Το 2007, ο πρώην υπάλληλος της ελβετικής τράπεζας παρέδωσε στις
αμερικανικές Aρχές ονόματα φορoφυγάδων, όμως κατηγορήθηκε για
συνέργεια και φυλακίστηκε για 3,5 χρόνια. Λίγο πριν από την αποφυλάκισή
του τον επιβραβεύουν με αμοιβή από... χρυσάφι..
Κλέφτης και «καρφί» από τη μία,
αλλά ταυτόχρονα συνεργάτης των Αρχών και «ευεργέτης» του αμερικανικού
Δημοσίου από την άλλη. Φυλακισμένος για το έγκλημα της συνέργειας σε
φοροδιαφυγή από τη μία, αλλά ταυτόχρονα βραβευμένος (και μάλιστα
πλουσιοπάροχα) για τον ρόλο του στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής από
την άλλη, ο Μπράντλεϊ Μπίρκενφελντ μοιάζει να συνδυάζει τα ασυνδύαστα.Οπως και να έχει βέβαια, παρά τις όποιες αντιφάσεις του, ο 47χρονος πρώην υπάλληλος του ελβετικού χρηματοπιστωτικού κολοσσού UBS συνέβαλε ώστε το αμερικανικό κράτος να εισπράξει συνολικά περισσότερα από 5 δισ. υποψήφια προς... φυγή δολάρια.
Μάλιστα, μόλις πριν από μερικές ημέρες, ανταποδίδοντας το καλό, το αμερικανικό κράτος αντάμειψε τον Μπίρκενφελντ με το ποσό των 104 εκατ. δολ. (το μεγαλύτερο που έχει λάβει ποτέ πληροφοριοδότης στα χρονικά των ΗΠΑ) με αποτέλεσμα αυτός να γίνει πλούσιος μέσα στη φυλακή, όπου εκτίει ποινή κάθειρξης διάρκειας τριάμισι ετών (40 μηνών για την ακρίβεια). Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Ηταν φθινόπωρο του 2001 όταν ο Μπράντλεϊ Μπίρκενφελντ, νεοπροσληφθείς τότε ως σύμβουλος private banking (ιδιωτικής ή εχέμυθης τραπεζικής) σε κατάστημα της UBS στη Γενεύη, διαπίστωσε ιδίοις όμμασι πως η ελβετική τράπεζα ενθάρρυνε τους ευκατάστατους Αμερικανούς πελάτες της να φοροδιαφεύγουν. Κι όχι απλά τους ενθάρρυνε, αλλά και τους παρείχε την απαραίτητη καθοδήγηση προκειμένου αυτοί να επιτύχουν τον συγκεκριμένο στόχο τους (μεταφέροντας τιμαλφή και μετρητά σε τραπεζικές θυρίδες στην Ελβετία, μετακινώντας χρηματικά ποσά σε φορολογικούς παραδείσους κ.ά.).
Ολα αυτά συνεχίστηκαν έως το 2005, οπότε ο Μπίρκενφελντ, ο οποίος εν τω μεταξύ είχε συνειδητοποιήσει πως οι εν λόγω πρακτικές παραβίαζαν τις συμφωνίες που είχε συνάψει η UBS με την υπηρεσία εσόδων (IRS) του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, διαμαρτυρήθηκε στους ανωτέρους του μέσα στην τράπεζα. Ωστόσο, τα όποια παράπονά του δεν εισακούστηκαν, με αποτέλεσμα αυτός να παραιτηθεί (το 2005) και εν συνεχεία να τα μαρτυρήσει όλα στις ίδιες τις αμερικανικές Αρχές.
Το 2007, πλέον σε ρόλο πληροφοριοδότη, ο Μπίρκενφελντ άρχισε να «βομβαρδίζει» το αμερικανικό Δημόσιο με καταγγελίες. Σε αντάλλαγμα, προκειμένου να τους δώσει αποδείξεις και ονόματα, ο πρώην τραπεζίτης ζητούσε για τον εαυτό του ασυλία, καθώς και μερίδιο από τα προσδοκώμενα φορολογικά έσοδα.
Ο διακανονισμός
Αλλωστε, το πιθανότερο είναι πως ο πληροφοριοδότης δεν θα είχε καν πάει στις Αρχές εάν την προηγούμενη χρονιά (το 2006) δεν είχε ψηφιστεί στις ΗΠΑ ομοσπονδιακός νόμος βάσει του οποίου ο πληροφοριοδότης δικαιούται μερίδιο 30% επί των κρατικών εσόδων που θα προκύψουν από τις πληροφορίες που αυτός δίνει. Από την πλευρά της, η UBS, στην προσπάθεια να επιτύχει κάποιον όσο το δυνατόν πιο ανώδυνο διακανονισμό, συμφώνησε να καταβάλει στην αμερικανική κυβέρνηση αποζημίωση ύψους 780 εκατ. δολ. Επιπλέον, δέχθηκε να παραβιάσει το ελβετικό τραπεζικό απόρρητο και παρέδωσε στους Αμερικανούς λίστα με τα ονόματα περίπου 4.500 φοροφυγάδων.
Οσο για τον ίδιο τον πληροφοριοδότη Μπράντλεϊ Μπίρκενφελντ, αυτός τις πληροφορίες τις έδωσε, αλλά την ασυλία δεν κατόρθωσε να την εξασφαλίσει. Αντιθέτως μάλιστα, συνελήφθη το 2008 και καταδικάστηκε την επόμενη χρονιά, το 2009, σε 40 μήνες φυλάκιση με την κατηγορία της συνωμοσίας (συνέργειας σε φοροδιαφυγή) με σκοπό την εξαπάτηση του αμερικανικού κράτους. Ωστόσο, εκείνο το 30% επί των εσόδων μπορεί να άργησε, αλλά τελικώς ήρθε με μερικά χρόνια καθυστέρηση, μόλις πριν από μερικές ημέρες, υπό τη μορφή χρηματικού επάθλου ύψους 104 εκατ. δολ. Κάπως έτσι, ο 47χρονος πρώην τραπεζίτης έγινε μάλλον ο πρώτος άνθρωπος που γίνεται εκατομμυριούχος ενόσω ακόμη βρίσκεται στη φυλακή της Πενσιλβάνια (αποφυλακίζεται στα τέλη Νοεμβρίου).
Αντιδράσεις εντός και εκτός ΗΠΑ
Ενστάσεις για την υψηλή αμοιβή
Εάν ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, τότε μερικές φορές χρειάζεται κανείς να διαπράξει ένα έγκλημα προκειμένου να οδηγήσει στην αποκάλυψη ενός ακόμη μεγαλύτερου εγκλήματος. Κάπως έτσι σχολιάζουν οι «New York Times» την υπόθεση του Μπράντλεϊ Μπίρκενφελντ ο οποίος «έκλεψε» μεν από το αμερικανικό κράτος, αλλά εν συνεχεία, το «ευεργέτησε» αποκαλύπτοντας μια πολύ μεγαλύτερη και ευρύτερη κλοπή. Ωστόσο, αν και οι περισσότεροι κρίνουν θετικά την εξέλιξη της υπόθεσης Μπίρκενφελντ (η οποία συνέβαλε ώστε να ξεσκεπαστούν χιλιάδες φοροφυγάδες), υπάρχουν και φωνές, εντός αλλά και εκτός των ΗΠΑ, που εκφράζουν ανησυχία αναφορικά με την αμοιβή (104 εκατ. δολ.) του Αμερικανού πληροφοριοδότη.
Κάποιοι φοβούνται πως τέτοιου τύπου ανταμοιβές επί της ουσίας στέλνουν το «λάθος μήνυμα» καθώς δίνουν κίνητρα σε κάποιον να παραβιάσει τον νόμο, ενώ παράλληλα επιτρέπουν σε εγκληματίες και καταδίκους να πωλούν πληροφορίες λαμβάνοντας «μισθό» από το κράτος. Ενδεικτικά, μόνο τους τελευταίους 12 μήνες, την πόρτα της αμερικανικής επιτροπής κεφαλαιαγοράς (SEC) λέγεται πως χτύπησαν περίπου 2.700 «πληροφοριοδότες».
Μάλιστα, στην ίδια την Ελβετία, η δυσφορία μοιάζει να είναι ακόμη μεγαλύτερη με κάποιους πολιτικούς να κατηγορούν τις ΗΠΑ για «υποκρισία» και «δύο μέτρα και δύο σταθμά». Υπενθυμίζεται πως πέρα από τη UBS, άλλες έντεκα ελβετικές τράπεζες (Credit Suisse, Julius Baer κ.ά.) κατηγορούνται επί του παρόντος από τις αμερικανικές Αρχές για υποθέσεις φοροδιαφυγής Αμερικανών πολιτών.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ
gskafidas@pegasus.gr phgh
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου