Αρχαία Ολυμπία - Λίμνη Καϊάφα: Γη των Θεών και της ειρήνης

Από την αιώνια Ολυμπία και τον αρχαιολογικό χώρο της ακολουθούμε την κατάφυτη ακτογραμμή του Ιονίου και καταλήγουμε στις όχθες της λίμνης Καϊάφα διασχίζοντας έναν τόπο διαχρονικό και ιδιαίτερο

Αρχαία Ολυμπία, το Φιλιππείον, ξεκίνησε να κτίζεται από τον Φίλιππο τον Β' μετά τη Μάχη της Χαιρώνειας και ολοκληρώθηκε από τον Μεγ. Αλέξανδρο..

Φτάνοντας στη μικρή πολιτεία της Αρχαίας Ολυμπίας, οι πρώτες εντυπώσεις είναι αυτές που χαρακτηρίζουν ένα τυπικό θέρετρο. Η πολίχνη μοιάζει υποταγμένη στις προσταγές του μαζικού τουρισμού, καθώς συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό ξενοδοχείων, εστιατορίων και καταστημάτων με είδη λαϊκής τέχνης και σουβενίρ.
Φυσικά όλα αυτά έχουν στηθεί με στόχο την εξυπηρέτηση των χιλιάδων αλλοδαπών τουριστών που επισκέπτονται όλο τον χρόνο την περιοχή.
Δυστυχώς αυτή η "θεϊκή γη" που τόσο υμνήθηκε στο πέρασμα των αιώνων, γνώρισε την απόλυτη καταστροφή το καλοκαίρι του 2007. Οι αδηφάγες φλόγες πλήγωσαν -ελπίζουμε όχι ανεπανόρθωτα- το πανάρχαιο τοπίο. Ωστόσο αυτή η γωνιά του Μοριά εκπέμπει ακόμα μια ενέργεια που είναι αδύνατον να αγνοήσεις.
Εδώ, στους πρόποδες του Κρόνιου λόφου, εκεί που σμίγουν ο Αλφειός με τον μικρότερο Κλαδέο ποταμό, ξεδιπλώνεται ο φυσικός χώρος της Αρχαίας Ολυμπίας, ένας τόπος που πριν από χιλιετηρίδες κατάφερε με τη δυναμική του να ενώσει όλους τους Ελληνες κάτω από το πνεύμα της άμιλλας και έμελλε ν' αφήσει στην ανθρωπότητα μια πολύτιμη κληρονομιά.
Η λαμπρή εποχή του ιερού του Δία που υπήρχε σε αυτό το σημείο ξεκίνησε στους αρχαϊκούς χρόνους και συνεχίστηκε στην κλασική εποχή. Η φήμη του εξαπλώθηκε σε όλο τον ελλαδικό χώρο. Το ιερό δάσος "Αλτις" με βελανιδιές, αγριελιές και πεύκα, γέμισε σταδιακά με μνημειακού χαρακτήρα αναθήματα και οικοδομήματα που έδωσαν αίγλη στην περιοχή.

Λίμνη Καϊάφα: Οι παλιές εγκαταστάσεις των Λουτρών βρίσκονται σε μια τοποθεσία μαγευτική, πνιγμένη στο πράσινο.

Στον αρχαιολογικό χώρο σήμερα έχουν ανασκαφεί αρκετά τμήματα αυτού του διάσημου παγκοσμίως ιερού τόπου, από τους λίγους που διασώθηκαν μέχρι τους χριστιανικούς χρόνους, καθώς ενδιάμεσα υπέστησαν αλλεπάλληλες λεηλασίες και καταστροφές. Αν αποφασίσετε να τον επισκεφθείτε, καλό είναι να ξεκινήσετε πρωί, και να είστε προετοιμασμένοι ότι θα ξοδέψετε αρκετό χρόνο και θα περπατήσετε πολύ. Προτιμότερο είναι να πραγματοποιήσετε την επίσκεψη κάποιο Σάββατο καθώς αυτή τη μέρα ο κόσμος είναι, συνήθως, λιγότερος.
Τα λείψανα του Ηραίου, του εργαστηρίου του Φειδία, του Βουλευτηρίου, του Σταδίου, της παλαίστρας, των Λουτρών, του ναού του Δία και πολλών ακόμη κτισμάτων θα σας παρασύρουν σε μια ατέρμονη περιπλάνηση στον χρόνο και την ιστορία.

Αρκετοί κάτοικοι της Ηλείας ασχολούνται ακόμη με την κτηνοτροφία ιδίως στα
ορεινά χωριά.

Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου εκτίθενται σημαντικά ευρήματα από τις αλλεπάλληλες ανασκαφές.
(Ο αρχαιολογικός χώρος είναι ανοιχτός καθημερινά 8 π.μ. με 5 μ.μ. το χειμώνα και 8 π.μ. με 7 μ.μ. το καλοκαίρι. Τηλ. 26240-22517, www.arxaiaolympia.gov.gr).
Ολυμπιακοί αγώνες

Δειλινό στις ακτές της Ηλείας. Σε πρώτο πλάνο η λίμνη Καϊάφα και στο βάθος η απεραντοσύνη του Ιονίου.

Ο Δίας, ο Απόλλωνας, ο Ερμής και ο Ηρακλής είναι οι επικρατέστεροι μυθικοί ιδρυτές των Ολυμπιακών αγώνων της Αρχαιότητας. Οι πρώτοι αγώνες που επίσημα καταγράφηκαν, πραγματοποιήθηκαν το 776 από τον βασιλιά της Ηλιδας, Ιφιτο. Τότε υπογράφτηκε η πρώτη "Ιερή Εκεχειρία", δηλαδή το πάγωμα τον εχθροπραξιών ανάμεσα στις αντιμαχόμενες ελληνικές πόλεις-κράτη. Οι αγώνες διεξάγονταν κάθε 4 χρόνια και διαρκούσαν 5 μέρες. Με την παρακμή των ελληνικών πόλεων και κυρίως μετά την επικράτηση των Ρωμαίων, οι Ολυμπιακοί Αγώνες έχασαν σταδιακά την αίγλη και τη σημασία τους. Οι τελευταίοι τελέσθηκαν το 393 μ.Χ., ενώ το 426 έπειτα από διάταγμα του πολέμιου της αρχαίας θρησκείας, αυτοκράτορα Θεοδόσιου, για καταστροφή όλων των ειδωλολατρικών ναών, ο ιερός χώρος υπέστη ανυπολόγιστες ζημιές. Πεζοπορία διπλα στη λίμνη
Η οδική αρτηρία που συνδέει την Ηλεία με τη Μεσσηνία "τρέχει" πάνω στη στενή λωρίδα γης που παρεμβάλλεται ανάμεσα στην απέραντη επιφάνεια του Ιονίου και στα γαλήνια νερά της λίμνης Καϊάφα. Περιφερειακά της λίμνης υπάρχει ασφάλτινος δρόμος, ενώ στενοί χωματόδρομοι και γραφικά μονοπάτια φτάνουν μέχρι την ακρολιμνιά.

Οι κατάφυτες όχθες του Αλφειού.

