Και εκείνο το πενάκι που δημιούργησε το γαλατικό χωριό, τρελό είναι κι αυτό. Ιδιο με τα «παιδιά» του. Επεσε νωρίς στη χύτρα με το μαγικό... μελάνι κι έφτιαξε μια από τις δημοφιλέστερες σειρές κόμικς όλων των εποχών. Ο Αλμπέρ Ουντερζό, ο άνθρωπος που έδωσε μορφή στο εμβληματικό σύμπαν του Αστερίξ «εμψυχώνοντας» τους ήρωες στο χαρτί, είναι πλέον 87 ετών. Εχει πια αποσυρθεί από την ενεργό δράση αφήνοντας ωστόσο πίσω του μια κληρονομιά που θα τη ζήλευε ακόμη και ο Ντίσνεϊ.
Εάν ήταν χαρακτήρας στα κόμικς του, ο Ουντερζό ίσως να ήταν ο Μαθουσαλίξ, αν και αυτός με τον οποίο ταιριάζει περισσότερο είναι σίγουρα ο Οβελίξ. Θρυλείται άλλωστε πως ο ίδιος είχε πάντοτε μεγαλύτερη αδυναμία στους μεγαλόσωμους ήρωες.
Γόνος Ιταλών μεταναστών ο Αλμπέρτο Αλεάντρο Ουντέρτσο, η οικογένεια του οποίου ήρθε και εγκαταστάθηκε στη Γαλλία κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Εφηβος ακόμη, μετακόμισε για περίπου έναν χρόνο στη Βρετάνη (βορειοδυτική Γαλλία) το τοπίο της οποίας θα αποτελούσε χρόνια αργότερα και το πρότυπο του γαλατικού χωριού. Προτού καν 20αρίσει, ο Ουντερζό είχε ήδη αρχίσει να σχεδιάζει κόμικς. Η ιστορία της ένατης τέχνης ωστόσο έμελλε να λάβει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τροπή το 1951, όταν αυτός συνδέθηκε φιλικά με τον Γάλλο σεναριογράφο Ρενέ Γκοσινί. Και κάπως έτσι ξεκινάει η ιστορία μας, σε σενάριο Γκοσινί και σχέδιο Ουντερζό, με τον Ντε Γκολ πρόεδρο και τον Ψυχρό Πόλεμο στα φόρτε του.
Ο
σκιτσογράφος Αλμπέρ Ουντερζό (δεξιά) με τον σεναριογράφο Ρενέ Γκοσινί.
Μέχρι τον αιφνίδιο θάνατο του δεύτερου το 1977, οι δυο τους έβαλαν την
υπογραφή τους σε συνολικά 24 άλμπουμ με πρωταγωνιστή τον Αστερίξ.
«Δεν είχαμε μεγάλες φιλοδοξίες. Σκοπός μας ήταν να φτιάξουμε ένα κόμικς με ντόπιους ήρωες καθώς όλα τα περιοδικά τότε ήταν γεμάτα από αμερικανικά κόμικς», έχει δηλώσει ο Ουντερζό ανατρέχοντας στο παρελθόν. Προϊόν γαλλικού σοβινισμού λοιπόν υπό μία έννοια, το Αστερίξ αποτέλεσε την ευρωπαϊκή απάντηση στον Αμερικανό Μίκυ Μάους (με τον Αστερίξ να αντιστοιχεί στον Μίκυ και τον Οβελίξ στον πιο αφελή Γκούφι ή ενδεχομένως και στον Σούπερμαν της «DC»).
Οι παραλληλισμοί
Η δεκαετία του 1960 βρήκε τον ανυπότακτο Γαλάτη να κυκλοφορεί περίπου ένα άλμπουμ τον χρόνο, και μέχρι το 1967 οι πωλήσεις του είχαν σπάσει το φράγμα του 1 εκατ. αντιτύπων. Κάποιοι μάλιστα είδαν στους Γαλάτες του Αστερίξ μια εκδοχή της «περήφανης» Γαλλίας του Ντε Γκολ που τολμά να υψώνει ανάστημα σε ΗΠΑ και ΝΑΤΟ. Ο ίδιος ο Ντε Γκολ ωστόσο προτιμούσε τον Βέλγο Τεν-τεν τον οποίο μάλιστα αναγνώριζε και ως τον «μοναδικό του ανταγωνιστή διεθνώς».
Ηδη από το 1949, είχε ψηφιστεί στη Γαλλία νόμος που επέβαλλε στους δημιουργούς κόμικς να προάγουν με τις ιστορίες τους την ηθικότητα, τη γενναιότητα, την ευγενή άμιλλα, το αίσθημα δικαίου και την αγάπη προς την πατρίδα. Ο Τεν-τεν πληρούσε τις προϋποθέσεις, για αυτό και ήταν αγαπητός στον συντηρητικό Ντε Γκολ. Ο Αστερίξ και οι Γαλάτες του από την άλλη, αποτελούσαν ένα σύμπαν πολυδιάστατο και... τρελό. Από τις σελίδες τους έχουν περάσει ενδεικτικά σχεδόν όλες οι εθνότητες, με τα εθνικά τους χαρακτηριστικά ωστόσο διογκωμένα στα όρια της καρικατούρας. Πολυμήχανοι Ελληνες που τρώνε γεμιστά αμπελόφυλλα, φιλοχρήματοι Ελβετοί, πότες Νορμανδοί, οξύθυμοι Κορσικανοί, πειθαρχημένοι Γότθοι και φλεγματικοί Βρετανοί κ.α.. Από τα καρέ του Αστερίχ ωστόσο έχουν παρελάσει και υπαρκτές προσωπικότητες όπως για παράδειγμα ο... Ζακ Σιράκ που παρουσιάζεται σε ρόλο φιλελεύθερου μάνατζερ να προσπαθεί να εισαγάγει τον «ιό της κερδοσκοπίας» στο γαλατικό χωριό. Πράγματι, είναι τρελοί (και τρελά συναρπαστικοί) αυτοί οι Γαλάτες και ο κόσμος τους.
ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΓΚΟΣΙΝΙ
Εκτός από τον σχεδιασμό ανέλαβε και το σενάριο
Αστερίξ και Οβελίξ, όπως Γκοσινί και Ουντερζό. Το δίδυμο των δημιουργών πίσω από το δημοφιλέστερο ευρωπαϊκό κόμικς όλων των εποχών θυμίζει σε πολλά... το δίδυμο των ηρώων του. Ο σεναριογράφος Ρενέ Γκοσινί είναι αυτός που εμπνεύστηκε τον Αστερίξ. Τον ήθελε μικρόσωμο και... αντιήρωα, σε αντίθεση με τον σκιτσογράφο Αλμπέρ Ουντερζό που προτιμούσε τους ήρωες πιο μυώδεις και επιβλητικούς. Οι δυο τους τελικώς τα βρήκαν και κατάφεραν να «ισορροπήσουν» βάζοντας δίπλα στον Αστερίξ τον ευτραφή «όλο μυς χωρίς λίπος» Οβελίξ.
Οι Γκοσινί και Ουντερζό έβαλαν την υπογραφή τους σε συνολικά 24 άλμπουμ με πρωταγωνιστή τον Αστερίξ (χωρίς να συνυπολογίζονται οι ειδικές εκδόσεις), τα οποία αποτελούν κατά κοινή ομολογία τη χρυσή εποχή του θρυλικού κόμικς. «Ο ουρανός έμελλε ωστόσο να πέσει πάνω στο κεφάλι» του Ουντερζό τον Νοέμβριο του 1977, όταν ο στενός του συνοδοιπόρος Γκοσινί απεβίωσε αιφνιδιαστικά.
Ο σεναριογράφος και συν-δημιουργός του Αστερίξ έπαθε καρδιακή προσβολή κατά τη διάρκεια μιας ιατρικής εξέτασης ρουτίνας (τεστ κοπώσεως). Ηταν 51 ετών κι άφηνε ορφανό ένα περιοδικό που βρισκόταν εκείνη την περίοδο στο δημιουργικό αλλά και εμπορικό του απόγειο.
