; Οι εκλογές της Κυριακής φαίνεται πως θα ταράξουν τις πολιτικές ισορροπίες στην Ισπανία.

Ήταν μία από τις πιο σκληρές προεκλογικές περιόδους που έχει ζήσει η χώρα μέχρι σήμερα. Ουκ ολίγες φορές προχώρησαν οι υποψήφιοι των τεσσάρων σημαντικότερων κομμάτων σε προσωπικές επιθέσεις. Αποφεύγοντας με αυτόν το τρόπο να αγγίξουν τις υποσχέσεις που είχαν δώσει στις αρχές του προεκλογικού αγώνα. Χαρακτηριστική υπήρξε η έντονη λεκτική αντιπαράθεση ανάμεσα στον πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι και τον αντίπαλό του από τους Σοσιαλιστές Πέδρο Σάντσες στο τηλεοπτικό ντιμπέιτ της περασμένης Δευτέρας.
Ωστόσο η έκβαση της κούρσας είναι ακόμη άδηλη. Γύρω στο 40% των πολιτών δηλώνουν αναποφάσιστοι. Το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) του Ραχόι ίσως να τερματίσει πρώτο, ωστόσο οι εκτιμήσεις λένε ότι ο ισπανός πρωθυπουργός δεν θα καταφέρει να ξανακυβερνήσει χωρίς την υποστήριξη βουλευτών από άλλα κόμματα.
Στην απέναντι όχθη βρίσκονται οι Σοσιαλιστές, οι οποίοι μαζί με το Λαϊκό Κόμμα κυριαρχούν στην πολιτική σκηνή της χώρας μετά τον θάνατο του δικτάτορα Φράνκο το 1975. Με τον 43χρονο Πέδρο Σάντσες επικεφαλής θέλουν να αφήσουν πίσω τον 60χρονο Μαριάνο Ραχόι στην κούρσα για την εξουσία.
Από την άλλη πλευρά τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί στην πολιτική σκηνή της Ισπανίας νέες δυνάμεις. Τόσο ο επικεφαλής του αριστερού κόμματος Podemos (Μπορούμε) Πάμπλο Ινγκλέσιας όσο και ο επικεφαλής του νέου φιλελεύθερου κόμματος διαμαρτυρίας Ciudadanos (Πολίτες) Αλμπέρτ Ριβέρα διεκδικούν δυναμικά έναν ρόλο στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Ο πρώτος επαγγέλλεται κοινωνικά μέτρα που θα ευνοούν τους αδύναμους, ενώ ο δεύτερος υπόσχεται έναν σκληρό αγώνα ενάντια στη διαφθορά.
Ραχόι: Η χώρα δεν μπορεί να αντέξει μια «ρώσικη ρουλέτα»

Οι Ραχόι και Σάντσες στο ντιμπέιτ της περασμένης Δευτέρας

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν ωστόσο προβάδισμα στον Ραχόι με 25%, ενώ για τα άλλα τρία κόμματα προβλέπουν ποσοστά στης τάξεως του 20%. Ωστόσο για τους περισσότερους Ισπανούς τα παραδοσιακά κόμματα δεν είναι σε θέση να δώσουν λύσεις στα προβλήματα της χώρας. Η κυβέρνηση Ραχόι ήρθε αντιμέτωπη από το 2011 με δύο μεγάλα προβλήματα: τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και τα σκάνδαλα διαφθοράς, στα οποία ενεπλάκησαν έμπιστοι του πρωθυπουργού. Από ανάλογα σκάνδαλα και αποτυχίες τα δύο νέα κόμματα δεν επισκιάζονται – τουλάχιστον προς το παρόν.
Από την πλευρά του ωστόσο ο ισπανός πρωθυπουργός προειδοποίησε στο κλείσιμο της προεκλογικής του εκστρατείας την Παρασκευή ότι μόνο μια νίκη του κόμματός του θα μπορούσε να εξασφαλίσει ισορροπία και σταθερότητα στη χώρα. Η εναλλακτική θα ήταν ένας ευρύς κυβερνητικός συνασπισμός μεταξύ οκτώ ή εννέα κομμάτων, ο οποίος θα οδηγούσε τη χώρα στη διάλυση, εξήγησε ο Ραχόι, προειδοποιώντας ότι η χώρα δεν μπορεί να αντέξει μια πολιτική «ρώσικη ρουλέτα».
Ένα ερώτημα το οποίο μένει ωστόσο ακόμη ανοιχτό, και θα απαντηθεί φυσικά μόνο μετά τις εκλογές, είναι ποιες συμμαχίες θα προκύψουν στην ισπανική βουλή. Κάποιοι θεωρούν ότι το αριστερό Podemos και το κόμμα διαμαρτυρίας Ciudadanos έχουν συνάψει κρυφή συμφωνία για να ρίξουν τον Ραχόι από τον πρωθυπουργικό θρόνο. Άλλοι μιλούν για συνασπισμό του Ciudadanos με το Λαϊκό Κόμμα, αν και ο Αλμπέρτ Ριβέρα έχει ξεκαθαρίσει ότι το κόμμα του δεν πρόκειται να υποστηρίξει ούτε τους συντηρητικούς ούτε τους σοσιαλιστές.
Μάρτιν Ντέλφιν/ Δημήτρης Ελευθεράκης

Ιδιαίτερα αμφίρροπη η προεκλογική μάχη

Μπορεί ο επικεφαλής του Podemos Πάμπλο Ινγκλέσιας να ήταν ο νικητής του πρώτου ντιμπέιτ, εντούτοις το κόμμα του δεν αναμένεται να κάνει την μεγάλη έκπληξη στις εκλογές. Τρία κόμματα δίνουν μάχη για την πρωτιά.

O επικεφαλής του αριστερού κόμματος Podemos Πάμπλο Ινγκλέσιας είναι ο νικητής του πρώτου ντιμπέιτ ενόψει των εκλογών της 20ης Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με διαδικτυακή δημοσκόπηση της εφημερίδας El Pais που διοργάνωσε και την αναμέτρηση των υποψηφίων, ο 37χρονος καθηγητής πολιτικής επιστήμης αναδείχθηκε στην πρώτη θέση, αποσπώντας το 47 % των θετικών ψήφων.
Απών από το χθεσινό, πρώτο ντιμπέιτ ήταν ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι που επικρίθηκε μάλιστα γι΄αυτό το λόγο έντονα από τους πολιτικούς του αντιπάλους. Χαρακτηριστικό ήταν το στιγμιότυπο όταν η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από τη διαφθορά και ο Ιγκλέσιας κοίταξε με ένα ιδιαίτερα περιφρονητικό βλέμμα την κενή θέση του Ραχόι. Υπενθυμίζεται ότι το Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) του ισπανού πρωθυπουργού συγκλονίζεται το τελευταίο διάστημα από σειρά σκανδάλων διαφθοράς.
Ιγκλέσιας και Ριβέρα κατά της «παλιάς πολιτικής»

O επικεφαλής του αριστερού κόμματος Podemos Πάμπλο Ινγκλέσιας είναι ο νικητής του πρώτου ντιμπέιτ ενόψει των εκλογών της 20ης Δεκεμβρίου

Κατά τη διάρκεια της δίωρης σχεδόν αναμέτρησης, τόσο ο αρχηγός των Podemos (Μπορούμε) όσο και ο επικεφαλής του νέου, φιλελεύθερου κόμματος διαμαρτυρίας Ciudadanos (Πολίτες) Αλμπέρτ Ριβέρα επέκριναν σφοδρά την «παλιά πολιτική» του πρωθυπουργού Ραχόι και των Σοσιαλιστών του Πέδρο Σάντσες (PSOE). Την ίδια ώρα o Πάμπλο Ιγκλέσιας επέρριψε στον Αλμπέτ Ριβέρα, ότι τον μιμείται. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο χθεσινό ντιμπέιτ ο αρχηγός των Ciudadanos συγκέντρωσε το 29 % των προτιμήσεων ενώ ο υποψήφιος των Σοσιαλιστών Σάντσες το 24 %.
Σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις ισπανών δημοσκόπων πάντως, η μάχη της 20ης Δεκεμβρίου αναμένεται να κριθεί στο νήμα, με τρία συνολικά κόμματα να διεκδικούν με αξιώσεις την πρωτιά. Βάσει της τελευταίας δημοσκόπησης που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή από την El Pais, λαμβάνοντας 22,7 % στην πρόθεση ψήφου, το Λαϊκό Κόμμα του νυν πρωθυπουργού Ραχόι προηγείται πλέον πολύ οριακά του φιλελεύθερου Ciudadanos και των Σοσιαλιστών του PSOE, τα οποία φέρονται να συγκεντρώνουν 22,6 % και 22,5 % αντίστοιχα.
Σταθεροποιείται το Ciudadanos

Δεξιά ο επικεφαλής του νέου, φιλελεύθερου κόμματος διαμαρτυρίας Ciudadanos (Πολίτες) Αλμπέρτ Ριβέρα

Σε σχέση με την τελευταία δημοσκόπηση που διενεργήθηκε στις αρχές Νοεμβρίου από την El Pais και το ινστιτούτο δημοσκοπήσεων Metroscopia, το Ciudadanos κατάφερε να σταθεροποιήσει τα υψηλά ποσοστά του και να κερδίσει μάλιστα 0,1 ποσοστιαία μονάδα. Αντιθέτως, το ΡΡ έχασε 0,8 % την ώρα που οι Σοσιαλιστές είδαν τα ποσοστά τους να βελτιώνονται κατά 1,5 ποσοστιαίες μονάδες.
Το Podemos του Πάμπλο Ιγκλέσιας, και μετά τις πτωτικές τάσεις που εμφάνιζε όλους τους προηγούμενους μήνες, κατάφερε εν τω μεταξύ να βελτιώσει τα ποσοστά του, λαμβάνοντας 17,1 % στην πρόθεση ψήφου από 14 % που συγκέντρωνε στις αρχές του μήνα. Βάσει αυτών των ποσοστών το αδελφό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να αποσπάσει την τέταρτη θέση.
Κώστας Συμεωνίδης (dpa)

Λίγο πριν το τέλος του δικομματισμού η Ισπανία

Η Ισπανία βρίσκεται ενώπιον πολιτικού σεισμού. Όλα δείχνουν ότι οι βουλευτικές εκλογές της Κυριακής θα σημάνουν το τέλος του δικομματισμού. Η οικονομική κρίση ανέδειξε τα τελευταία χρόνια διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις.

Από τη βαθμιαία μετάβαση της Ισπανίας στην Δημοκρατία μετά το θάνατο του δικτάτορα Φράνκο στα μέσα της δεκαετίας του ΄70 στην πολιτική σκηνή της χώρας κυριάρχησαν δύο κόμματα, τα οποία εναλλάσσονταν στην εξουσία. Και ακριβώς γι' αυτό το λόγο θεωρείται ότι συντηρητικοί και σοσιαλιστές ευθύνονται εξίσου για την οικονομική κρίση και τα κάθε λογής οικονομικά σκάνδαλα. Αν και η Ισπανία επιστρέφει αργά αλλά σταθερά στην ανάπτυξη, η ανεργία παραμένει σε επίπεδα άνω του 20% και πολλοί είναι εκείνοι που πλήττονται από τις επιπτώσεις των σκληρών μέτρων λιτότητας που εφαρμόζει εδώ και χρόνια η κυβέρνηση.
Με βάση αυτά τα δεδομένα εξηγούνται σε μεγάλο βαθμό οι επιτυχίες του αριστερού κινήματος Podemos στις περιφερειακές εκλογές του Μαΐου. Το κόμμα, που θεωρείται συγγενές με τον ΣΥΡΙΖΑ, και ο πρόεδρός του Πάμπλο Ινγκλέσιας έχουν μια ξεκάθαρη στάση κατά της φιλελεύθερης πολιτικής. Σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις όμως, οι Ciudadanos του Αλμπέρτ Ριβιέρα προηγούνται των Podemos του Πάμπλο Ινγκλέσιας.
H εκλογική αναμέτρηση θα κριθεί στο νήμα

Στην τρίτη ή ακόμα και στην τέταρτη των δημοσκοπήσεων οι Podemos

Για πολλούς πολιτικούς αναλυτές η έκβαση των εκλογών παραμένει ανοιχτή. Δεν γνωρίζουμε μέχρι ποιο βαθμό οι δημοσκοπήσεις αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα, παραδέχεται μερικά μόλις εικοσιτετράωρα πριν την προσέλευση των Ισπανών στις κάλπες, ο Χοσέ Πάμπλο Φεραντίθ από το ινστιτούτο δημοσκοπήσεων Metroscopia. Προφανώς και επειδή το ποσοστό των αναποφάσιστων αγγίζει το 25%. Όλα πάντως δείχνουν πως η εκλογική μάχη της Κυριακής θα κριθεί στο νήμα. Δημοσκόπηση της Δευτέρας δίνει την πρωτιά στους συντηρητικούς με 25,3%-29,9%, ενώ στην δεύτερη θέση έρχονται οι σοσιαλιστές με 21%-22%. Το κόμμα Ciudadanos που κατείχε μέχρι πρόσφατα τη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις καταλαμβάνει πλέον την τρίτη με ποσοστό 18%-19,6%. Αμέσως μετά ακολουθεί το κίνημα Podemos με 17%-19,1%.
Κατά συνέπεια είναι πολύ πιθανός ο σχηματισμός κυβέρνησης συνασπισμού ή κυβέρνησης μειοψηφίας με στήριξη άλλων κομμάτων. Ο φιλελεύθερος Αλμπέρτ Ριβέρα ανακοίνωσε πάντως ότι θα αρνηθεί να στηρίξει μια κυβέρνηση μειοψηφίας, ενώ οι Podemos έχουν αποκλείσει εκ των προτέρων την στήριξη μιας κυβέρνησης με πρωθυπουργό τον Μαριάνο Ραχόι. Δεν είναι λίγοι αυτοί που προβλέπουν πολιτικές συνθήκες παρόμοιες με της Ιταλίας των περασμένων δεκαετιών. Ο Μαριάνο Ραχόι πάντως στηρίζει τον προεκλογικό του αγώνα στα συνθήματα «πείρα» και «ασφάλεια», αποκλείοντας παράλληλα κατηγορηματικά την απόσχιση της Καταλονίας. Την ίδια στιγμή υπόσχεται φοροαπαλλαγές, 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας μέχρι το 2020, αλλά και ένα μπόνους μέχρι να κλείσει η χρονιά στους δημοσίους υπαλλήλους, των οποίων, ας σημειωθεί, από το 2010 έχουν παγώσει οι μισθοί.
Afp / Στέφανος Γεωργακόπουλος