Σχεδόν επτά δεκαετίες μετά τη ναυπήγησή του και σαράντα χρόνια από το τελευταίο δρομολόγιο, το ιστορικό επιβατηγό του αείμνηστου Γιάννη Λάτση θα ταράξει και πάλι τα νερά του Αργοσαρωνικού. Στις 14 Σεπτεμβρίου, πλήρως ανακαινισμένη και πλέον ένα υπερσύγχρονο πλωτό μουσείο, που παρέχει χρήσιμες πληροφορίες τόσο για το ίδιο το πλοίο όσο και για την επιχειρηματική δραστηριότητα του σπουδαίου Ελληνα, η «Νεράιδα» βγαίνει στα ανοιχτά κάνοντας ένα ταξίδι στους παραδοσιακούς του προορισμούς, δηλαδή τις Σπέτσες, την Ερμιόνη, την Υδρα, τον Πόρο, τα Μέθανα και την Αίγινα, δρομολόγιο άλλωστε που συνήθιζε να κάνει επί σειρά ετών.
Σε κάθε λιμάνι θα παραμείνει για περίπου δύο περίπου μέρες -θα είναι προσβάσιμο για το κοινό-, ενώ αμέσως μετά την ολοκλήρωση του δρομολογίου στις 29 Σεπτεμβρίου θα αράξει -ακόμη δεν έχει οριστεί πού- για να λειτουργήσει ως πλωτό μουσείο.
«Το πλοίο αυτό είναι σημείο αναφοράς στην πορεία του Γιάννη Λάτση» εξήγησε ο γραμματέας του εκτελεστικού συμβουλίου του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση Δημήτρης Αφεντούλης κατά τη χθεσινή πρώτη παρουσίαση της «Νεράιδας». «Ηταν εκείνο που τον έφερε σε επαφή με διάφορα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, ενώ, λόγω της προσωπικής του εμπλοκής, το θεωρούσε το τυχερό του πλοίο. Γι' αυτό, άλλωστε, και δεν ακολούθησε τη μοίρα της πλειονότητας των καραβιών, τα οποία, όταν συμπληρώνουν τον κύκλο της ζωής τους, διαλύονται, και παρέμεινε παροπλισμένο».
Το 2007 -έπειτα από τρεις ανενεργές δεκαετίες- η «Νεράιδα» μετακόμισε για... λόγους συντήρησης και ανακαίνισης στην Κροατία, από όπου επέστρεψε τρία χρόνια αργότερα, την ημέρα των γενεθλίων του Ελληνα πλοιοκτήτη, δηλαδή στις 14 Σεπτεμβρίου.
«Στόχος μας είναι μαθητές, ντόπιοι αλλά και παλιοί ναυτικοί να το επισκεφτούν και να μάθουν περισσότερα για την ιστορία του» τόνισε ο κ. Αφεντούλης. «Μιλάμε για οργανωμένες επισκέψεις κατά τις οποίες θα μπορούν να διαπιστώσουν πως το πλοίο, τουλάχιστον στην εξωτερική του εμφάνιση, δεν έχει αλλάξει καθόλου».
Οι μεγάλες μετατροπές ωστόσο έγιναν στο εσωτερικό του επιβατηγού, το οποίο, αν και διατηρεί την ίδια διαρρύθμιση, δεν θυμίζει σε τίποτα το πλοίο του παρελθόντος, μια και έχει ανακαινιστεί πλήρως.
Πιο συγκεκριμένα, η έκθεση του μουσείου είναι διαρθρωμένη σε τρεις ενότητες: στον εκθεσιακό διάδρομο Α, όπου παρουσιάζεται η ιστορία του πλοίου από το 1939 ως και το 1974, στον εκθεσιακό διάδρομο Β, στον οποίο το κοινό παρακολουθεί το χρονικό της ανακατασκευής από το 2007 ως και το 2010, και στον κυρίως μουσειακό χώρο. Εκεί δίδεται περισσότερη έμφαση στην επιχειρηματική δραστηριότητα του Γιάννη Λάτση, όπου επιδιώκεται η εξοικείωση με γεγονότα του πρόσφατου παρελθόντος της χώρας μας.
Σε αυτήν την αίθουσα, μάλιστα, ο επισκέπτης θα μπορεί να θαυμάσει σπάνιες φωτογραφίες του «καπετάν Γιάννη», αλλά και να περιεργαστεί -διά του οφθαλμού- τα πολυάριθμα προσωπικά του αντικείμενα, όπως το χαρακτηριστικό καπέλο του, που δεν αποχωριζόταν ποτέ στις δημόσιες εμφανίσεις του, διάφορα αξεσουάρ του γραφείου του, τα διαβατήριά του, αλλά και τα γυαλιά ηλίου. Ακόμη υπάρχουν τα μετάλλια και τα βραβεία του, τα ρολόγια του αλλά και λατρευτικές εικόνες οι οποίες βρίσκονταν πάντα στα επιβατηγά πλοία του.
«Δεν έχει ακόμη διασαφηνιστεί το πού θα αράξει το πλωτό μουσείο για να υποδεχτεί επισκέπτες. Θα είναι είτε στην Ελευσίνα ή στη μαρίνα του Φλοίσβου» υποστήριξε ο κ. Αφεντούλης. «Η πρόθεσή μας είναι η “Νεράιδα” να παραμείνει ένας ζωντανός οργανισμός. Γι' αυτό και περιστασιακά θα πραγματοποιούνται κάποια δρομολόγια, ενώ η είσοδος για το κοινό στο μουσείο θα είναι δωρεάν».
Χαρακτηριστικό είναι δε πως κατά τη διάρκεια των επισκέψεων θα προβάλλονται τρία βίντεο συνολικής διάρκειας περίπου μισής ώρας, στα οποία θα παρουσιάζεται με ευσύνοπτο τρόπο η ιστορία του πλοίου και του ιδιοκτήτη του. Οσο για το θέμα των φημολογούμενων φοροαπαλλαγών και της ευνοϊκής νομοθεσίας που απολαμβάνει το πλωτό μουσείο, ζήτημα που απασχόλησε και τα κόμματα πριν από περίπου έναν χρόνο, ο κ. Αφεντούλης διευκρινίζει πως η «Νεράιδα» είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και χρηματοδοτείται αποκλειστικά από το Ιδρυμα Λάτσης, χωρίς το Ελληνικό Δημόσιο να έχει κάποια εμπλοκή. «Οι κατηγορίες ήταν απολύτως ανακριβείς. Εξάλλου, το πλοίο δεν θα έχει εισοδήματα, μια και ο σκοπός είναι η προβολή και η ανάδειξη της ιστορίας του».
Το ιστορικό βαπόρι σφύριξε πρώτη φορά το 1939
-Το σκαρί, ιταλικού σχεδιασμού, ναυπηγήθηκε το 1939 στην πόλη Φιούμε της Κροατίας (σημερινή Ριέκα).
-Σύμφωνα με τις φήμες της εποχής, το πλοίο προοριζόταν ως το γαμήλιο δώρο του Μουσολίνι στην κόρη του.
-Αρχικά το πλοίο λεγόταν «Laurana» (που σημαίνει δάφνη) και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου είχε λειτουργήσει ως διασωστικό των συμμαχικών δυνάμεων.
-Τον Δεκέμβριο του 1949 το αγόρασε ο Γιάννης Λάτσης από μαλτέζικη ακτοπλοϊκή εταιρία και έγινε το τρίτο κατά σειρά πλοίο που απέκτησε ο εφοπλιστής.
-Η «Laurana» έγινε «Νεράιδα» το 1950 από τον Νικόλαο Πλαστήρα, σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στο λιμάνι της Υδρας και ύστερα από ονομαστική ψηφοφορία που έγινε εν πλω.
-Για περίπου 25 ολόκληρα χρόνια εκτελούσε δρομολόγια στον Αργοσαρωνικό, ενώ θεωρούνταν ένα από τα ωραιότερα, πολυτελέστερα και πλέον αξιόπιστα πλοία της εποχής.
-Στη «Νεράιδα» φιλοξενούνταν και κοσμικές συγκεντρώσεις, με καλεσμένους σπουδαίες εγχώριες και ξένες προσωπικότητες.
-Στο όμορφο κατάστρωμά του είχε περπατήσει η Σοφία Λόρεν για τις ανάγκες του χολιγουντιανού φιλμ «Το παιδί και το δελφίνι», της πρώτης ταινίας όπου η Ιταλίδα καλλονή είχε πρωταγωνιστικό ρόλο.
-Η «Νεράιδα» ήταν το τυχερό πλοίο του μεγάλου Ελληνα πλοιοκτήτη. Γι' αυτό και πολλές φορές ο Γιάννης Λάτσης βρισκόταν επάνω στο πλοίο κόβοντας εισιτήρια ή κουβαλώντας και τις βαλίτσες των ταξιδιωτών.
-Για μια τετραετία το πλοίο έκανε ναυλωμένες κρουαζιέρες.
Από την «Εφφη» στην Πετρόλα Ελλάς
Γεννημένος στις 14 Σεπτεμβρίου 1910 στο Κατάκολο Ηλείας, ο Γιάννης Λάτσης ήταν το έκτο παιδί μιας μεγάλης οικογένειας. Αναγκάστηκε να εργαστεί από πολύ νωρίς, για να τη συντηρήσει. Σύμφωνα με διηγήσεις, μάλιστα, ο νεαρός και χαρισματικός Γιάννης ήταν εκείνος που είχε αναλάβει να ξεναγήσει τον Αγγλο πολιτικό Ουίνστον Τσόρτσιλ κατά την επίσκεψή του στο Κατάκολο, εντυπωσιάζοντάς τον με τις γνώσεις του για τα αρχαία της περιοχής. Φοίτησε στην Εμπορική Σχολή Πύργου, ενώ αμέσως μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του ασχολήθηκε με το εμπόριο σταφίδας. Την περίοδο της Κατοχής μετακόμισε με τη σύζυγό του Εριέττα στην Αθήνα, ενώ στα τέλη της δεκαετίας του '40 απέκτησε το πρώτο του πλοίο, την «Εφφη». Ασχολήθηκε με την επιβατηγό ναυτιλία του εξωτερικού, αποκτώντας ειδικότητα στη μεταφορά προσκυνητών από τον μουσουλμανικό κόσμο. Μάλιστα, λόγω αυτής της ενασχόλησής του, απέκτησε καλές σχέσεις σχεδόν με όλους τους ηγέτες της Μέσης Ανατολής. Το 1969, στο πλαίσιο των ευρύτερων σχεδίων του για τη διερεύνηση των εμπορικών του δραστηριοτήτων στον χώρο του πετρελαίου, ίδρυσε την «Πετρόλα Ελλάς», η οποία θα αποτελέσει τη ναυαρχίδα των επιχειρηματικών δράσεων. Αυτό ήταν, μάλιστα, και το πρώτο εξαγωγικό διυλιστήριο της Ελλάδας. Κομβικό σημείο στην επιχειρηματική πορεία του Ιωάννη Λάτση υπήρξε η δραστηριοποίησή του στη Σαουδική Αραβία στα μέσα της δεκαετίας του 1970, αρχικά με την ανάληψη έργων ανάπτυξης υποδομών και στη συνέχεια με την κατασκευή και λειτουργία ενός εξαγωγικού διυλιστηρίου στο Ράμπιχ στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Το 1980 προέβη στην πρώτη του επένδυση στον χρηματοπιστωτικό τομέα, με την αγορά της Banque de Dépôts, με έδρα τη Γενεύη της Ελβετίας, γεγονός που αποτέλεσε την αρχή μιας σειράς επιτυχημένων επενδύσεων, αυτήν τη φορά στον τραπεζικό τομέα. Εχει τιμηθεί με τον Χρυσό Σταυρό του Οικουμενικού Πατριαρχείου, με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Φοίνικα, αλλά και με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Πέθανε το 2003 σε ηλικία 93 ετών.
Γιώτα Βαζούρα
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου