Η κάνναβη, «το δώρο των θεών», ως φάρμακο απ’ το 3000 π.Χ. έως το Μεσαίωνα

Η ιαματική αξία της κάνναβης στη λαϊκή ιατρική σπάνια διαχωρίστηκε από τις παραισθησιογόνες ιδιότητές της.

Η αρχαιότερη αναφορά σ΄ αυτήν τη χρήση είναι πέντε χιλιάδων χρόνων παλιά και προέρχεται από την Κίνα όπου ο αυτοκρατορικός βοτανολόγος Σεν Νουνγκ (Shen Nung) σύστηνε την κάνναβη για τη θεραπεία της ελονοσίας, της μπέρι-μπέρι, της δυσκοιλιότητας, των ρευματικών πόνων, της αφηρημάδας και των διαταραχών της γυναικείας περιόδου.


[To δεύτερο από τη σειρά των άρθρων μας για την ιστορία του φυτού. Διαβάστε εδώ το πρώτο μέρος]

Το «δώρο των θεών» χρησιμοποιήθηκε πλατύτερα ως θεραπευτική μέθοδος στην Ινδία: έλεγαν πως δίνει ζωή στο μυαλό, μακραίνει τη ζωή, βελτιώνει την κρίση, κατεβάζει τον πυρετό, φέρνει ύπνο, θεραπεύει τη δυσεντερία.Λόγω των ψυχοτρόπων ιδιοτήτων της, η κάνναβη έχαιρε μεγαλύτερης εκτίμησης απ΄ ό,τι τα φάρμακα που δρούσαν μόνον στο σώμα. Αναφέρεται, λοιπόν, σε πολλά αρχαία ινδικά ιατρικά συγγράμματα: στο έργο Σουσρούτα (Sushruta) διαβάζουμε ότι γιάτρευε τη λέπρα.

Στο Μπαραπρακάσα (Bharaprakasha) του 1600 π.Χ. περιγράφεται ως αντιφλεγμονώδης, ανακουφιστική του στομαχιού και ιαματική της χολής ενώ συνιστάται για την όρεξη, τη χώνεψη και τη βελτίωση της φωνής

Το φάσμα των ιαματικών χρήσεων της κάνναβης στην Ινδία απλώνεται από τη γιατρειά της πιτυρίδας, των πονοκεφάλων και της μανίας, ως την ευεργετική επίδραση που υποτίθεται πως έχει στα αφροδίσια νοσήματα, στο άσθμα,στους πόνους των αυτιών και την πολιομυελίτιδα.

H Αιγύπτια θεά Seshat, θεά των βιβλιοθηκών της γνώσης και της γεωμετρίας

Όπως διαβάζουμε στα «Γεωπονικά» του Κασσιανού Βάσου (τα έγραψε κατ’ εντολήν του Κων. Πορφυρογέννητου), «το καννάβι προκόβει στα βαθουλά μέρη που έχουν διαρκώς υγρασία», ενώ συστήνει να σπέρνεται στις 7 Απριλίου.
Από την κάνναβη οι Βυζαντινοί έφτιαχναν πολλά πράγματα, ενώ «το χόρτο» το χρησιμοποιούσαν ως φάρμακο και μάλιστα συνιστούσαν τις κορφάδες (φούντες) ως φάρμακο κατά του αλκοολισμού, που ήταν μια από τις χειρότερες πληγές της αυτοκρατορίας.
Το 1542 στη Βασιλεία της Ελβετίας, ο βοτανολόγος Leonard Fuks δημοσίευσε ένα κλασικό σχέδιο του φυτού, ενώ την ίδια περίοδο στη Γαλλία ο Φρανσουά Ραμπελαί (1490 – 1553) στο βιβλίο του «Πανταγκρουέλ» έδωσε λεπτομερή περιγραφή των επιδράσεών του.
Στη Ρωσία, την Πολωνία και τη Λιθουανία οι αγρότες ανέπνεαν καπνούς από καιόμενες κορφάδες θηλυκών φυτών για να κατευνάσουν τον πονόδοντο.
Η παραδοσιακή μεσαιωνική ιατρική στην Ανατολική Ευρώπη περιελάμβανε ακόμη τη χρήση του χόρτου για καταστολή των πυρετών, των φλεγμονών και των οιδημάτων των αρθρώσεων, καθώς και στη διευκόλυνση του τοκετού.

Ο Μεσαίωνας της κάνναβης

Ο γιατρός και βοτανολόγος Leonhart Fuchs, πορτραίτο του Heinrich Füllmaurer το 1541

Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα και των νεώτερων χρόνων το «ιερό χόρτο» ήταν γνωστό σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο, όπου χρησιμοποιούνταν ως διατροφικό, θεραπευτικό ή ευφορικό μέσο, ως πρώτη ύλη για την παραγωγή ρουχισμού, σχοινιών, πανιών, ειδών αλιείας, ενώ παράλληλα ήταν βασικό συστατικό στα εργαστήρια αλχημείας και στις μαγικο-θρησκευτικές τελετές.
Στη Μεσαιωνική Ευρώπη η κάνναβη δεν πρέπει να χρησιμοποιήθηκε για τις ψυχοτρόπες ιδιότητές της, όμως την είχαν σε εκτίμηση για τις θεραπευτικές της ιδιότητες, που τις αναφέρουν και γιατροί της αρχαιότητας, όπως ο Διοσκουρίδης και ο Γαληνός.
Οι μεσαιωνικοί βοτανολόγοι έκαναν διάκριση ανάμεσα στην καλλιεργημένη και την άγρια κάνναβη και συνιστούσαν τη δεύτερη για τη θεραπεία όγκων, ενώ την πρώτη για φάρμακο διαφόρων ασθενειών, από τον βήχα μέχρι τον τέτανο. Προειδοποιούσαν, όμως, ότι μπορεί να προκαλέσει στειρότητα στους άντρες, «ξεραίνοντας το σπέρμα τους», αλλά και να σταματήσει το γάλα των γυναικών που θήλαζαν.
Οι Αραβες Ασασίνοι του 11ου αιώνα υποτίθεται βάδιζαν αδίστακτα κατά των αντιπάλων τους υπό την επιρροή μιας ουσίας που έβγαινε από το φυτό αυτό, οι εμπειρικοί γιατροί τη χρησιμοποίησαν για κάθε είδους ασθένεια.

Πηγές – Διαβάστε Περισσότερα:
 Cannabis News Gr: Η κάνναβη στον Ηρόδοτο και το Δημόκριτο
Παυσανίου «Ηλιακά», εκδοτική Αθηνών.
Γιώργου Καράμπελα «Το Ιερό Χόρτο», εκδ. Οξύ.
Λίνα Γιάνναρου, «Καθημερινή», 9.7.2005.
Δ. Γαλάνης – Νικ. Καραγιάννης, «Το Βήμα», 9.8.1998.
Κουκουλές Φαίδων, «Βυζαντινών βίος και πολιτισμός», επανέκδ. Παπαζήσης.
Ι. Πασσάς, Η αληθινή προϊστορία, «Τα Ορφικά», εκδ. Ήλιος.
Βιβλίο «Canavaccio / Κείμενα περί της ηδονιστικής δρόγης»
Πάρης Πέτρας, Κάνναβις: Ιερή και αναθεματισμένη, Περιοδικό Όριον

Tags: ιστορία της κάνναβης