Η τέταρτη αναβολή των εγκαινίων του νέου αεροδρομίου στο Βερολίνο πλήττει την εικόνα των γερμανικών κατασκευών.

Εργατικότητα και συνέπεια: χαρακτηριστικά που «παραπέμπουν» στη Γερμανία. Η τέταρτη αναβολή των εγκαινίων του νέου αεροδρομίου στο Βερολίνο πλήττει την εικόνα των γερμανικών κατασκευών.

Οι Γερμανοί φημίζονται παγκοσμίως για την εργατικότητα και τη συνέπειά τους.
Ωστόσο η καλή τους φήμη διακυβεύεται από παραδείγματα μεγάλων έργων, η υλοποίηση των οποίων καθυστερεί απελπιστικά και το κόστος τους ξεπερνά κατά πολύ τον προϋπολογισμό τους.

Το Willy Brandt Flughafen, το νέο αεροδρόμιο του Βερολίνου, είναι το νεώτερο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αποτυχίας των αρχικών σχεδίων κατασκευής. Τα προγραμματισμένα του εγκαίνια αναβλήθηκαν προ ημερών για τέταρτη φορά. Και όχι μόνο. Το κόστος του ξεπερνά -σύμφωνα με εκτιμήσεις- κατά 50% αυτό που είχε υπολογιστεί αρχικά υπερβαίνοντας τα 4,3 δισ. ευρώ. Παρόμοια περίπτωση είχε αποτελέσει στο παρελθόν ο κεντρικός σιδηροδρομικός σταθμός του Βερολίνου, που κόστισε τελικά 1,2 δισ. ευρώ αντί της αρχικής εκτίμησης των 300 εκατομμυρίων.

Περισσότερες εταιρίες, δυσκολότερος συντονισμός

Ο μέχρι πρότινος πολιτικός επικεφαλής του έργου, δήμαρχος του Βερολίνου Κλάους Βόβεραϊτ, στο στόχαστρο της κριτικής

Ο Πέτερ Τσέσλοκ, προϊστάμενος της πολυεθνικής εταιρίας συμβούλων για κατασκευαστικές επιχειρήσεις Drees και Sommer επιχειρεί να εντοπίσει τα αίτια της ασυνέπειας: «Μέχρι πριν από μερικά χρόνια στη Γερμανία τα μεγάλα έργα αναλάμβανε ένας γενικός εργολάβος. Αυτό σημαίνει ότι αυτός ο μεγάλος γενικός εργολάβος είχε την ευθύνη για όλες τις εργασίες και συντόνιζε τα πάντα».
Αυτή η μέθοδος είναι όμως, όπως λέει ο κ. Τσέσλοκ, πολύ ακριβή καθώς ο γενικός εργολάβος προσθέτει στα έξοδα εκτός από την αμοιβή των μεμονωμένων εταιριών και προσαυξήσεις. Έτσι προτιμάται, στο μεταξύ, η ανάθεση ενός μεγάλου έργου σε πολλές μικρότερες εταιρίες, γεγονός που συνιστά μεγάλη πρόκληση για τον κύριο του έργου, ο οποίος καλείται να συντονίσει τις εργασίες των εμπλεκόμενων εταιριών.

Πέρα από τη δυσκολία συντονισμού, σε μία τέτοια οργανωτική δομή προκύπτουν κατά την κατασκευή ενός έργου αλλαγές και από την πλευρά του κυρίου του έργου. Οι αλλαγές οδηγούν συχνά εκτός από αναβολές και σε πρόσθετα έξοδα, όπως λέει ο Φόλκερ Κορνέλιους, πρόεδρος του Συνδέσμου Εμπειρογνωμόνων Μηχανολόγων: «Διαπιστώνει κανείς ότι οι κατασκευαστικές εταιρίες, οι οποίες είχαν προηγουμένως κερδίσει το διαγωνισμό για ένα έργο, επιδεικνύουν ιδιαίτερη "δημιουργικότητα" στην προσπάθειά τους να εισπράξουν στην πορεία τα χρήματα, τα οποία είχαν αρχικά υπολογίσει σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα».

Προχειρότητα και εγκληματική αμέλεια

Εργοτάξιο παραμένει το νέο αεροδρόμιο

Το γεγονός ότι το κόστος κατασκευής ενός έργου υπολογίζεται από τις εταιρίες σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από τα πραγματικά, οφείλεται στο δημόσιο χαρακτήρα των διαγωνισμών ανάθεσης. Όπως επισημαίνει ο Φόλκερ Κορνέλιους, σε τέτοιου είδους διαγωνισμούς προτιμάται κατά κανόνα η πιο χαμηλή προσφορά.
Η εκτίναξη του κόστους κατασκευής συνεπάγεται συνήθως και παράταση στο χρονοδιάγραμμα ενός έργου, όπως λέει ο Πέτερ Τσέσλοκ: «Βεβαίως εξακολουθεί να επιχειρείται να τηρηθεί με κάθε τρόπο η προγραμματισμένη ημερομηνία, αν και έχει γίνει πλέον ανέφικτη, με αποτέλεσμα να μειώνεται υπερβολικά η ποιότητα ενός έργου».

Σε κάποιες περιπτώσεις εκτός από προχειρότητα, οι κατασκευάστριες εταιρίες επιδεικνύουνι και εγκληματική αμέλεια. Τέτοιο παράδειγμα είναι το κτίριο του Ιστορικού Αρχείου Κολωνίας, που κατέρρευσε προκαλώντας το θάνατο δύο ανθρώπων, εξαιτίας ακατάλληλων υλικών που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του υπόγειου σιδηροδρόμου.

Πάντως, παρά τις περιπτώσεις καθυστερήσεων, τις υποθέσεις υπέρογκου κόστους και εγκληματικής συμπεριφοράς κατά την κατασκευή μεγάλων έργων στη Γερμανία, ο κατασκευαστικός κλάδος της χώρας εξακολουθεί, σύμφωνα με τον Πέτερ Τσέσλοκ, να διατηρεί το καλό του όνομα στο εξωτερικό.

Insa Wrede / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος