LE FIGARO.fr: Argentine : une «explosion» enregistrée en mer le jour de la disparition du sous-marin

INFOGRAPHIE - Un bruit anormal a été entendu trois heures après la dernière communication du San Juan. Selon la marine argentine, il s'agirait d'une «explosion». Le submersible et ses 44 membres d'équipage n'ont plus donné signe de vie depuis le 15 novembre.

La marine argentine a finalement reconnu, ce jeudi, que les analyses de «l'anomalie hydro-acoustique» détectée dans la zone où se trouvait le sous-marin argentin San Juan le 15 novembre, date de sa disparition, avaient les caractéristiques d'une «explosion».
Un rapport reçu par la Marine argentine fait état d'«un événement anormal, court, violent, pas d'origine nucléaire, correspondant à une explosion», a déclaré au cours d'un point-presse le porte-parole de la Marine, Enrique Balbi. Mercredi, les autorités argentines avaient indiqué avoir perçu un bruit anormal trois heures après la dernière communication du submersible, mais refusaient d'évoquer une explosion.

À Mar del Plata, une explosion de pleurs et de désespoir parmi les proches des 44 marins a précédé l'annonce officielle. Ils venaient d'être informés de l'occurrence d'une explosion. «Ils ne nous disent pas qu'ils sont morts mais qu'ils sont à 3000 mètres de fond», a témoigné Itati Leguizamon, épouse d'un marin, devant la base navale. Jusque là, ils manifestaient l'espoir de les retrouver en vie. Les autorités argentines et les navires et les avions étrangers mobilisés doivent désormais localiser le sous-marin dans l'Atlantique sud. La dernière position donnée était à 400 km des côtes argentines de la Patagonie.

..
Samedi, le ministre de la Défense, Oscar Aguad, avait laissé espérer un dénouement heureux en évoquant «sept signaux d'appel satellitaire qui doivent venir du sous-marin. Nous travaillons d'arrache-pied pour le localiser et nous avons transmis cet espoir aux familles». S'ils avaient été confirmés, ces appels auraient permis de localiser le bâtiment de la marine argentine, et ils auraient surtout montré que l'équipage était toujours vivant. Hélas, on a appris rapidement qu'ils ne venaient pas du San Juan.

«En conditions de survie, il existe des alternatives. De l'oxygène supplémentaire peut être généré. Ils peuvent utiliser l'air comprimé s'ils ne l'ont pas consommé»

Enrique Balbi, porte-parole de l'armée argentine

Lundi, nouvel espoir: deux navires avaient détecté quelque chose grâce à leur sonar. Quelques heures plus tard, le porte-parole de la marine argentine expliquait que «l'empreinte acoustique ne correspond pas à celle du sous-marin… Cela peut être un bruit biologique». Un avion a ensuite vu des fusées de détresse dans la zone de recherche. Nouvel espoir vite refroidi: celles-ci étaient blanches alors que celles du sous-marin sont rouges ou vertes. Mardi soir encore, un espoir est apparu: un nouveau périmètre de recherche a été établi et des avions et des navires ont été dépêchés sur place. C'était un nouveau faux espoir.
Mercredi, la marine argentine a reconnu dans un communiqué qu'elle avait perçu un bruit anormal trois heures après la dernière communication du San Juan, à proximité de sa dernière position connue, refusant d'évoquer une explosion. «Nous avons été informés d'un indice officiel, du mercredi 15 novembre à 11 heures (locales, 14 heures GMT) dans la zone d'opération du sous-marin: une anomalie hydro-acoustique. C'est un bruit qu'il faut analyser», a déclaré le capitaine Enrique Balbi.
L'inquiétude était à son comble mercredi car, en théorie, si le sous-marin est resté en immersion depuis le 15 novembre, ses réserves d'oxygène sont en passe de s'épuiser puisqu'elles ne sont prévues que pour sept jours, même si l'équipage peut prolonger cette échéance. «En conditions de survie, il existe des alternatives, a précisé le porte-parole de l'armée, Enrique Balbi. De l'oxygène supplémentaire peut être généré. Ils peuvent utiliser l'air comprimé s'ils ne l'ont pas consommé.» Finalement, ce jeudi, la Marine argentine a reconnu qu'une «explosion» avait été enregistrée en mer le jour de la disparition du sous-marin.

«ll faut que quelqu'un meure pour changer les choses?»

Pour les familles, l'attente est insupportable. La plupart préfèrent se taire. Accrochés sur les grillages de la base militaire de Mar del Plata, les messages de soutien de la population ne suffisent pas à redonner l'espoir. Chaque jour, des points sont faits par un membre de la hiérarchie militaire et, parfois, une mère craque, comme mardi: «S'embarquer sur un vieux sous-marin comme le San Juan, c'est presque du suicide. Vous ne pourriez pas investir pour acheter des sous-marins modernes? ll faut que quelqu'un meure pour changer les choses? C'est facile pour vous de parler ici…»
» LIRE AUSSI - Cinq questions autour de la disparition du sous-marin argentin San Juan
Pourtant, l'état du sous-marin ne semble pas devoir être remis en cause. «Il a récemment bénéficié d'une rénovation complète qui l'a mis dans des conditions excellentes, assure l'ingénieur naval Horacio Tettamanti. Il y a une très grande probabilité que le sous-marin se trouve entre 70 et 100 mètres de profondeur.» En ce qui concerne le manque d'oxygène, il estime que «l'équipage a une très bonne formation pour augmenter l'autonomie du sous-marin… Le sous-marin ARA San Juan est la composante la plus importante de notre force militaire.»

Un important appui extérieur

Le ministre des Affaires étrangères argentin, Jorge Faurie, a salué sur l'agence de presse Telam «l'impressionnant appui que l'Argentine reçoit de l'extérieur». Les États-Unis, le Royaume-Uni, la France, le Brésil et l'Uruguay participent aux recherches. Quelque 4.000 personnes, 31 navires et 16 avions sont engagés dans les opérations. Une mission américaine a embarqué sur le navire norvégien Skandi, qui s'est dirigé vers la zone où ont été émis les derniers messages du sous-marin. Quatre sous-marins automatiques ont été embarqués et scannent depuis 24 heures les fonds de la zone. Une cloche permettant de faire remonter l'équipage par groupe de six est également à bord, afin d'évacuer dès que possible les 44 marins argentins. C'est la première fois que les États-Unis entreprennent une opération de cette envergure.
«Je regarde la mer et je me dis qu'il vient, que mon fils est en chemin», tente de se rassurer Maria Garcia, dans la base navale de Mar del Plata.

La rédaction vous conseille

• Argentine: le sous-marin disparu avait signalé une avarie 

 Μια έκρηξη ανιχνεύτηκε περιμετρικά της περιοχής που βρισκόταν το υποβρύχιο του Πολεμικού Ναυτικού της Αργεντινής San Juan με το 44μελές πλήρωμά του, την 15η Νοεμβρίου, την ημερομηνία που για τελευταία φορά επικοινώνησε με τη ναυτική βάση, μια αποκάλυψη που πιθανόν εξηγεί την εξαφάνισή του.

Το Πολεμικό Ναυτικό της Αργεντινής ανακοίνωσε σήμερα ότι οι αναλύσεις που διεξήχθησαν στην Αυστρία της «υδροακουστικής ανωμαλίας» η οποία καταγράφηκε στην περιοχή εκείνη καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ένα «αφύσικο επεισόδιο, σύντομης διάρκειας, βίαιου χαρακτήρα, που δεν προερχόταν από πυρηνική δραστηριότητα, φαίνεται να αντιστοιχεί σε μια έκρηξη», δήλωσε κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης τύπου από το Μπουένος Άιρες ο εκπρόσωπος τύπου του Π.Ν.,  Ενρίκε Μπάλμπι.

Την ίδια ώρα, στη ναυτική βάση της Μαρ ντελ Πλάτα, οι συγγενείς των 44 ναυτικών, σε κατάσταση απόγνωσης, ξεσπούσαν σε λυγμούς κατά τη διάρκεια των επίσημων ανακοινώσεων που ανέφεραν το σενάριο μιας έκρηξης. «Δεν μας είπαν ότι είναι νεκροί όμως ότι βρίσκονται σε βάθος 3.000 μέτρων» είπε η Ιτάτι Λεγκουιζαμόν, η σύζυγος ενός μέλους του πληρώματος.

Οι αρχές της Αργεντινής, με τη συνδρομή των πλοίων και των αεροσκαφών από ξένες χώρες, συνεχίζουν τις έρευνες για τον εντοπισμό του υποβρυχίου στο νότιο Ατλαντικό. Σήμερα, συμπληρώνονται 8 ημέρες από τότε που το San Juan χάθηκε από τα ραντάρ.

Η τοπική εφημερίδα La Nacion πρόκρινε το σενάριο μιας έκρηξης «που προκλήθηκε από βραχυκύκλωμα στο σώμα των 960 μπαταριών που τροφοδοτούν με ενέργεια» το υποβρύχιο TR-1700 γερμανικής κατασκευής.

Κάτι τέτοιο θα εξηγούσε την πλήρη απουσία επικοινωνιών εδώ και 8 ημέρες και το γεγονός ότι το υποβρύχιο δεν πρόλαβε να στείλει σήματα έκτακτης ανάγκης. Σύμφωνα με το Πολεμικό Ναυτικό της Αργεντινής, το υποβρύχιο είχε αναφέρει ένα πρόβλημα στις μπαταρίες του πριν από την τελευταία του επικοινωνία, μια δυσλειτουργία που κρίθηκε ότι δεν είναι τόσο σοβαρή για να σημάνει κόκκινος συναγερμός. Ο πλοίαρχος αποφάσισε να συνεχίσει την πορεία του προς τη βάση Μάρ ντελ Πλάτα.

Οι έρευνες πάντως δεν σταματούν. Περισσότεροι από 4.000 άνθρωποι συμμετέχουν στις επιχειρήσεις, που εκτείνονται πλέον σε μια περιοχή που ισοδυναμεί σχεδόν με την επιφάνεια της Γαλλίας. Δεκατέσσερα πλοία, 10 αεροπλάνα έχουν αναπτυχθεί στο σημείο, ενώ στις έρευνες συνδράμουν οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία, η Βραζιλία και η Χιλή.

Η CTBTO ανίχνευσε κάποιου είδους θόρυβο κοντά στην τελευταία θέση του υποβρυχίου

Από την πλευρά της, η Οργάνωση της Συνθήκης για την πλήρη απαγόρευση των πυρηνικών δοκιμών (CTBTO), ο διεθνής οργανισμός που διαχειρίζεται ένα παγκόσμιο δίκτυο σταθμών παρακολούθησης ώστε να μπορεί να ελέγχει το ενδεχόμενο διεξαγωγής μυστικών πυρηνικών δοκιμών, ανίχνευσε ένα «ασυνήθιστο σήμα» την περασμένη εβδομάδα κοντά στην θαλάσσια περιοχή όπου το υποβρύχιο του Π.Ν της Αργεντινής χάθηκε, όπως έγινε γνωστό σήμερα.

Η CTBTO, με έδρα τη Βιέννη, διευθύνει σταθμούς παρακολούθησης που είναι εξοπλισμένοι με συσκευές, όπως υδρόφωνα, δηλαδή υποβρύχια μικρόφωνα τα οποία σαρώνουν τους ωκεανούς και καταγράφουν ηχητικά κύματα.
Δύο από τους σταθμούς ανίχνευσαν ένα ασυνήθιστο σήμα, τονίζεται σε μια ανακοίνωση της Οργάνωσης, που επισήμανε ότι οι σχετικές πληροφορίες διαβιβάστηκαν στις αρχές της Αργεντινής.

Το «υποθαλάσσιο κρουστικό κύμα» που ανιχνεύτηκε την 15η Νοεμβρίου ήταν σύντομης διάρκειας, ασυνήθιστο και μη φυσικό στην προέλευσή του, είπε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς ο ειδικός μηχανικός της CTBTO Μάριο Ζαμπόλι.
«Θα μπορούσε να συνάδει με μια έκρηξη ωστόσο τίποτα δεν είναι βέβαιο» συμπλήρωσε ο ίδιος.

«Μπορούμε επίσης να υπολογίσουμε τον χρόνο που το επεισόδιο καταγράφθηκε σε αυτήν την περιοχή. Μιλάμε για περίπου τρεισήμισι ώρες μετά την τελευταία επικοινωνία που είχε το υποβρύχιο, σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες που έχουν μεταδοθεί» τόνισε.