Χωρίς να προσπαθήσει πολύ, η μικρή γαλάζια πινελιά σε κατακτά μεμιάς. Γαλήνια, με σύμμαχο τη φύση και τον γεωλογικό της πλούτο, τράβηξε σαν μαγνήτης την προσοχή του ανθρώπου από τα πανάρχαια χρόνια. Σύμφωνα με την παράδοση, μια ολάκερη πολιτεία υπήρχε κάποτε εδώ, η οποία καταποντίστηκε ενώ κατά τον μύθο στη λίμνη έπλυνε τις πληγές του ο Κένταυρος Νέσσος, όταν κτυπήθηκε από τα δηλητηριασμένα βέλη του Ηρακλή. Με αυτόν, μάλιστα, συνδέθηκε η έντονη δυσοσμία των θειούχων πηγών της λίμνης που σε κάνει ακόμα να φεύγεις βιαστικά μακριά τους! Παρότι η θεραπευτική διάστασή τους είναι γνωστή στις μέρες μας, όπως άλλωστε ήταν και στην αρχαιότητα, οι πηγές δεν έχουν αξιοποιηθεί ιδιαίτερα.
Η περιοχή ενδείκνυται για απολαυστικούς περιπάτους και μικρές πεζοπορικές διαδρομές ανάμεσα στο καταπράσινο απάνεμο παραλίμνιο τοπίο και σ' αυτό της ανοικτής θάλασσας και των αμμόλοφων. Αν αγαπάτε την ποδηλασία μη διστάσετε να φέρετε μαζί το ποδήλατό σας. Ενδιαφέρον πεδίο θα βρείτε τόσο στην Αρχαία Ολυμπία όσο και στους στενούς, με ήπιες κλίσεις αγροτικούς παραλίμνιους δρόμους, χωρίς να έχετε το άγχος των αυτοκινήτων.

Δειλινό στο αρχαίο δρυοδάσος της Φολόης.

Δυστυχώς, οι φωτιές που πρόσφατα κατέκαψαν τον νομό, δεν παρέκαμψαν το ιερό τοπίο. Τα σημάδια της μεγάλης καταστροφής είναι ακόμη πιο έντονα στα ορεινά χωριά ενώ αρνητική εικόνα αποτελούν και τα αμέτρητα σκουπίδια που συχνά διάφοροι ασυνείδητοι πετούν στην ακρολιμνιά και στα παρόχθια δάση.
Το καλοκαίρι οι ακτές του Καϊάφα και της κοντινής Ζαχάρως είναι εξαιρετικά δημοφιλείς. Οι μεγάλες αμμουδιές που σε πολλά σημεία σχηματίζουν αμμόλοφους και τα θεόρατα πεύκα που απλώνουν τις ρίζες τους μέχρι το κύμα τις καθιστούν ιδανικές για μπάνιο. Νότια της Ζαχάρως ο δρόμος απομακρύνεται ελαφρώς από την ακτή και σύντομοι χωματόδρομοι αναλαμβάνουν να σας οδηγήσουν σε απίθανα ερημικά, ακόμη και τον Αύγουστο, σημεία.
Επιστροφή μέσω Τρίπολης: Αν δεν θέλετε να ζήσετε ξανά την αγχωτική και επικίνδυνη εμπειρία του αυτοκινητόδρομου Πύργου-Πάτρας-Κορίνθου και εφόσον δεν σας κουράζουν οι πολλές στροφές, προτείνουμε ανεπιφύλακτα να δοκιμάσετε μια εναλλακτική διαδρομή. Μετά τον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας, ακολουθήστε τον δρόμο που συνεχίζει με κατεύθυνση βορειοδυτική για 2 ακόμη χιλιόμετρα και συναντά την κοίτη του Αλφειού ποταμού και μία διασταύρωση.

Οι ακτές του Ιονίου είναι αμμώδεις και συχνά καλύπτονται από πευκοδάση.

Ο κυρίως άξονας συνεχίζει την παράλληλη πορεία του με το ποτάμι, συντονίζεται με τις... διαθέσεις της κοίτης του και ανηφορίζει προς την Αρκαδία. Επειτα από μία συναρπαστική διαδρομή (68 χλμ. από την Αρχαία Ολυμπία) θα φτάσετε στα πετρόχτιστα Λαγκάδια και από εκεί θα συνεχίσετε διασχίζοντας το ελατόφυτο υψίπεδο της Βυτίνας.
Μπορείτε να επισκεφτείτε το ιστορικό Λεβίδι και από εκεί να βγείτε εύκολα στον εθνικό δρόμο Τρίπολης-Κορίνθου.
Ορεινά κι απρόσιτα
Από το χωριό Κρέστενα ή από τη λίμνη Καϊάφα μπορείτε να προσεγγίσετε το μοναστήρι της Σμέρνας που βρίσκεται σε ύψος 1.000 μέτρων σε μια βραχώδη έξαρση πάνω από την κοιλάδα του Αλφειού. Την επίσκεψή σας αξίζουν και τα χωριά που βρίσκονται στην εκτεταμένη ορεινή ζώνη η οποία απλώνεται πάνω από την Ολυμπία και τη Ζαχάρω. Για τους πιο απαιτητικούς ν' αναφέρουμε ενδεικτικά τη διαδρομή που συνδέει τα χωριά Καλιδόνα, Σχίνοι, Αρήνη, Ροδινά και Κουτσοχέρα τα οποία παρουσιάζουν έντονο πολιτισμικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον.
Το δρυοδάσος της Φολόης
Δυτικά της Αρχαίας Ολυμπίας ξεκινούν τα υψώματα του όρους Φολόη, ενώ το ομώνυμο δάσος αρχίζει από το κεφαλοχώρι Λάλας (15 χλμ.). Πρόκειται για το περίφημο δρυοδάσος, με τις υπέργηρες βελανιδιές που θεωρούνται τμήμα των αρχαίων δασών της Πελοποννήσου και αποτελεί ένα μνημείο της φύσης που ευτυχώς επιζεί ακόμη. Αξίζει να συνεχίσετε ως το χωριό Κουμάνης που βρίσκεται στην καρδιά του δάσους. Σε αρκετά σημεία η θέα προς την κοιλάδα του Αλφειού, προς τα βουνά του Δυτικού Μοριά και ιδίως προς την επιβλητική κορμοστασιά του Ερύμανθου, είναι αξεπέραστη.
ΦΑΓΗΤΟ
Στην Αρχαία Ολυμπία υπάρχουν πολλές ταβέρνες και εστιατόρια. "Αιγαίον" (τηλ. 26240 22540). Σερβίρει τοπική κουζίνα και αξίζει να δοκιμάστε τους λαχανοντολμάδες και τον εξαιρετικό μουσακά. Θα το βρείτε στο πιο κεντρικό σημείο της Αρχ. Ολυμπίας κοντά στην πιάτσα των ταξί. Επίσης κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό θα βρείτε την ταβέρνα "Αμβροσία" (τηλ. 26240 23414). Στο δρόμο Πύργου-Κρέστενας λειτουργεί η ψησταριά "Ντούφας" (τηλ. 26250 24833), γνωστή για το κοντοσούβλι, το κοκορέτσι και το γουρουνόπουλό της. Ακολουθώντας τον δρόμο που οδηγεί στην Αρκαδία, μόλις 5 χιλιόμετρα από την Αρχαία Ολυμπία, θα βρείτε τον οικισμό Λινάρια με την ταβέρνα-ψησταριά "Τα κοτόπουλα" (τηλ. 26240 22130) που προτιμάται κυρίως για το γευστικό κοτόπουλο στον φούρνο. Στο χωριό Μίρακα στον δρόμο για Φολόη θα βρείτε την ταβέρνα "Βάκχος" (τηλ. 26240 22298). Στην περιοχή της Λίμνης Καϊάφα επάνω στον δρόμο, μέσα στο πευκοδάσος λειτουργούν τα Σαββατοκύριακα τα εξοχικά κέντρα -ψησταριές "Στροφυλιά" (τηλ. 26250 34411) και "Τα πεύκα" (τηλ.26250 32307). Στην περιοχή της Φολόης στη διασταύρωση προς Κούμανι η ψησταριά -εστιατόριο "Ερύμανθος" (τηλ. 26240 61356). Ακόμη οι ταβέρνες "Το δάσος" (τηλ. 26240 61884) και "Οι κένταυροι" (τηλ. 26240 62010) όπου μέχρι να σας ετοιμάσουν το φαγητό μπορείτε να κάνετε βόλτα με τα ποδήλατα που διαθέτει το κατάστημα.
Κείμενο: Ζερμαίν Αλεξάκη
Φωτογραφίες: www.viewsofgreece.gr
ΠΗΓΗ