το πρωτεύον αυτή τη στιγμή;
Χρίστος Βερελής: Η πολιτική θα έπρεπε να αποστεωθεί λιγάκι από τα περιττά βάρη της επικοινωνίας. Πολλές φορές, για παράδειγμα, δεν έχουμε πολιτική για την παιδεία, έχουμε επικοινωνία της πολιτικής για την παιδεία. Πράγμα που μπορεί να ισχύσει για την οικονομία ή για οτιδήποτε άλλο. Το δεύτερο που θα έπρεπε να προσέξουν πάρα πολύ οι πολιτικοί είναι να μην σύρονται από τις δημοσκοπήσεις. Εχουμε φτιάξει μια γενιά πολιτικών που όταν η δημοσκόπηση λέει «πετάει ο γάιδαρος», βγαίνει ο πολιτικός στο μπαλκόνι ή στην τηλεόραση και λέει ότι πέταξε ο γάιδαρος. Με αποτέλεσμα να υπάρχει μια περιδίνηση που οδηγεί στον πάτο. Θα έχετε προσέξει ότι υπάρχουν πολιτικοί που έχουν κάνει σημαντικές καριέρες, χωρίς να έχουν ενοχλήσει κανέναν. Είναι μια κατηγορία που προσωπικά την ονομάζω «ω, τον αγαπητό». Οταν όμως ένας πολιτικός χρειάζεται να διευθετήσει πράγματα, χρειάζεται και να κινήσει πράγματα. Και όταν κινείς πράγματα, από κάποιους φεύγει ένα βάρος και σε κάποιους άλλους πηγαίνει. Με συνέπεια να δημιουργούνται διαμαρτυρίες που ένας πολιτικός δεν οφείλει μόνο να τις αντέχει, αλλά και να πείθει ότι ορθά έπραξε ώστε να προκληθούν. Αυτό το παιχνίδι παίζεται σήμερα πολύ λίγο, με εντελώς αρνητικά αποτέλεσμα.
Θέμις Μπαζάκα: Πρόκειται για έναν εκφυλισμό που αφορά πλέον όλα τα επαγγέλματα. Οταν κάποιος σκέφτεται την καριέρα του, οτιδήποτε κι αν είναι, πολιτικός, ηθοποιός, γιατρός, δάσκαλος, πώς δηλαδή θα βγάλει λεφτά ή θα γίνει διάσημος, χάνεται ο στόχος. Σε κάθε επάγγελμα υπάρχουν οι άνθρωποι αυτοί με πολύ οδυνηρές συνέπειες. Δεν έχει όμως τις ίδιες συνέπειες η δική μου μη ηθική με τη μη ηθική του πολιτικού ή του γιατρού.
Χ.Β.: Του ηθοποιού βεβαίως και έχει οδυνηρές συνέπειες η έλλειψη ηθικής, γιατί επηρεάζει ενδεχομένως πολλούς.
Θ.Μπ.: Αυτή τη στιγμή στο στόχαστρο όμως είναι οι πολιτικοί, δεν είναι οι ηθοποιοί. Βέβαια η μη ηθική είναι προσωπική ευθύνη του καθενός και έχει σχέση με τη θέση του μέσα στη ζωή. Ουσιαστικά αυτή τη στιγμή της κρίσης αυτό είναι που καλείται να επαναδιαπραγματευθεί ο ελληνικός λαός. Τη θέση του μέσα στη ζωή, ποιες είναι οι αξίες και τα πιστεύω του. Οποιο επάγγελμα κι αν κάνει κανείς, δεν είναι άμοιρος για το τι συμβαίνει στον κόσμο. Για το πού έχουν κατρακυλήσει οι πολιτικοί είμαστε υπεύθυνοι όλοι μας, την πελατειακή σχέση εννοώ. Ετσι τον θέλαμε τον πολιτικό, παρφουμαρισμένο και fit. Στην επαρχία μάλιστα πιο λαϊκό, πιο άμεσο. Δεν έχει ο Ελληνας δυστυχώς ούτε πολιτική ούτε κοινωνική συνείδηση.
Χ.Β.: Υπάρχει μια καταπληκτική μαντινάδα στην Κρήτη που λέει: «Οι εκλογές τελειώσανε / γυρνάμε με βαπόρι / ό,τι σκατά ο βουλευτής / το ίδιο και οι ψηφοφόροι».
Θ.Μπ.: Οπως ακριβώς και στο δικό μου επάγγελμα. Αν τρέχεις πίσω από έναν πρωταγωνιστή επειδή είναι απλά λαμπερός, τότε δεν μπορείς να διαμαρτύρεσαι για τίποτα. Ομως, αν και είμαστε ανθρώπινα όντα που έχουμε αδυναμίες και κάνουμε λάθη, δεν αξίζει να μας πετάνε, όπως μας πετάνε, στο πεζοδρόμιο.
Χ.Β.: Υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα που έχει να κάνει με την ηθική διαχείριση της πολιτικής. Αν προσέξετε το πολιτικό περιβάλλον, θα διαπιστώσετε πως ένα πολύ μικρό ποσοστό των πολιτικών θα είχε τη δυνατότητα επαγγελματικής επιβίωσης αν κάποια στιγμή μαγικά, μ' ένα κουμπί, έβγαινε από την πολιτική. Το γεγονός αυτό δημιουργεί μια εξάρτηση, η εξάρτηση οδηγεί σε ηθικές υποχωρήσεις, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια αυλή γύρω από τον εκάστοτε αρχηγό, αυλή βεβαίως με όλα τα αρνητικά που έχουν διαχρονικά οι αυλές. Κανείς όμως δεν φαίνεται να θυμάται τον Κόμοδο, τον αυτοκράτορα, που τον στραγγαλίσανε οι εξακόσιες πόρνες του και ο αρχιευνούχος του. Ενα δεύτερο μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δημιουργείται στην πολιτική ζωή μια παράδοση που έχει να κάνει με τη διαδραστικότητα της σημερινής δημόσιας εικόνας. Είναι άγνωστο αν μεγάλοι πολιτικοί του παρελθόντος όπως ο Χαρίλαος Τρικούπης, ο Ελευθέριος Βενιζέλος ή ο Κωνσταντίνος Καραμανλής θα κατάφερναν να επιβιώσουν και να έχουν την απόδοση που είχαν σε περίπτωση που είχαν να αντιμετωπίσουν τα σημερινά μέσα ενημέρωσης. Δεν αναφέρω τον Ανδρέα Παπανδρέου, γιατί έζησε την εποχή των μέσων αυτών με την τεράστια ισχύ. Μιλώ για τα media και όλους όσους τα συνιστούν. Τα media δεν είναι μια απρόσωπη τηλεόραση. Είναι κυρίως η προσπάθεια των ανθρώπων να επιβιώσουν μέσα σ' αυτά, είναι η πίεση για όσο γίνεται υψηλότερη τηλεθέαση που οδηγεί στην αγριότητα και τον κανιβαλισμό.
Κυρία Μπαζάκα, ενώ συζητούσαμε προτού ανοίξει το μαγνητόφωνο, είπατε κάτι για ένα νέο είδος δημιουργίας που θα υπάρξει σε σχέση με τις δύσκολες σημερινές συνθήκες.
Θ.Μπ.: Δεν ξέρω πώς θα συμβεί, αλλά σίγουρα θα συμβεί. Οι δημιουργικοί άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς να δημιουργούν. Η δημιουργία δεν έχει να κάνει με την υλική ανταμοιβή, έχει να κάνει με την ίδια τη δημιουργία. Ηδη βλέπω πώς κινούνται τα νέα παιδιά που αισθάνονται την ανάγκη να κάνουν ταινίες, να κάνουν θέατρο, πώς δημιουργούνται μουσικά σχήματα. Θα μας πάρει τρία με τέσσερα χρόνια για να προσαρμοστούμε σε καινούργια δεδομένα και να ανακαλύψουμε διαφορετικές εξόδους. Η Αργεντινή που πέρασε το ίδιο με μας λούκι προτείνει αυτή τη στιγμή στο παγκόσμιο σινεμά τις καλύτερες και τις πιο φρέσκιες ταινίες. Ολοι αυτοί οι κινηματογραφιστές της βγήκανε μέσα από την κρίση τη δεκαετία που μας πέρασε. Η κρίση είναι ένας γεγονός που έχει μέσα του πολύ υλικό. Με την κρίση οι άνθρωποι γίνονται πιο δημιουργικοί, γιατί ταυτόχρονα με την αγωνία να την ξεπεράσεις, θέλεις να ζήσεις και κάτι άλλο, στο φαντασιακό επίπεδο, όπως είναι το σινεμά και το θέατρο. Σε μας βέβαια είναι ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα, γιατί υπήρχε πάντα μια ασυδοσία σε αυτή τη χώρα. Πώς να συνεννοηθούμε μεταξύ μας σε σχέση με τα μεγάλα μεγέθη, όταν σε μια πολυκατοικία δεν μπορούν να συνεννοηθούν οι άνθρωποι για να ανάψει το καλοριφέρ. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι λέγεται στα μίτινγκ των ενοίκων και των ιδιοκτητών στις πολυκατοικίες.
Κύριε Βερελή, σε σχέση με την κρίση, η κ. Μπαζάκα δίνει μια προοπτική για κάτι καλύτερο. Ως πολιτικός πώς θεωρείτε αυτή τη στιγμή την ελληνική κοινωνία, που δείχνει να αισθάνεται μετέωρη, σαν να μη θέλει να παραδεχτεί κάτι δυσάρεστο που πρόκειται να συμβεί;
Χ.Β.: Γενικά δεν θέλουμε να ακούμε δυσάρεστα πράγματα. Το πρώτο και κύριο όμως είναι η πιστοποιημένη αδυναμία του πολιτικού συστήματος να κάνει τη βασική του δουλειά, που είναι να προβλέπει. Το δεύτερο, επίσης πολύ σημαντικό, υπήρξε η απάθεια της ελληνικής κοινωνίας όταν καταργούνταν παραγωγικές δομές, και καταργούνταν με απίστευτες δικαιολογίες. Διώξαμε την παραγωγή, εκπορνεύσαμε τους παραγωγούς, δυο γενιές ελλήνων αγροτών ζήσανε μέσα σ' ένα πάρτι επιδοτήσεων. Γίνανε ανήθικα πράγματα. Πετάγανε τα πορτοκάλια στις χωματερές, αν είναι δυνατόν. Είτε χρυσάφι παρήγες είτε χώμα, όταν το ζύγιζες είχε την ίδια αξία. Ευνουχίσαμε λοιπόν δυο γενιές ενός πολύ μεγάλου και παραγωγικού κομματιού της ελληνικής κοινωνίας και του στερήσαμε κάθε πρωτοβουλία και κάθε επιχειρηματικότητα. Αν πάτε σήμερα σ' ένα χωριό, θα δείτε ανθρώπους να κάθονται απογοητευμένοι στα καφενεία, έχουν χάσει το παιχνίδι και δεν έχουν πια δυνάμεις. Δυστυχώς οι πολιτικοί, όπως και πολλοί άλλοι άνθρωποι, πάσχουμε από έναν μικρομεγαλισμό. Λειτουργούμε δηλαδή μέσα σε μια μικρή οικονομία και κοινωνία, όπως είναι η ελληνική μέσα στο παγκόσμιο σύστημα, σαν να διοικούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν σκύβουμε στο μικρό πρόβλημα. Αν κάτι όμως έχει αξία, είναι να αθροίσεις τα μικρά και σημαντικά. Υπάρχει ένας θεός, ο θεός των μικρών πραγμάτων, που έχει πολύ μεγάλη αξία και δικαιούται μια πολύ μεγάλη εκκλησία στην Ελλάδα.
Θ.Μπ.: Θυμάμαι που λέγαμε στις αρχές του 2000 ότι αυτή εδώ δεν είναι χώρα. Να πέσει μια βόμβα να τα κάψει όλα και να αρχίσουμε από την αρχή.
Χ.Β.: Ή να γίνει ένας μεγάλος σεισμός και να ισοπεδωθεί η Αθήνα.
Θ.Μπ.: Εχω την αίσθηση ότι εισακουστήκαμε. Κάπως έτσι έχουν τώρα τα πράγματα. Πώς όμως θα γίνονταν διαφορετικά με τόσους τεμπέληδες που τους άκουγες μάλιστα να διεκδικούν με λάθος τρόπο. «Εσείς τα φάγατε, εσείς μας ξεγελάσατε, εμείς δεν φταίμε». Αλλο ελληνικό χαρακτηριστικό αυτό, κανείς μας δεν φταίει, φταίνε μόνο οι πολιτικοί. Φταίμε όλοι μας, γιατί όλοι μας συμμετείχαμε. Με το να τους ψηφίζουμε, να τους βλέπουμε να κάνουν ό,τι έκαναν και να μην αντιδρούμε. Αλλά όχι, το κράτος φταίει για όλα, το κράτος φταίει γιατί δεν μαζεύονται τα σκουπίδια. Τι φταίει όμως το κράτος όταν εσύ τινάζεις το χαλί σου στο μπαλκόνι και του έρχονται του άλλου οι βρωμιές σου στο κεφάλι; Αλλά έχουμε όλοι μας τρελαθεί. Μπαίνεις σ' ένα ταξί και αν πεις του οδηγού που καπνίζει ότι υπάρχει νόμος που το απαγορεύει, θα σου πει: «Τι λες ρε κοπελιά, εδώ κλέβει ο υπουργός και συ μου λες ότι υπάρχει νόμος για το τσιγάρο; Εγώ σε πείραξα;». Με συγχωρείτε για την έκφραση αλλά αυτή τη στιγμή έχουμε γίνει ένα μπουρδέλο, ο καθένας κάνει ό,τι θέλει γιατί αισθάνεται να μην υπάρχει κράτος. Οταν λες στον ταξιτζή για τον νόμο που απαγορεύει το τσιγάρο και σου απαντάει για τον υπουργό που έκλεψε, σημαίνει ότι, όσο κι αν είναι παράνομος με το να καπνίζει, ο θυμός και η αγανάκτηση γενικότερα των πολιτών οφείλονται στην ατιμωρησία όλων εκείνων που παρανομήσανε στη δημόσια ζωή της χώρας. Γεγονός που σημαίνει κάτι ακόμα χειρότερο: Οτι, για να μην μπορεί να λειτουργήσει ο νόμος, είναι η συνείδηση του ανθρώπου που έχει πάψει προ πολλού να λειτουργεί.
Χ.Β.: Θυμήθηκα με όλα αυτά μια παλιά, πριν από τριάντα χρόνια, γελοιογραφία του ΚΥΡ. Είναι δυο γυναίκες που κουβεντιάζουν και λέει η μία «ο άνδρας μου με απατά», και της απαντάει η άλλη «δεν υπάρχει κράτος». Εχει δημιουργηθεί με τα χρόνια ένα ξεχαρβάλωμα που έχει τις ρίζες του στην εποχή της μεταπολίτευσης. Αμφισβητήθηκαν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τα πάντα και εδραιώθηκε η αμφισβήτηση ως στοιχείο κύρους, ακόμη και όταν υπαγορευόταν από προσωπική ιδιοτέλεια. Δεν κάνω καλά τη δουλειά μου, με επιπλήττει ο προϊστάμενος, χουντικός ο προϊστάμενος, και ούτω καθεξής. Δημιουργήθηκε χάρη σε αυτή τη διαδικασία μια μετάλλαξη στον ελληνικό λαό. Ενα είδος που το συναντάς όλο και πιο συχνά και έχει εμφανή τα σημάδια της μετάλλαξης. Το στόμα είναι αριστερά και η τσέπη δεξιά.
Θ.Μπ.: Ο μόνος τρόπος για να μην πάθεις κατάθλιψη με αυτή την κατάσταση είναι να μην κοιτάς προς το μέλλον. Να κοιτάς ώς το τέλος της μέρας. Αυτό σε βοηθάει να διατηρείς ένα σφρίγος. Γιατί αν αρχίσεις να βλέπεις τη μεγάλη εικόνα, θα σε πιάσει σύγκρυο. Οταν λέω ώς το τέλος της μέρας, εννοώ πώς διεκδικείς τη μέρα σου. Πώς ζητάς να είναι η ποιότητά της ώς το βράδυ. Σε ό,τι κι αν
κάνεις. Συνειδητά τα πράγματα, με την κουβέντα σου, με τους φίλους σου, με το φαγητό σου. Πώς, δηλαδή, η μέρα σου θα έχει ώς το βράδυ ποιότητα.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου