Το θεατρικό έργο τιτλοφορείται «Μασόνος Κομμουνιστής Εβραίος» («Mas-kom-yah» στα τουρκικά) και διηγείται την ιστορία ενός ισλαμιστή Τούρκου επιχειρηματία που βλέπει τον υιό του να διαφθείρεται από τα ευρωπαϊκά ιδεώδη και τους σιωνιστές.
Σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής της εν λόγω παράστασης... ένας νέος ονόματι Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πρόεδρος τότε της νεολαίας των ισλαμιστών.
Πίσω στο παρόν, περίπου τέσσερις δεκαετίες μετά, ο Ερντογάν βρίσκεται πια ως σουλτάνος της «νέας Τουρκίας» να πρωταγωνιστεί σε ένα όργιο κρατικής προπαγάνδας που εξακολουθεί να στοχοποιεί «τους κακούς μασόνους, κομμουνιστές και Εβραίους», λαμβάνοντας μεταξύ άλλων και τη μορφή τηλεοπτικών σίριαλ. Δημοφιλείς όχι μόνο εντός αλλά και εκτός της χώρας, οι τουρκικές τηλεοπτικές σειρές επαναπροσεγγίζουν την ιστορία με αναθεωρητική-συνωμοσιολογική ματιά, προβάλλοντας ένα «εθνικό» αφήγημα που ταυτίζεται πλήρως με το νεο-οθωμανικό αφήγημα Ερντογάν περί «κακών Ευρωπαίων που θέλουν να βλάψουν την Τουρκία» και «επαπειλούμενων οθωμανικών μεγαλείων που αξίζουν αποκατάστασης». «Εάν αυτοί (σ.σ. οι εξωτερικοί εχθροί) έχουν σχέδιο, έχει και ο Θεός (σ.σ. Μωάμεθ) σχέδιο». Η φράση έχει ειπωθεί κατ' επανάληψη από τον Ερντογάν.
Την ίδια φράση έμελλε ωστόσο να εκστομίσει προσφάτως, διόλου τυχαία, και ο τηλεοπτικός... σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ Β΄, από το πλατό του τηλεοπτικού σίριαλ «Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας» («Payitaht Abdulhamid» στα τουρκικά).
Το αφήγημα
Ο λόγος για μια σειρά που ξεκίνησε να προβάλλεται στη γειτονική χώρα (στο κρατικό «TRT 1») μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο σε εβδομαδιαία... τρίωρα επεισόδια, γνωρίζοντας μάλιστα μεγάλη επιτυχία. Θέμα της, η ζωή του Αμπντούλ Χαμίτ του Δεύτερου, του (όχι τυπικά αλλά επί της ουσίας) τελευταίου σουλτάνου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τον οποίο ανέτρεψαν οι Νεότουρκοι το 1909. Ο πραγματικός Αμπντούλ Χαμίτ ο Δεύτερος έχει μείνει στην ιστορία ως ένας πανισλαμιστής ηγέτης (θιασώτης της υπαγωγής όλων των μουσουλμάνων σε ένα χαλιφάτο) που σφαγίασε εκατοντάδες χιλιάδες Αρμένιους και Ασσύριους στα τέλη του 19ου αιώνα. Είχε μάλιστα περάσει και ένα διάστημα φυλακισμένος στη Θεσσαλονίκη.
Ο σύγχρονος τηλεοπτικός Αμπντούλ Χαμίτ από την άλλη τυχαίνει να είναι αντιθέτως ένας «θαυμάσιος» σουλτάνος με πολλούς και κακούς εχθρούς, κυρίως εξωτερικούς και αλλόθρησκους. Οι Εβραίοι (που είναι όλοι τους σιωνιστές εάν πιστέψουμε το τουρκικό αφήγημα), οι Βρετανοί, οι Ευρωπαίοι, η καθολική εκκλησία, οι σοσιαλιστές, οι Νεότουρκοι (ως πρόγονοι των κεμαλιστών με τους οποίους είναι σε κόντρα ο Ερντογάν), οι θρησκευτικές μειονότητες, οι άθεοι... εμφανίζονται όλοι (με «χειρότερους» τους Εβραίους) να θέλουν το κακό της Τουρκίας στο σύμπαν της σειράς «Payitaht Abdulhamid».
Το συγκεκριμένο σίριαλ, αν και έμπλεο στοιχείων μυθοπλασίας, διαφημίζεται μάλιστα ως ιστορικά αξιόπιστο, με την παραγωγή να επαναλαμβάνει στην αρχή κάθε επεισοδίου ότι η σειρά «βασίζεται σε πραγματικά ιστορικά γεγονότα».
Στα πλατό
Η ομάδα παραγωγής εμφανίζεται να έχει, μάλιστα, στρατολογήσει ακόμη και έναν απόγονο του Αμπντούλ Χαμίτ ως σύμβουλο επί ιστορικών θεμάτων, όπως σημειώνεται σε άρθρο της εφημερίδας «The Washington Post» (άρθρο άκρως επικριτικό για το καθεστώς Ερντογάν που δημοσιεύτηκε μόλις λίγες ώρες πριν την έλευση του Τούρκου προέδρου στις ΗΠΑ). Η ιστορικότητα, ωστόσο, όσων προβάλλονται (ειδικά σε βάρος των αρχετυπικά «κακών» Εβραίων) θυμίζουν περισσότερο θεωρίες συνωμοσίας (θεωρίες όπως εκείνη που θέλει ακόμη και τον Μουσταφά Κεμάλ να έχει εβραϊκή καταγωγή).
Η ισλαμοσυντηρητική τουρκική κυβέρνηση φυσικά δεν ενοχλείται. Κάθε άλλο μάλιστα. Τα μηνύματα της σειράς ταιριάζουν άλλωστε πλήρως με τη ρητορική Ερντογάν απέναντι στους «κακούς Δυτικούς» καθώς και με τις τάσεις αποδόμησης της κληρονομιάς των Κεμάλ και Ινονού από το νέο ισλαμοσυντηρητικό κατεστημένο.
Ο αντιπρόεδρος Νουμάν Κουρτουλμούς βρέθηκε τον Φεβρουάριο στα γυρίσματα της σειράς που «φωτίζει τη ζωή του Αμπντούλ Χαμίτ με τρόπο αντικειμενικό», όπως δήλωσε χαρακτηριστικά. Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προχώρησε μάλιστα ακόμη παραπέρα όταν δήλωσε προ εβδομάδων ότι όσα κάνει η Δύση στην εν λόγω τηλεοπτική σειρά ενάντια στον σουλτάνο, τα κάνει και σήμερα ενάντια στην Αγκυρα. «Οι ίδιες σκευωρίες λαμβάνουν χώρα και σήμερα ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. Η Δύση κάνει τα ίδια και σε εμάς. Μόνο η εποχή και οι πρωταγωνιστές είναι διαφορετικοί», είχε δηλώσει στα μέσα Απριλίου ο ίδιος ο Ερντογάν, το περιβάλλον του οποίου εμφανίζεται μάλιστα να έχει στενούς δεσμούς και με τους παραγωγούς «Του Τελευταίου Αυτοκράτορα».
Η φωνή του...προέδρου
Σύμφωνα με πληροφορίες στα τουρκικά μίντια, η τουρκική προεδρία έχει ζητήσει από την παραγωγή να βάλει στο στόμα του τηλεοπτικού σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ Β' και φράσεις που χρησιμοποιεί ο ίδιος ο Ερντογάν, έτσι... για να δημιουργούνται οι κατάλληλοι συνειρμοί στο υποσυνείδητο του φιλοθεάμονος κοινού.
Μπίζνες πίσω από τις κάμερες
Η επιχειρηματική σχέση των παραγωγών με τον σουλτάνο τζούνιορ
Δύο 40άρηδες με σπουδές στις ΗΠΑ και αμερικανικές διασυνδέσεις, ο Γιουσούφ Εσενκάλ και ο Σερντάρ Ογκρέτιτζι, εμφανίζονται ως βασικές κινητήριες δυνάμεις πίσω από την τηλεοπτική-κινηματογραφική μηχανή προπαγάνδας του ισλαμοσυντηρητικού τουρκικού καθεστώτος. Το σίριαλ «Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας» («Payitaht Abdulhamid» στα τουρκικά) με θέμα τη ζωή του αιμοσταγούς σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ του Δεύτερου, που προβάλλεται πλέον στο κρατικό κανάλι «TRT 1», αποτελεί δική τους παραγωγή. Δική τους παραγωγή ήταν και η τηλεοπτική σειρά «Filinta» του 2014, που επίσης περιστρεφόταν γύρω από την κεντρική ιδέα της ηρωικής υπεράσπισης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ενάντια στο «κακό».
Διόλου τυχαία, οι εν λόγω κύριοι εμφανίζονται να ποζάρουν σε φωτογραφίες δίπλα στον ίδιο τον Ερντογάν και τη σύζυγό του, να επισκέπτονται το προεδρικό μέγαρο στην Αγκυρα, να συναγελάζονται με υπουργούς της κυβέρνησης (τον αντιπρόεδρο Νουμάν Κουρτουλμούς εν προκειμένω) σε κοινωνικές εκδηλώσεις κ.α. Ο Ερντογάν είχε μάλιστα τον Απρίλιο του 2015 επισκεφτεί τα γυρίσματα της σειράς «Filinta», συγχαίροντας δημοσίως όλους τους συντελεστές για την «εξαιρετική δουλειά τους». Είχε μάλιστα τότε κάνει και ειδική μνεία στους παραγωγούς.
Λύνει και δένει
Η σχέση, ωστόσο, της οικογένειας Ερντογάν με το εν λόγω τηλεοπτικό-κινηματογραφικό δίδυμο φαίνεται να ξεκινάει όχι από τον πατέρα αλλά από τον υιό Μπιλάλ Ερντογάν. Δημοσιεύματα θέλουν τον 36χρονο Μπιλάλ να έχει κάνει στο παρελθόν μπίζνες με το στενό περιβάλλον του Γιουσούφ Εσενκάλ. Ο Μπιλάλ Ερντογάν εμφανίζεται επίσης να λύνει και να δένει στο κρατικό τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο TRT, όπου διόλου τυχαία έχουν προβληθεί όλες οι τηλεοπτικές παραγωγές των Γιουσούφ Εσενκάλ και ο Σερντάρ Ογκρέτιτζι.
Ολες οι μέχρι τώρα δουλειές των εν λόγω παραγωγών ακολουθούν ένα συγκεκριμένο μοτίβο... ιστορικού αναθεωρητισμού. Προπαγανδίζουν, πιο συγκεκριμένα, μια άλλη ανάγνωση της ιστορίας, στην προσπάθεια προφανώς να σβήσουν τα εγκλήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και να εξιδανικεύσουν το οθωμανικό παρελθόν. Σε ακριβώς αυτό το πλαίσιο, η σειρά «Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας» («Payitaht Abdulhamid») επιλέγει να προβάλλει τον αιμοσταγή σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Β' ως «αγνό» και «άμεμπτο», περιβάλλοντας μάλιστα την εν λόγω «αγνότητα» με όρους «ιστορικής αλήθειας». Εκεί, ωστόσο, όπου ο τουρκικός αναθεωρητισμός χτυπάει κόκκινο είναι όχι στη μικρή αλλά στη μεγάλη οθόνη με την υπογραφή και πάλι των Γιουσούφ Εσενκάλ και ο Σερντάρ Ογκρέτιτζι.
Οι εν λόγω κύριοι έκαναν προσφάτως το πέρασμα στο Χόλιγουντ αναλαμβάνοντας την παραγωγή της ταινίας «Ο Οθωμανός Υπολοχαγός» («The Ottoman Lieutenant») που βγήκε τον περασμένο Μάρτιο στις αμερικανικές αίθουσες. Ο λόγος για ένα φιλμ που παρουσιάζει τη Γενοκτονία των Αρμενίων όπως ακριβώς τη θέλει ο Ερντογάν, δηλαδή όχι ως γενοκτονία αλλά ως ένα ατυχές, πλην αναπόφευκτο συμβάν στο πλαίσιο ενός πολέμου που έβλαψε το ίδιο Αρμενίους και Τούρκους το 1915 (όπως είχε γράψει τον περασμένο Μάρτιο το «Εθνος της Κυριακής» σε δημοσίευμα με τον τίτλο «Σάλος για την τουρκική προπαγάνδα made in Hollywood»).
Είναι προφανές δε ότι η εν λόγω ταινία γυρίστηκε με προπαγανδιστική στόχευση, για να κοντράρει το αμερικανικό φιλμ «Η υπόσχεση» («The Promise») που αναδεικνύει ως γενοκτονία τη Γενοκτονία των Αρμενίων και κυκλοφόρησε την ίδια περίοδο στις ΗΠΑ (θέμα που είχε επίσης αναδείξει το «Εθνος της Κυριακής» τον περασμένο Απρίλιο).
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ
gskafidas@pegasus.gr
Πηγη
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου