Παταγονία: Η γη των αιώνιων παγετώνων

Στην Παταγονία συνειδητοποιείς ότι τα ταξιδιωτικά σου βήματα έχουν τελειώσει - έχεις φτάσει στην άκρη της Γης. Ο Νότιος Πόλος βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής, ενώ το σκληρό τοπίο και η βασανιστική..
μοναξιά της παταγονικής γης ενισχύουν κατακόρυφα την αίσθηση του οριακού προορισμού.

Aπεραντοσύνη: η πιο κατάλληλη λέξη για να περιγράψεις το μεγάλο κενό του χάρτη -πρόκειται για μια, κατά το πλείστον, επίπεδη περιοχή 1.000.000 τετρ. χλμ. στο νοτιότερο χερσαίο άκρο της αμερικανικής ηπείρου.
Μοναξιά: άλλη λέξη δεν υπάρχει για να υπογραμμίσεις τη σκληρή πραγματικότητα αυτής της αραιοκατοικημένης έκτασης, αφού αριθμεί μόλις 1,9 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.
Μοναδικότητα: η λέξη-κλειδί για ένα από τα τελευταία παρθένα μέρη του πλανήτη, με πανέμορφα αυθεντικά τοπία που αποπνέουν ηρεμία και γαλήνη.
Ελευθερία: μόνο τούτη η λέξη εκφράζει απόλυτα το συναίσθημα που νιώθεις ταξιδεύοντας σ' αυτόν τον απομακρυσμένο τόπο.
Παταγονία: από την ισπανική λέξη "patagon", τη χρησιμοποίησε αρχικά ο Πορτογάλος θαλασσοπόρος-εξερευνητής Μαγγελάνος (1520) για να περιγράψει τους γιγαντόσωμους Ινδιάνους Tehuelche που κατοικούσαν στη νοτιότερη εσχατιά της αμερικανικής γης.
Για αρκετούς αιώνες, οι γεωμορφολογικές ιδιαιτερότητες, οι αντίξοες κλιματολογικές συνθήκες, η επικινδυνότητα των τοπικών ινδιάνικων φυλών και οι διάφοροι μύθοι που περιέβαλαν την Παταγονία, καθυστέρησαν την εξερεύνηση και τη χαρτογράφησή της από τους Ευρωπαίους. Οι όποιες –ελάχιστες– αφηγήσεις και καταγραφές που υπήρχαν (συμπεριλαμβάνονταν κι εκείνες του Κάρολου Δαρβίνου) μιλούσαν για έναν μυθικό χώρο εξερεύνησης και αναζήτησης πέρα από τα όρια του "πολιτισμένου" κόσμου.

Αποψη της χιονισμένης Ushuaia.

Σήμερα, πέντε αιώνες μετά το πέρασμα του Πορτογάλου εξερευνητή, η Παταγονία προσδιορίζεται από τους ταξιδιώτες ως μια γεωγραφική περιοχή στα νότια της Αργεντινής και της Χιλής, όπου η έκφραση "Στην Ακρη της Γης" βρίσκει την κυριολεκτική της έννοια - το ίδιο ισχύει φυσικά και για τις λέξεις απεραντοσύνη, μοναξιά, μοναδικότητα, ελευθερία!
Ενας παράδεισος στην άκρη της γης
Ειδυλλιακές λίμνες, παγετώνες, στέπες, ορμητικά ποτάμια, νησιά και δαντελωτές ακτογραμμές αποτελούν τον φυσικό διάκοσμο της Παταγονίας, που μοιάζει με μια λεπτή φλούδα γης η οποία τελειώνει στο γεωγραφικό σημείο όπου συναντιέται ο Ειρηνικός με τον Ατλαντικό.

Νησί του καναλιού Beagle με αρκτικές φώκιες.

Τουριστικά πιο αξιοποιημένο είναι το τμήμα της Παταγονίας που ανήκει στην Αργεντινή. Περιλαμβάνει τις επαρχίες Neuquén, Rio Negro, Chubut, Santa Cruz και Tierra del Fuego, ενώ οι πόλεις Ushuaia, Rio Gallegos, Bariloche, San Julian, Comodoro Rivadavia, Rawson και Puerto Madryn είναι τα σημαντικότερα αστικά κέντρα. Λόγω της μεγάλης έκτασής της, η αργεντίνικη Παταγονία παρουσιάζει διαφορετικά οικοσυστήματα ανά γεωγραφική περιοχή, ενώ σπάνια είδη πανίδας (όπως πιγκουίνοι, θαλάσσιοι λέοντες, φώκιες, λάμα, πούμα, κόνδορες κ.ά.) βρίσκουν εδώ καταφύγιο.
Στα βόρεια της Παταγονίας απλώνονται οι πάμπες, οι απέραντες χορτολιβαδικές εκτάσεις που προσφέρονται για την εκτροφή βοοειδών –οι πάμπες αποτελούν το βασίλειο των ντόπιων αγελαδάρηδων, των περίφημων "Γκαούτσο". Στο νότιο τμήμα κυριαρχεί ένα εκνευριστικά επίπεδο ημιερημικό τοπίο στέπας, που χαρακτηρίζεται από την παρουσία χαμηλών θάμνων.

Νησί-αποικία πιγκουίνων στα νερά του καναλιού Beagle.

Αντίθετα, στα νότια και νοτιοδυτικά της Παταγονίας, καταλυτική είναι η παρουσία των Παταγονικών Ανδεων - στους πρόποδες της οροσειράς έρχονται και "ακουμπούν" οι αφιλόξενες στέπες. Ενα συναρπαστικό οικοσύστημα με αιώνιους παγετώνες, γρανιτένιες βουνοκορφές, λίμνες, δασωμένες πλαγιές, αμέτρητα νησιά και φιόρδ συνθέτουν εδώ ένα από τα ομορφότερα και πιο σαγηνευτικά τοπία του κόσμου. Στα κορυφαία αξιοθέατα της παταγονικής γης συγκαταλέγονται το Εθνικό Πάρκο των παγετώνων "Los Glaciares" στις Κορδιλλιέρες των Ανδεων (με guest star τον παγετώνα Perito Moreno) και το νησί της Γης του Πυρός, ένα κομμάτι νησιωτικής γης (μόλις 1.000 χλμ. μακριά από την Ανταρκτική) που χωρίζεται από τον υπόλοιπο ηπειρωτικό κορμό της Παταγονίας με τον πορθμό του Μαγγελάνου.
National Park "Tierra del Fuego" (Γη του Πυρός)

Ο δρόμος οδηγεί στην απεραντοσύνη της Δυτικής Παταγονίας.

Το Εθνικό Πάρκο "Tierra del Fuego" ιδρύθηκε το 1960. Εχει έκταση 630.000 εκτάρια, καλύπτει μια απόσταση περίπου 6 χλμ. κατά μήκος του καναλιού Beagle και στα αξιοθέατά του συγκαταλέγονται καταρράχτες, πυκνά δάση παγετώνες, δυο μεγάλες λίμνες (Roca, Fagnano) και δυο θαλάσσιοι κόλποι (Ensanada Bay, Lapataia Bay). Το πάρκο "Tierra del Fuego" φημίζεται για τη βιοποικιλότητά του. Διαθέτει πλούσια ενδημική χλωρίδα και ενδιαφέρουσα πανίδα, ενώ στα παγωμένα νερά του πάρκου ενδιαιτώνται τοπικές ποικιλίες ψαριών. Ο πιο ευχάριστος τρόπος να περιηγηθείτε στο πανέμορφο εθνικό πάρκο είναι το μικρό τρένο "Fin del Mundo". Ορειβασία στο όρος Fitz Roy
Με ορμητήριο τη συνοριακή κωμόπολη El Chalten, γνωστή κι ως "πρωτεύουσα του trekking" (βρίσκεται 220 χλμ. βόρεια της El Calafate), χιλιάδες ορειβάτες και πεζοπόροι εξερευνούν κάθε χρόνο το όρος Fitz Roy (3.400 μ.). Πάμπολλα πεζοπορικά και ορειβατικά μονοπάτια περνούν ανάμεσα σε δάση, λίμνες και παγετώνες και αποκαλύπτουν στους παθιασμένους φυσιολάτρες τον ορεινό παράδεισο του γρανιτένιου Fitz Roy.

Κατοικίες στα περίχωρα της πόλης Rio Gallegos.

Τα λευκά διαμάντια της Παταγονίας
Η τουριστική κωμόπολη El Calafate στη νοτιοδυτική Αργεντινή, κτισμένη στις νότιες όχθες της λίμνης Lago Argentino, αποτελεί το ορμητήριο για να εισβάλετε στον μαγευτικό κόσμο των αιώνιων παγετώνων της Παταγονίας. Σε απόσταση 80 χλμ. από την κωμόπολη εκτείνονται τα όρια του Εθνικού Πάρκου "Los Glaciares", του μεγαλύτερου και πιο γνωστού εθνικού πάρκου της Αργεντινής. Από τους 47 παγετώνες του "Los Glaciares", την παράσταση κλέβει ο περίφημος παγετώνας Perito Moreno. Εχει πλάτος 5 χλμ., ύψος 55-60 μ. και φέρει το όνομα του διάσημου Αργεντινού εξερευνητή του 19ου αιώνα και περιλαμβάνεται από το 1981 στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Οπως αναφέρει η πινακίδα, το Buenos Aires απέχει από τη χιονισμένη Ushuaia 3.040 χλμ.

Με μια πρώτη ματιά, ο παγετώνας Perito Moreno μοιάζει μ' έναν γαλάζιο τοίχο από πάγο που ξεπροβάλλει κάθετα μέσα από τη λίμνη Lago Argentino. Από τα πιο εντυπωσιακά παγωμένα ποτάμια του κόσμου, ο Perito Moreno είναι ένας "ζωντανός" παγετώνας που κυριολεκτικά προχωρεί, αφού η τεράστια μάζα του κατεβαίνει από την οροσειρά των Ανδεων μέσα στα νερά της λίμνης με ταχύτητα κίνησης 2 μ. την ημέρα.
Από μια ξύλινη πλατφόρμα που βρίσκεται σε απόσταση 200 μ. από τον παγετώνα, μπορείτε να θαυμάσετε το "λευκό διαμάντι" της Παταγονίας, το οποίο δικαιολογεί απόλυτα τον ορισμό του μοναδικού και του ανυπέρβλητου. Την απόλυτη σιωπή του υποβλητικού τοπίου διακόπτουν οι διάφοροι τριγμοί που προέρχονταν από την κίνηση των πάγων, ενώ εκκωφαντικοί θόρυβοι συνοδεύουν την αποκόλληση τεράστιων κομματιών πάγου, που βυθίζονται με παταγώδη τρόπο στα νερά της λίμνης.

Ο παγετώνας Perito Moreno έχει πλάτος 5 χλμ., ύψος 55-60 μ. και περιλαμβάνεται από το 1981 στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Αν η οπτικοακουστική εμπειρία του Perito Moreno δεν σας αρκεί, υπάρχει η δυνατότητα να περπατήσετε (πάντα με τη συνοδεία έμπειρου οδηγού) πάνω στο γαλάζιο σώμα του παγετώνα ή να τον προσεγγίσετε με το τουριστικό πλοιάριο που πλέει στα νερά της λίμνης. Μπορείτε επίσης να πραγματοποιήσετε μονοήμερες εκδρομές με το πλοιάριο της λίμνης και να επισκεφθείτε τους εξίσου εντυπωσιακούς παγετώνες Upsala και Spegazzini. Σημαντική λεπτομέρεια: η λίμνη Lago Argentino έχει μήκος πάνω από 160 χλμ.!
Η πύλη για την Ανταρκτική
Ο Μαγγελάνος ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που προσέγγισε το νησί της Γης του Πυρός (1520). Η ιδιότυπη ονομασία του νησιού δόθηκε πιθανότατα από τους ναύτες του, οι οποίοι έβλεπαν από το ιστιοφόρο τις εκατοντάδες εστίες φωτιάς που διατηρούσαν οι ιθαγενείς ινδιάνοι Yamana για να ζεσταίνονται. Το νησί της Γης του Πυρός, που μοιράζονται από κοινού η Χιλή και η Αργεντινή, χωρίζεται από τον υπόλοιπο ηπειρωτικό κορμό της αμερικανικής ηπείρου με τον πορθμό του Μαγγελάνου.

Καλωσορίσατε στο Εθνικό Πάρκο «Tierra del Fuego».

Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Ushuaia, που απέχει 3.040 χλμ. από το Buenos Aires και θεωρείται η νοτιότερη πόλη του κόσμου. Κτισμένη κατά μήκος του καναλιού Beagle και στεφανωμένη από τα χιονοσκέπαστα όρη Martial, η Ushuaia ιδρύθηκε το 1870, αρχικά ως μια βάση της British South American Missionary Society. Από το 1884 ως το 1947, η Ushuaia χρησιμοποιήθηκε για τόπο φυλάκισης εγκληματιών και πολιτικών κρατουμένων, ενώ μετά το 1950 εξελίχθηκε σε μια σημαντική ναυτική βάση της Αργεντινής.
Εξερευνώντας τον πολεοδομικό ιστό της Ushuaia των 45.500 κατοίκων, αποκλείεται να μην εντυπωσιαστείτε από τα πολύχρωμα κτίρια του παραλιακού δρόμου Avenida Maipu. Το Μουσείο Fin del Mundo, η εκκλησία De la Merced, το κυβερνείο Casa del Governo, το Λαογραφικό Μουσείο Mundo Yamana Museo de Maquetas και το Ναυτικό Μουσείο (στεγάζεται στις παλιές φυλακές), περιλαμβάνονται στα κυριότερα αξιοθέατα της Ushuaia.
Επιβιβαστείτε στο ατμοσφαιρικό πλοιάριο Barracuda και ταξιδέψτε στα παγωμένα νερά του καναλιού Beagle με προορισμό το νησί των Κορμοράνων (Isla de los Pajaros), το νησί των Θαλάσσιων Λεόντων (Isla de los Lobos Marinhos) και το νησί Faro les Eclareirs, με τον ομώνυμο άσπρο-κόκκινο φάρο.
Αν πάντως διαθέτετε… φουσκωμένο πορτοφόλι, από το λιμάνι της Ushuaia, πολυτελή κρουαζιερόπλοια αποπλέουν για τα νερά της Ανταρκτικής, η οποία απέχει μόλις 500 χλμ! Αντίθετα, για πιο ταπεινά βαλάντια οργανώνονται μονοήμερες κρουαζιέρες με ιστιοπλοϊκά στα κοντινά νησιά Isla Navarino, Isla de Los Estados, καθώς και στο νησί Horn με το ομώνυμο ακρωτήριο (Cape Horn), που είναι το νοτιότερο ηπειρωτικό ακρωτήριο της γης.
Fast Info
Πότε να πάτε
Η καλύτερη εποχή για να επισκεφθείτε την Παταγονία είναι από τον Νοέμβριο ως τα τέλη Φεβρουαρίου - η εποχή που αντιστοιχεί στο καλοκαίρι του νότιου ημισφαιρίου. Παρόλο που η θερμοκρασία κυμαίνεται σε ανεκτά επίπεδα, πάρτε μαζί σας μπουφάν, πουλόβερ και αδιάβροχα για να αντιμετωπίσετε τον ψυχρό και υγρό καιρό, που αλλάζει ανά πάσα στιγμή.
Κρουαζιέρα στην Ανταρκτική
Αρκετές ναυτιλιακές εταιρείες οργανώνουν πολυήμερα ταξίδια από την Ushuaia προς την Ανταρκτική. Οι πιο έγκυρες και πιστοποιημένες είναι οι ακόλουθες: "Adventure Associates" (www.adventureassociates.com ), "Quark Expeditions" (www.quarkexpenditions.com ), "Heritage Expeditions" (www.heritage-expeditions.com ), "Peregrine Adventures" (www.peregrineadventure.com).
ΔΙΑΜΟΝΗ
El Calafate: "Miyazato Inn" (02902 491953, www.interpatagonia.com ), "Posada Karut Josh" (02902 496444, www.posadakarutjosh.com.ar ), "Hotel La Loma" (02902 491016, www.lalomahotel.com ), "Hotel Michel angelo" (02902 491045, www.michelangelohotel.com.ar) και "Los Sauces Casa Patagonica" (02902 495854, www.casalossauces.com).
Ushuaia
"Posada: Fin del Mundo" (02901 437345, www.posadafindelmundo.com.ar), "Pueblo Viejo" (02901 432098, www.puebloviejo.info ), "Mil 810" (02901 437710, www.hotel1810.com ), "Macondo House" (02901 437576, www.macondohouse.com ), "Hostal Malvinas"
(02901 422626, www.hostalmalvinas.net) και "Cabanas Aldea Nevada" (02901 422851, www.aldeanevada.com.ar).
ΦΑΓΗΤΟ
El Calafate: Για εξαιρετικά αργεντίνικα κρέατα με συνοδεία ντόπιου κρασιού, επιλέξτε τα εστιατόρια "Cambalache", "El Cucharon", "La Tablita" και "Casimiro Bigua".
Ushuaia: Η Ushuaia είναι η μητρόπολη των θαλασσινών. Για νόστιμα εδέσματα κατευθείαν από τα παγωμένα νερά του ωκεανού, προτιμήστε τα εστιατόρια "Kaupe", "Restaurant Moustacchio", "Tia Elvira" και "Placeres Patagonicos".
Κείμενο - φωτογραφίες: Κων/νος Μητσάκης

Πηγή