Πορεύτηκε μόνος του
Μπροστά στη συγκεκριμένη απώλεια, οι περισσότεροι θα τα είχαν παρατήσει. Οχι όμως και ο Ουντερζό, ο οποίος συνέχισε ωσάν ξεροκέφαλος Γαλάτης αναλαμβάνοντας ο ίδιος και το σενάριο. Εγκατέλειψε μάλιστα τις εκδόσεις «Dargaud» και συνέστησε τον δικό του εκδοτικό οίκο «Les Editions Albert-Rene», υπό τον οποίο κυκλοφόρησε άλλα 10 άλμπουμ του Αστερίξ (κάποια εκ των οποίων φιλοξενούσαν και παλαιότερες ιστορίες γραμμένες από τον Γκοσινί). Το τελευταίο άλμπουμ με την υπογραφή του Ουντερζό κυκλοφόρησε το 2009, όταν αυτός ήταν 82 ετών (σωστός Μαθουσαλίξ). Ηταν ένα επετειακό τεύχος για τα 50 χρόνια Αστερίξ (1959-2009) με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Τα Γενέθλια των Αστερίξ και Οβελίξ: η Χρυσή Βίβλος».
Ο Ουντερζό αρχικά διακήρυττε πως ο δικός του θάνατος θα σημάνει και το οριστικό τέλος του Αστερίξ. Στην πορεία ωστόσο άλλαξε γνώμη. Επέλεξε κάποιους από τους βοηθούς του και τους ανέθεσε την αποστολή να δημιουργήσουν ένα νέο άλμπουμ με περιπέτειες του μυστακοφόρου Γαλάτη. «Ο Αστερίξ στους Πίκτες» κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2013. Η υπογραφή του Ουντερζό μπορεί να έλειπε αλλά το πνεύμα του ήταν παρών.
ΟΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΔΙΑΜΑΧΕΣ
Στα δικαστήρια για τα δικαιώματα
Οπως κάθε χωριό όπου Γης, έτσι και το γαλατικό χωριό δεν θα μπορούσε παρά να σημαδευτεί από εσωτερικές διαμάχες. Η τεράστια εμπορική επιτυχία του Αστερίξ ήταν αναμενόμενο να δημιουργήσει επιπλοκές στις σχέσεις των διαφόρων συντελεστών. Ο σκιτσογράφος Ουντερζό μαζί με την οικογένεια του θανόντος σεναριογράφου Γκοσινί αποφάσισαν το 1990 να κινηθούν δικαστικά ενάντια στον εκδοτικό οίκο «Dargaud» διεκδικώντας τα δικαιώματα έκδοσης για τα 24 πρώτα άλμπουμ της σειράς (1961-1979). Η εν λόγω δικαστική διαμάχη ολοκληρώθηκε έπειτα από οχτώ χρόνια με την ήττα του «Dargaud». Οι κόντρες, ωστόσο, έμελλε έπειτα να μεταφερθούν στο στρατόπεδο της οικογένειας Ουντερζό. Αιτία η απόφαση του σκιτσογράφου να πουλήσει το πλειοψηφικό μερίδιο του εκδοτικού «Les Editions Albert Rene» και μαζί τα δικαιώματα του Αστερίξ στις εκδόσεις «Hachette».
Η κόρη του Ουντερζό, Σιλβί, η οποία τυγχάνει επίσης μέτοχος στον «Les Editions Albert Rene», είχε αντιδράσει εντονότατα. Είχε μάλιστα δημοσιεύσει επιστολή στην εφημερίδα «Le Monde» με την οποία κατηγορούσε τον πατέρα της πως «προδίδει τον Γαλάτη μαχητή στους σύγχρονους Ρωμαίους». Η κόρη του Γκοσινί, αντιθέτως, η Ρενέ, είχε δώσει τη συγκατάθεσή της. Γαλάτες χωρίς αλληλοφάγωμα γίνεται; Δεν γίνεται.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ
gskafidas@pegasus.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου